Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Wikipedia

Vicepresident van de Verenigde Staten

de politicus die president van de Verenigde Staten wordt bij overlijden, aftreden of afzetting van de formele president

De vicepresident van de Verenigde Staten is de op een na hoogste publieke functie in de Verenigde Staten onder de grondwet van de Verenigde Staten. Hij of zij wordt samen met de president van de Verenigde Staten indirect door het Amerikaanse volk gekozen tijdens de presidentsverkiezingen. De vicepresident is de eerste in de lijn van opvolging van de president van de Verenigde Staten, mocht hij of zij door overlijden, aftreden of afzetting (Engels: impeachment) niet meer in staat zijn zijn of haar taken als president uit te voeren. Zou de vicepresident niet in staat zijn het presidentschap op zich te nemen, dan is de volgende die voor het ambt in aanmerking komt de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, gevolgd door de President pro tempore van de Senaat. De vicepresident is ook de voorzitter van de Senaat.

Vicepresident van de Verenigde Staten
Vice President of the United States of America
Periode: 1789 – heden
Zegel van de Amerikaanse vicepresident
Zegel van de Amerikaanse vicepresident
Kantoor
Aanspreekvorm Mr./Mme. Vice President
(informeel)
The honorable
(formeel)
Mr./Mme. President
(als voorzitter van de Senaat)
Residentie United States Naval Observatory
Voordracht door normaal via het Kiescollege of bij een vacature de President van de Verenigde Staten met de bevestiging door het Congres
Ambtstermijn 4 jaar
Geschiedenis
Eerste John Adams
Ontstaan in 4 maart 1789
Huidige Kamala Harris
Sinds 20 januari 2021
Portaal  Portaalicoon   Politiek
Verenigde Staten
De huidige vicepresident Kamala Harris.

De vicepresident en zijn of haar familie wonen op het landgoed van de United States Naval Observatory in Washington D.C.

De huidige vicepresident van de Verenigde Staten is Kamala Harris (sinds 2021). Er leven nog vijf voormalig vicepresidenten: Dan Quayle, Al Gore, Dick Cheney, Joe Biden en Mike Pence.

Constitutionele voorwaarden

bewerken

De vicepresident moet dezelfde constitutionele kwalificaties hebben als de president en mag niet uit dezelfde staat komen. (In feite is de tweede voorwaarde niet genoemd in de constitutie, wat er staat is dat als de president en de vicepresident uit dezelfde staat komen, de kiezers uit die staat niet voor beiden mogen stemmen. Hierdoor kan het voorkomen dat de vicepresident niet genoeg stemmen krijgt alhoewel de president de verkiezing wint.) In de praktijk wordt de tweede voorwaarde makkelijk omzeild door in een andere staat te gaan wonen, zoals vicepresident Dick Cheney deed om als vicepresident te kunnen optreden voor George W. Bush.

Als president van de Senaat overziet de vicepresident procedures en heeft de mogelijkheid om een stem uit te brengen wanneer de stemmen staken. Het is gewoon binnen de Senaat om als vicepresident geen invloed uit te oefenen op de goedkeuring van wetgeving, behalve als de stemmen staken. In dat geval kan de stem van de vicepresident de doorslag geven.

De Amerikaanse grondwet was er niet duidelijk over wat er moest gebeuren wanneer een president overleed, of niet langer geschikt was voor het ambt. Er stond dat de "bevoegdheden en taken" van de president werden overgedragen aan de vicepresident. John Tyler was in 1841, na het overlijden van president William Henry Harrison, de eerste zittende vicepresident die een president opvolgde. Hij weigerde om te worden aangesproken als "waarnemend president" (Acting president), maar stond erop dat hij president was, met alle bevoegdheden, taken en titels van dien. Ondanks bezwaren van verschillende kanten werden zijn claims niet aangevochten en zo werd er een precedent geschapen van volledige opvolging dat vervolgens navolging kreeg. Dit werd in 1967 ook grondwettelijk vastgelegd.

