Pynt

Pynt, pryd eller stas er tillegg ein påfører noko for å oppnå høgare estetisk verdi. Pynt blir gjerne rekna som unyttig, men kan vera med på å auka opplevinga av eller statusen til det som blir pynta.

Ordsoge

Ordet «pynt» kjem eigentleg av lågtysk pünte, 'orden, fin form', og viser altså opphavleg til at noko er i god stand. «Pryd» kjem av norrønt prýði, prud, medan «stas» truleg kjem av lågtysk stacie, '(kyrkjeleg) prosesjon, prakt' med påverking frå mellomalderlatin statio, 'stogg under prosesjon'.

At ein ofte har rekna pynt og stas som unyttig kan ein sjå på omgrep som «å berre vere til stas», «sitje på stas» eller det å vera «veggpryd» eller «pyntedokke». Det finst også mange nedsetjande ord om pynt ein meiner er verdilaus, som «jugl», «fjas», «flitter» og «glitter».

Bruk av pynt

I fleire land pyntar avgangselevar seg i seremonielle klede ved den formelle avsluttinga av høgare utdanning.

Det er vanleg å pynta i samband med særskilde høve, som festar, høgtider og andre markeringar eller for å visa status, til dømes som prangande forbruk eller innanfor ein institusjon.

Ein kan pynta stader, dyr, menneske og ting med pyntegjenstandar, klede, band eller ved å bruka litt tid på å laga noko finare. Til dømes kan ein garnera ein matrett for å gjera han meir apetittvekkande, dekka eit bord med duk, bretta serviettar, blomar og levande lys for å gjera det meir høgtidssamt eller pynta menneske med fine klede, frisyrar, sminke eller smykke for at dei skal ta seg godt ut. Ofte er pynt ein del av utforminga til ein gjenstand, sjå design eller kunsthandverk.

Juletrepynt er pynt som vert hengt på eit tre for at treet skal sjå fint og juleaktig ut.
Kakepynt og fin oppdekking gjer måltid meir tiltalande.
Mange pyntar køyretøya sine i større eller mindre grad.

Sjå og

Kjelder

Søk på «pryd», «pynt» og «stas» i Nynorskordboka
«Pynt» i Ordbog over det danske Sprog
Denne samfunnsartikkelen som har med kunst å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.