Het verhaal van Genji

Het verhaal van Genji
17e-eeuws tafereel van Genji Monogatari
Oorspronkelijke titel	源氏物語; Genji Monogatari
Auteur(s)	Murasaki Shikibu
Vertaler	Akiko Yosano (modern Japans), Jos Vos
Illustrator	Tosa Mitsuoki
Land	Japan
Taal	Japans, Nederlands
Oorspronkelijke taal	Klassiek Japans
Onderwerp	Heianperiode
Genre	Historische roman, cultuur
Uitgever	Athenaeum-Polak & Van Gennep
Oorspronkelijke uitgever	?
Uitgegeven	2013
Oorspronkelijk uitgegeven	ca. 1008-1021
Medium	Manuscript
Pagina's	2070
Verfilming	Genji Monogatari (1951), The Tale of Genji (1987), O Desejado (1987), Sennen no Koi - Hikaru Genji Monogatari (2001), Genji Monogatari: Sennen no Nazo (2011)
Portaal    Literatuur

Het verhaal van Genji (源氏物語, Genji Monogatari) is een Japanse roman die begin 11e eeuw werd geschreven. Murasaki Shikibu is naar aller waarschijnlijkheid de auteur. Het is een van de oudste romans die in deze taal is geschreven, en wordt meestal als de eerste moderne roman ter wereld aangeduid.

De eerste gedeeltelijke vertaling van Genji Monogatari in het modern-Japans kwam van Suematsu Kenchō in de 20ste eeuw. Het oorspronkelijke verhaal was in een speciaal hofschrift geschreven, dat na iets minder dan twee eeuwen al niet meer gesproken werd. Hierdoor werd het verhaal tot aan de vertaling van Suematsu via geïllustreerde versies overgeleverd. Een vrije vertaling van het hele verhaal, op 1 hoofdstuk na, werd geproduceerd door Arthur Waley. Edward Seidensticker maakte de eerste volledige vertaling van het verhaal in het Engels.

De roman is meerdere malen verfilmd. In het Nederlands bestaat er een uitgave onder de naam Avondgezichten, liefdes uit het leven van prins Genji, maar dit is slechts een deel van de roman. In november 2013 verscheen een volledige vertaling van de Genji door Jos Vos.

Achtergrond

De Genji is hoofdstuk voor hoofdstuk geschreven in etappes. Het bevat veel elementen die vandaag de dag ook in moderne romans terug te vinden zijn, zoals een centraal personage omgeven door een groot aantal belangrijke en minder belangrijke bijpersonages, een uitwerking van het karakter van de hoofdpersonen, een aantal gebeurtenissen binnen een bepaalde tijdsperiode van het leven van de hoofdpersoon. Het verhaal maakt niet echt gebruik van een plot. In plaats daarvan is het meer een weergave van het echte leven; personages worden ouder en gaan om met de dingen die ze op hun pad tegenkomen.

Een van de lastigere aspecten voor lezers is dat vrijwel geen van de personages in de Genji een expliciete naam krijgt. Er wordt meer naar hen gerefereerd middels hun rang of rol. Dit is als gevolg van het beleid van de periode waarin het verhaal werd geschreven. Tijdens Heianperiode was het aan het keizerlijk hof niet gebruikelijk elkaar vrijuit bij naam te noemen. In moderne vertalingen zijn soms bijnamen toegevoegd om het verhaal voor de lezer wat duidelijker te houden.

Verhaallijn

De roman verhaalt over het leven van de zoon van een de Japanse keizer, voor de lezers Hikaru Genji genoemd. Hij begint zijn leven als officier aan het hof. De roman behandelt vooral zijn liefdesleven en zijn plaats in de aristocratie van de Heianperiode.

Ook centraal staat een van zijn concubines. Genji gaat op zoek naar de liefde en verleidt meerdere vrouwen. Zijn adellijke positie komt hem hierbij goed van pas. Na een periode moet hij de hoofdstad verlaten. Hij wordt vader en keert later weer terug. Uiteindelijk sterft Genji. Het laatste hoofdstuk gaat over de zonen van Genji.

Schrijver

Murasaki Shikibu, illustratie door Tosa Mitsuoki, 17e eeuw

De Genji wordt vandaag de dag vaak toegeschreven aan Murasaki Shikibu, maar in hoeverre zij werkelijk de auteur van Genji is staat al jaren ter discussie. De kans dat hier ooit opheldering over komt is echter klein, tenzij er een archeologische bron wordt gevonden die uitsluitsel kan geven. Mogelijk was Shikibu een van de auteurs, maar is het verhaal ook deels door andere mensen geschreven.

Over het algemeen wordt aangenomen dat de roman in zijn huidige vorm werd voltooid in 1021, toen de auteur van de Sarashina Nikki in haar dagboek schreef een volledige kopie van het verhaal te hebben verkregen. Ook zijn er bewijzen dat het verhaal al grotendeels bestond in 1008.

Yosano Akiko, de eerste auteur die een moderne vertaling van de roman maakte, was van mening dat Shikibu enkel de hoofdstukken een tot 33 had geschreven. Hoofdstukken 34 en 35 waren volgens haar van haar dochter Daini no Sanmi. Andere geleerden twijfelen ook aan het feit of Shikibu echt de latere hoofdstukken heeft geschreven, vanwege enkele tegenstrijdigheden tussen de hoofdstukken 34 en verder en de eerdere hoofdstukken.

Een veelgehoord tegenargument van de theorie dat er meer schrijvers waren dan alleen Shikibu is dat de roman wel in zijn geheel dezelfde stijl en van dezelfde kwaliteit is geschreven; iets dat onwaarschijnlijk zou zijn als er meer dan een schrijver aan had gewerkt.

Verfilmingen

De Genji is meerdere malen verfilmd, waaronder in 1951 door Kōzaburō Yoshimura, in 1966 door Kon Ichikawa, en in 1987 door Gisaburo Sugii. Die laatste verfilming was een animatiefilm, die bovendien alleen de eerste 12 hoofdstukken omvat.

In 2001 maakte Tonko Horikawa een verfilming met een cast die uitsluitend uit actrices bestond. In de film, getiteld Sennen no Koi - Hikaru Genji Monogatari, vertelt Murasaki het verhaal aan een meisje als les over het gedrag van mannen.

Begin 2009 verscheen een 11 afleveringen tellende anime over Genji Monogatari getiteld Genji Monogatari Sennenki.

Externe links

Mediabestanden

• The Tale of Genji, 1654 Library of Congress, Asian Division. The edition in the Library of Congress is a complete and well-preserved set including the complete main text (54 volumes) of Tale of Genji, also Meyasu (3 volumes, commentary on key words and phrases in the text, Keizu (genealogy), Yamaji no tsuyu (a sequel to the work by a later author), and Hikiuta (index).
• The Tale of Genji 1976 Seidensticker translation Online text of complete 1976 Seidensticker translation without the notes and with numerous typos. (The illustrations included in the Knopf edition of this translation are reproduced at the UNESCO heritage site below.)
• Japanese Literature - Including Selections from Genji Monogatari and Classical Poetry and Drama of Japan Contains the 1882 Suematsu translation of the first 17 chapters of The Tale of Genji, with an introduction and notes.

Bronnen, noten en/of referenties