Ännern vun Apachen (Afsatz)

== Gruppen vun de Apachen ==
[[Bild:Apachean ca.18-century.png|300px|thumb|Apachen (18. Johrhunnert): Ch - Chiricahua, M - Mescalero, J - Jicarilla, L - Lipan, Pl - Kiowa Apache, WA - Westlich Apachen, N - Diné]]
[[Bild:Apachean present.png|thumb|300px|Apachen]]

De as Apachen tosommen faat Stämme kann man so klassifizeeren:

* [[Chiricahua]] ([[Nahuatl]]: „wilde Krieger ut de Bargen”)
** Chu-ku-nde/[[Chokonen]] (= „Ridge of the Mountainside People”, ok Hiu-Ha = „Volk vun de upgahn Sünn”, „wirkliche” oder „zentrale” Chiricahua)
** Chi-he-nde/[[Chihenne]] (= „root bemalt Volk”, Warm Springs, „östliche” Chiricahua)
** Bi-dan-ku/[[Bedonkohe]] (= „In Front of the End People”, Mimbreno, Mogollon, Gila Apache, „ööstliche” Chiricahua)
** Ndè`ndai/[[Nednhi]] (= „feindlich Volk”, Bronco Apache, „süüdliche” Chiricahua)


* [[Mescalero]] (spaansch: „Mescalsammler”, Natage, Faraone, Eegenbeteknung: Shis-Inday = „Volk vun de (Barg)Wälder”)
** [[Nataina]] (Natage)
** [[Tuetinini]] 
** [[Tsihlina]]-Apachen (Chilpaines)
** [[Guhlka]]-Apachen (Cuelcajenne)
** [[Tahuunde]]


* [[Anima (Apachen)|Anima]]-Grupp (hebbt as Nahbers vun de Bedonkohe in de [[Mogollon Mountains]] leevt)


* [[Jicarilla]] (spaansch: „lüttje Korven”, Eegenbeteknung: T`inde)
** [[Olleros (Apachen)|Olleros]] (spaansch: „Töpfer”, Eegenbeteknung: Sai N`de = „Sand-Volk/Barg-Volk”)
** [[Llaneros]] (spaansch: „Volk vun de Ebene”, Eegenbeteknung: Kolkahin/Gulgahén = „Volk vun de Ebene”)


* [[Lipan]] (vun Ipa N`de = „Ipa`s Volk” Ndee buffalo hunters, Texas-Apache, Eegenbeteknung: Naizhan = „wi”, „vun uns Oort”)
** [[Tindi Nde]] (= "Warrior of the Mountain People", de eegentliche Lipan)
** [[Cuelcahen Nde]] (= "Tall Grass People/High Grass People")
** [[Twid Nde]] (= "Tough People of the Desert")
** [[Tu`tssn Nde]] (= "Great Water People")
** [[Zit`is`ti Nde]] (= "Rock Tied to Head People")
** [[Bi`uhit Nde]] (= "Many Necklaces People")
** People of the Lava Beds


* [[Kiowa-Apache]] (Eegenbeteknung: Na-di-isha-dena = „föörstlich Volk”, Plains-Apache, Gataka)


* [[Westlich Apachen]] (Coyotero = „Coyoteneters”, ok Garroteros = „Keulenmänner”, Eigenbez.: T`iis Ebah N`nee = „Volk vun de grau Boomwull”)
** [[White Mountain]]/Sierra Blanca'' („Volk vun de witt Bargen”)
*** Westliche White Mountain-Grupp
*** Ööstliche White Mountain-Grupp
** [[Cibecue]] (vun ''Dishchíí Bikoh'' = „Volk ut de root Canyon”)
*** Canyon Creek-Grupp
*** Carrizo-Grupp (''Tł’ohk’aa’ digaidn'')
*** Cibecue-Grupp (''Dziłghą́’é'')
** [[San Carlos (Apachen)|San Carlos]] (''Tsék’áádn'')
*** Apache Peaks-Grupp
*** San Carlos-Grupp
*** Akonye Bande
*** Pinaleno/Pinal (''T’iisibaan''; spaansch: „Pinienvolk”)
*** Arivaipa/Aravaipa (Pima: „Feiglinge”, „Weiber”)
** [[Tonto]] (spaansch: „wild”, „verrückt”, Ben-et-dine = „wild”, „verrückt”, „de man nich versteiht”,Eegenbeteknung: Dilzhé`e)
*** [[Nöördlich Tonto]]
**** Bald Mountain-Grupp
**** Fossil Creek-Grupp
**** Mormon Lake-Grupp
**** Oak Creek-Grupp
*** [[Süüdlich Tonto]]
**** Mazatzal-Grupp
**** söss Lütt-Gruppen


Af un an wurrd ok en paar [[Yuma (Volk)|Yuma]]-Stammen to de Apachen tellt, so de [[Yavapai]], de [[Apache Mohave]] un de Hualapai/Walapai, de [[Yuma-Apachen]].