Vierde Franse Republiek
| République française | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| |||||
| Kaart | |||||
| |||||
| Gebieden rond 1950 | |||||
| Algemene gegevens | |||||
| Hoofdstad | Parijs | ||||
| Talen | Frans | ||||
| Geschiedenis van Frankrijk |
|
|
|
Prehistorie Romeinse tijd Middeleeuwen
West-Francië (843-987)
Vroegmoderne Tijd
Moderne Tijd |
|
|
Portaal  FrankrijkPortaal Geschiedenis
|
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Als Vierde Republiek geldt de episode in de Franse geschiedenis tussen het aftreden van Charles de Gaulle in 1946 en diens terugkeer naar het centrum van de macht in 1958.
Oprichting
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Franse grondwet van 1946 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.De Derde Republiek was in 1940 ten onder gegaan, en na de bevrijding wenste niemand haar te herstellen. Er werd een grondwetgevende vergadering gekozen, die in 1946 een ontwerp presenteerde.
De Senaat werd vervangen door de Conseil de la République zonder wetgevende bevoegdheden. De macht van Assemblée Nationale werd aanzienlijk versterkt, ten koste van die van president en regering. Charles de Gaulle, aan wie het presidentschap was toegedacht, was niet van plan "chrysanten te gaan onthullen" en trok zich mokkend terug op zijn landgoed in Colombey-les-Deux-Églises.
Instabiel
[bewerken | brontekst bewerken]De overmacht van de Kamer van Afgevaardigden leidde tot een snelle afwisseling van doorgaans zwakke regeringen. De gemiddelde regeringstermijn was een half jaar. De communisten, de gaullisten en vanaf 1956 de poujadisten droegen ook al niet bij aan de stabiliteit.
In 1954 werden enkele elementen uit de Derde Republiek teruggehaald. De Senaat werd hersteld, en de President kreeg weer de bevoegdheid om zelfstandig een kabinetsformateur aan te wijzen. Maar veel beter ging het daarna niet.
Einde
[bewerken | brontekst bewerken]Pierre Mendès France kon na de nederlaag van Dien Bien Phu (7 mei 1954) het Franse koloniale bewind in Indochina beëindigen, maar nog geen jaar later, in 1955, viel zijn regering over de Algerijnse Oorlog. Dezelfde oorlog betekende uiteindelijk in 1958 ook het einde van de Vierde Republiek zelf. Het Frans-Algerijnse leger, en met name de eenheid para's van generaal Jacques Massu, stak in mei over naar Corsica en bedreigde Marseille. Het scenario van de Spaanse Burgeroorlog tekende zich af totdat president René Coty een beroep deed op generaal De Gaulle. Deze kreeg vervolgens van het parlement haast dictatoriale bevoegdheden. Een half jaar later werd de grondwet voor de Vijfde Franse Republiek van kracht.
Presidenten
[bewerken | brontekst bewerken]Presidenten van de Vierde Republiek :
- Vincent Auriol (1947 - 1954)
- René Coty (1954 - 1959)
Premiers van de Vierde Republiek en de regeringen :
Tijdslijn van Franse grondwetten
[bewerken | brontekst bewerken]