Rauma
- For kommunen i Møre og Romsdal, sjå Rauma kommune. For fleire tydingar, sjå Rauma (fleirtyding).
Rauma er ei elv i Innlandet og Møre og Romsdal. Elva er 68 km lang og renn frå Lesjaskogsvatnet til Åndalsnes ned gjennom Romsdalen og ut ved Veblungsnes.
Rauma | |||
elv | |||
Rauma i Romsdal
| |||
Land | Noreg | ||
---|---|---|---|
Fylke | Møre og Romsdal, Innlandet | ||
Nedslagsfelt | 1 206,17 km² | ||
Sideelvar | Grøna, Ulvåa, Vermåa, Istra | ||
Lengd | 68 km | ||
Middelvassføring | 44,387 m³/s | ||
Kjelde | Lesjaskogsvatnet | ||
• høgd | 611 moh. | ||
Munning | Åndalsnes | ||
• høgd | 0 moh. | ||
Rauma 62°13′45″N 8°21′37″E / 62.2293°N 8.3602°E | |||
Wikimedia Commons: Rauma River |
Raumavassdraget vart verna i Verneplan IV for vassdrag i 1993.
I tillegg til Lesjaskogsvatnet får Rauma vatn frå sideelvane Grøna, Ulvåa, Vermåa og Istra i tillegg til eit utal små bekker, som ein ser når ein køyrer nedover Romsdalen. Nedslagsfeltet for Rauma med Istra er på 1206,17 km² med ei middelavrenning på 36,80 l/s/km² og middelvassføring på 44,387 m³/s ved utløpet. Etter utbygginga av Mardøla blir dette vatnet ført over til Rauma gjennom Grytten kraftstasjon.
Fossar
endreRauma fell over 600 m frå Lesjaskogsvatnet til Romsdalsfjorden. På denne strekninga er det mange fossar og stryk. Dei meste kjende er Brufossen, Slettafossen, Kyllingfossen, Kjerkjefossen, Eidafossen og Fivafossan. Slettafossen ovanfor Verma er ein turistattraksjon.
Ein del av sidebekkene har spektakulære fossefall når det er god vassføring. Mellom desse er Vermafossen, Døntefossen, Gravdefossen, Brudesløret og Mongefossen. Dei to siste er regulerte, men har vassføring ein del av sumaren. Vermafossen har eigen kraftstasjon.
Laksefiske
endreElva er ei av Noregs best kjende lakseelvar. Laksen går opp til Kyllingfossen, om lag 42 km frå sjøen. Rauma vart i 1980 infisert av lakseparasitten Gyrodactylus salaris. På grunn av infiseringa vart elva ei av dei fyrste i Noreg rotenonhandsama og fram til 2001 var det berre lov å fange stamfisk til settefiskanlegget på Herje. Frå sesongen 2001 vart det opna for fiske. Ved elva ligg det fleire kjende laksegardar, mellom dei Fiva og Horgheim.
I tidlegare tider fanga ein laks ved hjelp av teiner i elva.
Deltaet
endreDeltaet ved Veblungnes er eit av dei største på Vestlandet, men er i dag heilt bygd ned og gjort om til industriområde. Berre ein liten del av vestsida er urørt.
Bruer
endreOver Rauma er det fleire kjende og verna bruer.
Raumabanen kryssar Rauma fleire gonger. På Opplandsida finn ein Bøvermo bru like etter Bjorli. Vidare kjem steinbruene Stuguflåtbrua og den kjende Kylling bru på Verma. Dei siste jarnbanebruene over Rauma er Foss bru, Sælsbrua og Skjerve bru.
Gamle vegbruer er Sogge bru og Grøttør bru. Ved utløpet kryssar E136 over Raumabrua.
Bakgrunnsstoff
endre- Verdiar i Rauma (unntatt Verma og Istra) i Rauma kommune, Fylkesmannen i Møre og Romsdal, VVV-rapport 2001
- Rauma ved Verma, Fylkesmannen i Møre og Romsdal, 2008
- Kongevegen på Veblungsnes Arkivert 2012-02-02 ved Wayback Machine.
- Raumabanen på Hele Norge[daud lenkje]
- Flaumsonekart, NVE, 2005[daud lenkje]
- Raumabanen Arkivert 2011-10-06 ved Wayback Machine.
- Fossar i Rauma kommune[daud lenkje]