Derde tempel

Perspectief van de door Ezechiël voorgestelde tempel, als beschreven in Ezechïel 40-42, zo letterlijk mogelijk getekend door architect Bartelmeüs Reinders (1893-1979)

Poortgebouwen van de door Ezechiël voorgestelde tempel, als beschreven in Ezechïel 40-42, zo letterlijk mogelijk getekend door architect Bartelmeüs Reinders (1893-1979)

De Derde Tempel is de derde Joodse Tempel die volgens verschillende joodse en christelijke groeperingen eens opgericht zal worden. De eerste is beter bekend als de tempel van Salomo en de tweede tempel als die van Ezra of Herodes; deze zijn allebei verwoest.

Omschrijving en huidige status

Deze tweede tempel was eigenlijk een heroprichting van de tempel van Salomo door Ezra waarna Herodes deze tussen 20 en 10 v.Chr. flink uitbreidde. In het boek Ezechiël wordt gesproken over de derde tempel. Deze beschrijving laat verschillen zien met die van Salomo en ook de hierin opgevoerde rituelen zijn niet helemaal hetzelfde. Er zijn veel verschillende lezingen in omloop over de noodzaak van een derde tempel en over wie deze zou oprichten. Sommigen denken dat het om een 'symbolische' tempel gaat en niet een reële. Volgens anderen zal de tempel worden opgericht door de messias, door de toekomstige antichrist, die er vervolgens 'misbruik' van maakt, of zelfs door de huidige Israëliërs. Dit laatste zou zeer problematisch zijn, want volgens de joodse wetten kan alleen op de Tempelberg een nieuwe joodse tempel komen. Hier staan nu de voor moslims belangrijk geachte Rotskoepel en Al-Aqsamoskee. Geopperd wordt wel dat de vroegere plek van de joodse tempel iets terzijde van deze gebouwen gelegen was, zodat er halachisch gezien een geschikte zuivere ruimte zou zijn voor de eventuele herbouw van de joodse tempel waarbij de huidige islamitische gebouwen niet verwijderd hoeven te worden.
Vele - zowel liberale als conservatieve, maar religieuze - joden en evangelisch-protestantse christenen verwachten op grond van deze en ook andere profetieën dat er daarom eens een derde tempel in Jeruzalem komt die dan wordt opgericht door de Messias. Sommige fundamentalistische joodse en protestants-christelijke groeperingen streven ernaar zelf een derde tempel te bouwen, al dan niet met verwijdering van de Al-Aqsamoskee en de Rotskoepel die later op de berg zijn gebouwd. De Israëlische regering en rechtbanken blokkeren regelmatig protestacties van organisaties die zich inzetten voor het oprichten van een tempel, met het oog op de rechten van de verschillende bevolkingsgroepen in Israël en de staatsveiligheid. Er zijn stromingen binnen het orthodox Jodendom die het bouwen van een derde tempel als de taak van de Messias zien, die het huis van David zal laten herleven, en niet van een zelfbenoemde bouwcommissie. Anderzijds zijn er Joden binnen het orthodox Jodendom - zelfs onder de Charediem die volgens de letter van de Thora leven - die van mening zijn dat de derde tempel al voor de komst van de Messias gebouwd dient te worden. Beide meningen zijn gebaseerd op de halacha, de Joodse Wet. Het Chassidisch jodendom ziet degenen die de derde tempel met hun eigen handen willen bouwen in het algemeen als afvalligen en ketters.

Visie van de kerken

De rooms-katholieke Kerk leert wel dat de heropbouw van de derde tempel een gebeurtenis van de eindtijd zou zijn, maar duidt aan dat de Messias in de persoon van Jezus als Christus reeds is gekomen, en dat de ware tempel van God gevonden wordt in de Kerk der christenen, het nieuwe Israël, en dat daarin het waar en voortdurend en wereldwijd offer, namelijk de eucharistie, wordt opgedragen aan God, in eenheid en identiciteit met het kruisoffer op Golgotha. Daarom ziet men de herbouw van de derde tempel als een streven van de onbekeerde joden aan, en sommige katholieke theologen hebben zelfs geleerd, dat in een herbouwde tempel de persoon van de antichrist zitting zal nemen (een gedachte die men ook bij evangelische protestanten kan aantreffen). Evenwel zijn er vele moderne katholieken die de staat Israël een warm hart toedragen, ofschoon onder hen over de herbouw van de tempel van mening verschild wordt. Voor christenen is immers met het ene offer van Jezus elke tempelcultus voor het heil overbodig geworden. Ook is men afgestapt van de joods-etnocentrische gedachte.

In de Oosters-orthodoxe Kerken wordt zelfs vaak met afschuw op het zionisme en de initiatieven tot herbouw van de tempel neergekeken.

Literatuur

• Jongenburger, P. Hier zal Ik wonen : de toekomstige Tempel volgens Ezechiël, Uitgeverij Medema, Vaassen 1993 ISBN 9063532059