Genetische vingerafdruk

Genetische vingerafdruk is de naam voor een methode om uit het DNA van een individu (mens, dier of plant) bepaalde stukjes te selecteren en met het analoge gebied in een ander individu van dezelfde soort te vergelijken.

Er zijn delen van het DNA die tussen alle individuen van een soort maar heel weinig variatie vertonen; er zijn echter ook segmenten waarvan de samenstelling tussen individuen sterk verschilt. Door een dergelijk hypervariabel stuk te kiezen kan een patroon worden verkregen dat met een hoge mate van waarschijnlijkheid volstrekt uniek is voor het betreffende individu, met uitzondering van identieke tweelingen en klonen.

Hiervan wordt gebruik gemaakt in de forensische geneeskunde om aan te tonen dat een bepaald spoor (bv. bloed, sperma, haar) van een bepaalde persoon afkomstig moet zijn (of juist niet kan zijn) wat een grote bewijskracht heeft.

Ook kan worden bepaald of iemand een ouder is van een ander of niet. Zo kunnen anderszins onidentificeerbare lichamen of delen daarvan toch nog wel eens worden geïdentificeerd door het DNA met dat van nog levende mogelijke familieleden te vergelijken. Dit is ook na tientallen jaren nog mogelijk; zo konden de lichamen van de russische Tsaar Nicolaas II en zijn familieleden, die een jaar na de oktoberrevolutie van 1917 waren vermoord, op deze wijze worden geïdentificeerd door daaruit verkregen DNA met dat van nog levende familieleden te vergelijken. Ook kon van een vrouw die decennia lang geclaimd had prinses Anastasia te zijn worden aangetoond dat dat niet waar was. Ook van de beruchte Duitse kamparts Josef Mengele kon door DNA-analyse in 1985 worden bewezen dat hij in Brazilie was overleden en begraven onder de naam Wolfgang Gerhard.