Nikolaj G. Basov

Nikolaj G. Basov
Николай Геннадиевич Басов, Nikolaj Gennadijevitsj Basov
	Nikolaj G. Basov ; Николай Геннадиевич Басов, Nikolaj Gennadijevitsj Basov
	; Nikolaj Basov i 1964.
Fødd	14. desember 1922; Usman i Lipetsk oblast i Sovjetunionen
Død	1. juli 2001 (78 år); Moskva i Russland
Nasjonalitet	Russisk
Område	Fysikk
Yrke	fysikar, oppfinnar, universitetslærar, politikar
Institusjonar	Lebedev-instituttet for fysikk; Det nasjonale universitet for nukleær forskning
Alma mater	Det nasjonale universitet for nukleær forskning
Doktorgradsrettleiar	Mikhail Leontovich; Aleksandr Prokhorov
Kjend for	Laserar og maserar
Utmerkingar	Nobelprisen i fysikk (1964)
Ektefelle	Ksenia Tikhonovna Basova
Barn	Dmitri N. Basov
Medlem	Akademie der Wissenschaften der DDR; Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina; Det russiske vitskapsakademiet; Det sovjetiske vitskapsakademiet; Det bulgarske vitenskapsakademiet; Det kongelege ingeniørvitskapsakademiet; Indias nasjonale vitenskapsakademi; Det polske vitenskapsakademi

Nikolaj Gennadijevitsj Basov (fødd 14. desember 1922 i Usman, død 1. juli 2001 i Moskva) var ein sovjetisk fysikar og pedagog.

Han var assisterande direktør frå 1958 til 1972 og frå 1973 direktør ved Lebedev instituttet for fysikk i Moskva. Frå 1963 var han òg professor i faststoff-fysikk ved Moskva fysikalsk-tekniske institutt. Basov utvikla saman med Aleksandr Prokhorov ein metode for forsterking av elektromagnetiske bølgjer ved å eksitere atom eller molekyl slik at dei etterpå kunne sende ut stråling med same frekvens som den innkomande bølgja (stimulert emisjon). Metoden blir no til nytta forsterkning av mikrobølgjer (masar) og ljos (laser). Han vart samstundes utvikla av Charles Hard Townes i USA, og desse tre vart i 1964 saman tildelt Nobelprisen i fysikk for oppfinninga.

Prisar og utmerkingar

(utval)

Kjelde

Denne artikkelen byggjer på «Nikolay Basov» frå Wikipedia på engelsk, den 24. februar 2012.
«Nikolaj Gennadijevitsj Basov». Store norske leksikon.

v d e Vinnarar av Nobelprisen i fysikk
1901–1925	Röntgen (1901) • Lorentz / Zeeman (1902) • Becquerel / P. Curie / M. Curie (1903) • Rayleigh (1904) • Lenard (1905) • Thomson (1906) • Michelson (1907) • Lippmann (1908) • Marconi / Braun (1909) • van der Waals (1910) • Wien (1911) • Dalén (1912) • Kamerlingh Onnes (1913) • Laue (1914) • W. L. Bragg / W. H. Bragg (1915) • Barkla (1917) • Planck (1918) • Stark (1919) • Guillaume (1920) • Einstein (1921) • N. Bohr (1922) • Millikan (1923) • M. Siegbahn (1924) • Franck / Hertz (1925)
1926–1950	Perrin (1926) • Compton / C. Wilson (1927) • O. Richardson (1928) • De Broglie (1929) • Raman (1930) • Heisenberg (1932) • Schrödinger / Dirac (1933) • Chadwick (1935) • Hess / C. D. Anderson (1936) • Davisson / Thomson (1937) • Fermi (1938) • Lawrence (1939) • Stern (1943) • Rabi (1944) • Pauli (1945) • Bridgman (1946) • Appleton (1947) • Blackett (1948) • Yukawa (1949) • Powell (1950)
1951–1975	Cockcroft / Walton (1951) • Bloch / Purcell (1952) • Zernike (1953) • Born / Bothe (1954) • Lamb / Kusch (1955) • Shockley / Bardeen / Brattain (1956) • Yang / T. D. Lee (1957) • Tsjerenkov / Frank / Tamm (1958) • Segrè / Chamberlain (1959) • Glaser (1960) • Hofstadter / Mössbauer (1961) • Landau (1962) • Wigner / Goeppert-Mayer / Jensen (1963) • Townes / Basov / Prokhorov (1964) • Tomonaga / Schwinger / Feynman (1965) • Kastler (1966) • Bethe (1967) • Alvarez (1968) • Gell-Mann (1969) • Alfvén / Néel (1970) • Gabor (1971) • Bardeen / Cooper / Schrieffer (1972) • Esaki / Giaever / Josephson (1973) • Ryle / Hewish (1974) • A. Bohr / Mottelson / Rainwater (1975)
1976–2000	Richter / Ting (1976) • P. W. Anderson / Mott / Van Vleck (1977) • Kapitsa / Penzias / R. Wilson (1978) • Glashow / Salam / Weinberg (1979) • Cronin / Fitch (1980) • Bloembergen / Schawlow / K. Siegbahn (1981) • K. Wilson (1982) • Chandrasekhar / Fowler (1983) • Rubbia / van der Meer (1984) • von Klitzing (1985) • Ruska / Binnig / Rohrer (1986) • Bednorz / Müller (1987) • Lederman / Schwartz / Steinberger (1988) • Ramsey / Dehmelt / Paul (1989) • Friedman / Kendall / R. Taylor (1990) • de Gennes (1991) • Charpak (1992) • Hulse / J. Taylor (1993) • Brockhouse / Shull (1994) • Perl / Reines (1995) • D. Lee / Osheroff / R. Richardson (1996) • Chu / Cohen-Tannoudji / Phillips (1997) • Laughlin / Störmer / Tsui (1998) • 't Hooft / Veltman (1999) • Alferov / Kroemer / Kilby (2000)
2001–	Cornell / Ketterle / Wieman (2001) • Davis / Koshiba / Giacconi (2002) • Abrikosov / Ginzburg / Leggett (2003) • Gross / Politzer / Wilczek (2004) • Glauber / Hall / Hänsch (2005) • Mather / Smoot (2006) • Fert / Grünberg (2007) • Nambu / Kobayashi / Maskawa (2008) • Kao / Boyle / Smith (2009) • Geim / Konstantin Novoselov (2010) • Perlmutter / Riess / Schmidt (2011) • Haroche / Wineland (2012) • Englert / Higgs (2013) • Akasaki / Amano / Nakamura (2014) • Kajita / McDonald (2015) • Thouless / Haldane / Kosterlitz (2016) • Weiss / Barish / Thorne (2017) • Ashkin / Mourou / Strickland (2018) • Peebles / Mayor / Queloz (2019) • Penrose / Genzel / Ghez (2020) •