Virginaal

Virginaal
	Virginaal van Ruckers, Musée de la musique, Parijs
Classificatie
	Snaarinstrument Toetsinstrument; Tokkelinstrument; ;
Gerelateerde instrumenten
	klavecimbel, klavechord, spinet, citer, piano, luit
Meer artikelen
	virginalisten
Portaal	Muziek

Een virginaal is een toetsinstrument met enkelkorige besnaring die steeds parallel met het toetsenbord ligt.

Kenmerken

Het virginaal is samen met het spinet de vroegste en eenvoudigste vorm van het klavecimbel. In tegenstelling tot het klassieke klavecimbel liggen de snaren haaks op de toetsen. Hierin komt het virginaal overeen met het spinet, dat zich door de driehoekige vorm van het virginaal onderscheidt. Uiterlijk lijkt het virginaal op het klavechord dat echter volgens een geheel ander principe gebouwd is.

Muselaar

Bij het virginaal worden de snaren evenals bij het klavecimbel aan het einde getokkeld. Een muselaar is een virginaal waarbij de snaren in het midden getokkeld worden. Hierdoor ontstaat een grondtonige klank. Omdat de snaren in het midden het sterkst trillen wordt snel spel hierdoor ook problematisch. Het toetsenbord ligt bij een muselaar over het algemeen aan de rechterzijde, bij een virginaal aan de linkerzijde. Het instrument dat op enkele schilderijen van Johannes Vermeer te zien is, is dus waarschijnlijk een muselaar.

Muziek voor virginaal

In de 16e eeuw werd de term virginaal ook in ruimere zin gebruikt voor verschillende soorten klavecimbels. De muziek van de Engelse virginalisten is dus niet uitsluitend voor het virginaal bedoeld, maar kan ook op het spinet of klavecimbel ten gehore worden gebracht. Ook andere componisten maakten geen onderscheid tussen muziek voor klavecimbel, spinet of virginaal. Vrijwel alle klavecimbelmuziek kan dus ook op het virginaal uitgevoerd worden. Gezien het geringere klankvolume van het virginaal is dit instrument echter minder geschikt voor uitvoeringen in grote ruimtes of met grotere ensembles.

Bekende spelers

Gary Cooper

Bronnen, noten en/of referenties

Music in the Times of Vermeer

Zie de categorie Virginals van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.