Sitrusslekta
- For frukter frå sitrusslekta, sjå sitrusfrukt.
| Sitrusfrukt | |
| |
| Systematikk | |
| Rike: | Planteriket Plantae |
| Rekkje: | Karplantar Tracheophytes |
| Underrekkje: | Frøplantar Spermatophytes |
| Orden: | Sapindales |
| Familie: | Rutaceae |
| Underfamilie: | Aurantioideae |
| Stamme: | Citreae |
| Slekt: | Sitrusfrukt Citrus L., 1753 |
Sitrusslekta (Citrus) er ei planteslekt i rutefamilien som særleg er kjend for sine mange sitrusfrukter. Medan ho stammar frå tropisk Asia, blir plantar frå slekta no dyrka i ei rekkje varme land.
Slekta omfattar buskar og mindre tre. Blada er oftast heile, lêraktige, skinande grøne og sit på ein ofte vinga bladstilk. Blomane er kvite eller raudlege, velluktande og har mange pollenberarar som sit i grupper. Frukta er eit saftig bær med tjukt skal, mange rom («båter») og ofte mange frø. Plantane har mange oljekjertlar i blad, bark og fruktskal.
Dyrkinga av sitrusartar er mange tusen år gammal, og det har derfor vore svært vanskeleg å utreia avstamninga for dei dyrka formene.
_white_bg.jpg)
Artar
[endre | endre wikiteksten]Sitrusslekta har ei rekkje medlemmer, mange av dei hybridar mellom ulike typar. Nokre av det ein reknar som ublanda artar er:
- Citrus crenatifolia, frå Sri Lanka
- Citrus mangshanensis, frå Hunan i Kina
- Citrus maxima – pomelo, frå Malayarkipelet
- Citrus medica – sukatsitron, frå Sør-Asia
- Citrus reticulata – mandarin, frå Kina
- Citrus trifoliata, frå Korea og tilstøytande område i Kina (ofte skild ut som Poncirus)
- «Australian limes» frå Australia og Ny-Guinea
- Citrus japonica, kumquat, frå Aust-Asia (av og til skild ut til 4–5 Fortunella-artar)
- Papedas
- Citrus halimii frå Thailand og Malayahalvøya
- Citrus indica frå Sør-Asia[1]
- Citrus macroptera frå Indokina og Melanesia[1]
- Citrus latipes frå Assam, Meghalaya, Burma[1]
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ 1,0 1,1 1,2 GRIN. «Species list in GRIN for genus Citrus». Taxonomy for Plants. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland: USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Henta Jan 6, 2011.
- «Citrus» (14. februar 2009). Store norske leksikon. Fri artikkel henta 13. juli 2015.
- Denne artikkelen bygger på «Sitrusslekta» frå Wikipedia på engelsk, den 23. juli 2015.