Tot 1967 was het ook zo dat de vicepresident niet werd opgevolgd wanneer hij of zij uit functie trad, bijvoorbeeld door overlijden of omdat hij of zij doorschoof naar het ambt van president. De functie van vicepresident bleef dan vacant, en de eerste persoon in rang om de president op te volgen bij overlijden of aftreden was de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. In sectie 2 van het 25e amendement op de Amerikaanse grondwet werd in 1967 opgenomen dat wanneer een vicepresident overlijdt of uit functie treedt, de president een nieuwe vicepresident aanstelt, met instemming van een meerderheid in zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat. Gerald Ford was in 1973 de eerste persoon die op deze manier vicepresident werd en later, na het aftreden van Richard Nixon, zelfs doorschoof naar het ambt van president.

In hetzelfde amendement werd ook opgenomen wie de bevoegdheid heeft wanneer een zittende president niet in staat is zijn of haar taken te vervullen. Deze vraag was relevant geworden na de ziekte van president Dwight D. Eisenhower. Sectie 3 van het 25e amendement handelt over de mogelijkheid dat de vicepresident wordt aangesteld als waarnemend president, wanneer de president tijdelijk niet in staat is om zijn of haar werk te doen en zelf de bevoegdheden overdraagt. Dit is tot nu toe driemaal gebeurd doordat de zittende president een operatie onderging. Sectie 4 gaat over de mogelijkheid dat een president zichzelf niet ongeschikt heeft verklaard. In dat geval kan de vicepresident toch worden aangesteld als waarnemend president wanneer hijzelf of zijzelf en een meerderheid van het kabinet daarmee instemmen. Van deze mogelijkheid is nog nooit gebruikgemaakt.

Rol van de vicepresident

bewerken

De rol van de vicepresident is onder normale omstandigheden voornamelijk beperkt tot het voorzitterschap van de Senaat. Andere taken zijn onder andere woordvoerder met betrekking tot het presidentiële beleid, adviseur van de president en representatie. De invloed van de vicepresident hangt af van de president met wie hij of zij een team vormt. Dick Cheney werd bijvoorbeeld door sommigen gezien als een van George W. Bush' vertrouwenspersonen, maar door anderen als de machthebber achter de schermen.

Een belangrijke rol is het ontmoeten van staatshoofden of het bijwonen van bijvoorbeeld begrafenissen in andere landen om daar namens Amerika medeleven of steun te betuigen.

Historisch werd het vicepresidentschap gezien als politieke zelfmoord. De natuurlijke stap naar het presidentschap was niet vanuit het vicepresidentschap, maar vanuit de positie van de Secretary of State. Pas recentelijk is deze opvatting veranderd, ze was nog springlevend toen Harry S. Truman vicepresident werd voor Franklin Delano Roosevelt. Uniek was het dat Gerald Ford president Richard Nixon opvolgde zonder bij diens verkiezing running mate te zijn geweest.

Feiten over vicepresidenten

bewerken

Zeven vicepresidenten zijn overleden tijdens hun ambtsperiode:

Twee vicepresidenten zijn afgetreden:

Negen vicepresidenten werden president, nadat de zittende president was weggevallen:

Tien vicepresidenten werden later ook verkozen tot president:

Vijf vicepresidenten werden later ook gekozen als kandidaat voor het presidentschap, maar verloren:

Ook andere landen kennen de functie van vicepresident. Dit zijn vele Midden- en Zuid-Amerikaanse landen zoals: Argentinië, Bolivia, Brazilië, Chili, Colombia, Costa Rica, Ecuador, Mexico, Paraguay, Suriname, Uruguay en Venezuela.

In 2020 werd Kamala Harris als eerste vrouw, eerste zwarte Amerikaan en eerste Amerikaan van Aziatische (Indiase) afkomst verkozen tot vicepresident.[1]

Zie ook

bewerken
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Vicepresident_van_de_Verenigde_Staten&oldid=67827245"