Beenmerg: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Huidige versie van 22 feb 2024 om 07:59

Het beenmerg^[1] of de medulla ossium^[2] is de sponsachtige, rode substantie die zich bevindt in het binnenste van beenderen, vooral in het bekken, het borstbeen, de ribben en de ruggenwervels.

Functie

Beenmerg speelt een belangrijke rol bij het vormen van botweefsel in het dierlijk lichaam. Daarnaast is het beenmerg de plek waar de bloedvorming of hematopoëse plaatsvindt. In het beenmerg bevinden zich multipotente stamcellen, waaruit, via celdifferentiatie, de verschillende soorten bloedcellen worden gevormd: witte bloedcellen (leukocyten), rode bloedcellen (erytrocyten) en bloedplaatjes (trombocyten). Een teveel aan witte bloedcellen (leukocyten) kan een symptoom zijn van leukemie, een vorm van kanker.

Opbouw

Midden in het bot bevindt zich de mergholte (cavum medullare^[3]), die is gevuld met een netwerk van bloedvaten. Verspreid tussen deze vaten liggen verschillende soorten cellen die samen het rode merg (medulla ossium rubra^[2]) vormen; voornamelijk hemato-poëtische (bloed-makende) cellen (stamcellen), van waaruit dagelijks grote hoeveelheden rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes worden gevormd. Verder bestaat merg nog uit het gele merg (medulla ossium flava^[2]); dit zijn vetcellen, ook wel adipocyten genoemd. Bij vogels kan er mergbot voorkomen, dat belangrijk is voor de eileg.

Overzicht hematopoëtische stamcel rode beenmerg

Hematopoëse
Leukopoëse								Erytropoëse	Trombopoëse
Myeloblast			Monoblast	Lymfoblast				Pro-erytroblast	Megakaryoblast
								Erytroblast
								Normoblast
Promyelocyt			Monocyt	Lymfocyt				Reticulocyt	Megakaryocyt
Neutrofiele granulocyt	Basofiele granulocyt	Eosinofiele granulocyt	Macrofaag	B-cel	T-cel	NK-cel	Mastocyt	Erytrocyt	Trombocyt

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Everdingen, J.J.E. van, Eerenbeemt, A.M.M. van den (2012). Pinkhof Geneeskundig woordenboek (12de druk). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
↑ ^a ^b ^c Federative Committee on Anatomical Terminology (1998). Terminologia Anatomica. Stuttgart: Thieme
↑ Triepel, H. (1910). Nomina Anatomica. Mit Unterstützung von Fachphilologen. Wiesbaden: Verlag J.F. Bergmann.

Zie de categorie Bone marrow van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[Pinkhof2012-1] Everdingen, J.J.E. van, Eerenbeemt, A.M.M. van den (2012). Pinkhof Geneeskundig woordenboek (12de druk). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

[FCAT-2] Federative Committee on Anatomical Terminology (1998). Terminologia Anatomica. Stuttgart: Thieme

[Triepel1910a-3] Triepel, H. (1910). Nomina Anatomica. Mit Unterstützung von Fachphilologen. Wiesbaden: Verlag J.F. Bergmann.

[1]

[2]

[3]

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-[[Bestand:KaulųČiulpai.JPG|thumb|Beenmerg]]
+[[Bestand:KaulųČiulpai.JPG|thumb|Beenmerg|326x326px]]
 Het '''beenmerg'''<ref name="Pinkhof2012">Everdingen, J.J.E. van, Eerenbeemt, A.M.M. van den (2012). ''Pinkhof Geneeskundig woordenboek'' (12de druk). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.</ref> of de '''medulla ossium'''<ref name="FCAT">Federative Committee on Anatomical Terminology (1998). ''Terminologia Anatomica''. Stuttgart: Thieme</ref> is de sponsachtige, rode substantie die zich bevindt in het binnenste van beenderen, vooral in het [[bekken (anatomie)|bekken]], het [[borstbeen]], de [[rib (anatomie)|ribben]] en de [[wervelkolom|ruggenwervels]].
 == Functie ==
-Beenmerg speelt een belangrijke rol bij het vormen van botweefsel. Het is vooral bekend omdat in beenmerg [[multipotent]]e [[stamcel]]len zitten. Uit de stamcellen die zich in het beenmerg bevinden worden [[bloedcel]]len gemaakt; [[witte bloedcel]]len (leukocyten), [[rode bloedcel]]len (erytrocyten) en [[bloedplaatje]]s (trombocyten). Dit proces heet ''[[hematopoëse]]''. Een teveel aan witte bloedcellen (leukocyten) kan het gevolg zijn van de ziekte [[leukemie]], een vorm van [[kanker]].
+Beenmerg speelt een belangrijke rol bij het vormen van [[botweefsel]] in het dierlijk [[lichaam (biologie)|lichaam]]. Daarnaast is het beenmerg de plek waar de bloedvorming of ''[[hematopoëse]]'' plaatsvindt. In het beenmerg bevinden zich [[multipotent]]e [[stamcel]]len, waaruit, via [[celdifferentiatie]], de verschillende soorten [[bloedcel]]len worden gevormd: [[witte bloedcel]]len (leukocyten), [[rode bloedcel]]len (erytrocyten) en [[bloedplaatje]]s (trombocyten). Een teveel aan witte bloedcellen (leukocyten) kan een [[symptoom]] zijn van [[leukemie]], een vorm van [[kanker]].
 == Opbouw ==
-Midden in het bot zit een holte, de mergholte (= ''cavum medullare''<ref name="Triepel1910a">Triepel, H. (1910). ''Nomina Anatomica. Mit Unterstützung von Fachphilologen.'' Wiesbaden: Verlag J.F. Bergmann.</ref>). De mergholte is gevuld met een netwerk van [[bloedvat]]en. Verspreid tussen deze vaten liggen verschillende soorten [[cel (biologie)|cellen]] die samen het rode merg (= ''medulla ossium rubra''<ref name="FCAT"/>) vormen; voornamelijk hematopoëtische cellen. Dit zijn de cellen die de rode en witte bloedcellen en de bloedplaatjes aanmaken. Verder bestaat merg nog uit het gele merg (= ''medulla ossium flava''<ref name="FCAT"/>); dit zijn [[vetcel]]len, ook wel [[adipocyten]] genoemd. Bij vogels kan er [[mergbot]] voorkomen, dat belangrijk is voor de eileg.
+Midden in het bot bevindt zich de mergholte (''cavum medullare''<ref name="Triepel1910a">Triepel, H. (1910). ''Nomina Anatomica. Mit Unterstützung von Fachphilologen.'' Wiesbaden: Verlag J.F. Bergmann.</ref>), die is gevuld met een netwerk van [[bloedvat]]en. Verspreid tussen deze vaten liggen verschillende soorten [[cel (biologie)|cellen]] die samen het rode merg (''medulla ossium rubra''<ref name="FCAT"/>) vormen; voornamelijk hemato-poëtische (bloed-makende) cellen (''[[stamcel]]len''), van waaruit dagelijks grote hoeveelheden rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes [[celdifferentiatie|worden gevormd]]. Verder bestaat merg nog uit het [[geel merg|gele merg]] (''medulla ossium flava''<ref name="FCAT"/>); dit zijn [[vetcel]]len, ook wel ''adipocyten'' genoemd. Bij vogels kan er [[mergbot]] voorkomen, dat belangrijk is voor de eileg.
 == Overzicht [[hematopoëtische stamcel]] rode beenmerg ==
@@ Regel 18: / Regel 18: @@
 [[Categorie:Skelet]]
+[[Categorie:Fysiologie]]