Tienpotigen
| Tienpotigen | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| "Decapoda" from Ernst Haeckel's Artforms of Nature, 1904 | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Orde | |||||||||||||
| Decapoda Latreille, 1802 | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Tienpotigen op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Tienpotigen (Decapoda) vormen een orde van geleedpotige dieren, waartoe onder andere kreeften, krabben en garnalen behoren.
Verspreiding en leefgebied
[bewerken | brontekst bewerken]Op een paar uitzonderingen na leven de dieren van deze orde allemaal in zee.
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]Ze beschikken over vijf paar looppoten (pereopoden). Eén paar daarvan kan scharen dragen. Het achterlijf heeft vaak vijf paar zwempoten (pleopoden), die door de vrouwtjes ook gebruikt worden om de eieren te dragen. Krabben hebben een klein achterlijf, dat omgeslagen is onder de carapax.
Leefwijze
[bewerken | brontekst bewerken]De meeste soorten tienpotigen zijn carnivoor. Toch eten veel soorten ook wel aas.
Systematiek
[bewerken | brontekst bewerken]De orde Decapoda telt recent 14756 soorten. Onderstaande indeling in onderordes, infraordes en superfamilies volgt De Grave et al., 2009.[1]
- Onderorde: Dendrobranchiata Bate, 1888
- Superfamilie: Penaeoidea Rafinesque, 1815
- Superfamilie: Sergestoidea Dana, 1852
- Onderorde: Pleocyemata Burkenroad, 1963
- Infraorde: Stenopodidea Bate, 1888
- Infraorde: Caridea Dana, 1852 (garnalen)
- Infraorde: Astacidea Latreille, 1802 (kreeften)
- Infraorde: Glypheidea Winckler, 1882
- Infraorde: Axiidea de Saint Laurent, 1979
- Infraorde: Gebiidea de Saint Laurent, 1979
- Infraorde: Achelata Scholtz & Richter, 1995
- Infraorde: Polychelida Scholtz & Richter, 1995
- Infraorde: Anomura MacLeay, 1838
- Infraorde: Brachyura Linnaeus, 1758 (krabben)
Soorten
[bewerken | brontekst bewerken]Enkele soorten die in Europa voorkomen, zijn:
- Europese kreeft
- Europese rivierkreeft
- Gewone heremietkreeft
- Langoest
- Noordzeegarnaal
- Noorse kreeft
- Steurgarnaal
- en talrijke krabbensoorten, te vinden in het hoofdartikel Lijst van krabben in België en Nederland.
- Bronvermelding
Latreille, P.A. (1802) Histoire naturelle, générale et particulière des Crustacés et des Insectes. Ouvrage faisant suite à l’histoire naturelle générale et particulière, composée par Leclerc de Buffon, et rédigée par C.S. Sonnini, membre de plusieurs sociétés savantes. Familles naturelles des genres. Vol. 3. Paris: F. DuFart. 467 pp.
- Voetnoten
- ↑ De Grave, Sammy, N. Dean Pentcheff, Shane T. Ahyong et al., (2009). A classification of living and fossil genera of decapod crustaceans. Raffles Bulletin of Zoology Suppl. 21: 1–109.