Edward Said: Różnice pomiędzy wersjami

|imię i nazwisko = Edward Said

|pseudonimopis grafiki =

|grafikaalt grafiki =

|opisdata urodzenia grafiki = 1 listopada 1935

|data urodzeniaśmierci = 125 listopadawrześnia [[1935]]2003

|miejsce urodzeniaśmierci = [[Jerozolima]], [[Palestyna (mandat)|Brytyjski Mandat Palestyny = [[Nowy Jork]]

|datanarodowość śmierci = 25 września [[2003]] = palestyńska

|miejsceodznaczenia śmierci = [[Nowy Jork]] =

Do 12 roku życia żył „pomiędzy dwoma światami” przebywając w [[Jerozolima|Jerozolimie]] oraz [[Kair]]ze. Edward Said pobierał naukę w Victoria College w [[Aleksandria|Aleksandrii]]. Z uwagi na problemy, jakie sprawiał, w 1951 roku przeniesiony został przez rodziców do Mount Hermon School – prywatnej szkoły w [[Massachusetts]] w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]]. Mimo że czuł się tam wyobcowany, wyróżniał się w nauce (w grupie około 160 wychowanków uzyskiwał zwykle najlepsze lub drugie z rzędu wyniki w nauce).

Władając biegle językiem angielskim, francuskim i arabskim Said uzyskał w 1957 roku licencjat na [[Uniwersytet Princeton|Uniwersytecie UniversityPrinceton]], a magisterium i doktorat odpowiednio w 1960 i 1964 roku na [[HarvardUniwersytet UniversityHarvarda|Uniwersytecie Harvarda]]. W roku 1963 uzyskał posadę akademicką na [[Uniwersytet Columbia|Columbia University]], gdzie do końca życia był profesorem anglistyki i [[komparatystyka|komparystyki]] (literaturoznawstwa porównawczego).

Said był [[lewica|lewicowym]] intelektualistą, uznawanym za głównego rzecznika [[Palestyńczycy|Palestyńczyków]] w [[Stany Zjednoczone|USA]]. Przez wiele lat był członkiem władz [[Organizacja Wyzwolenia Palestyny|Organizacji Wyzwolenia Palestyny]], od czasu [[porozumienia z Oslo|porozumień z Oslo]] krytykował [[JaserJasir Arafat|Jasera Arafata]] i władze [[Autonomia Palestyńska|Autonomii Palestyńskiej]]. Porozumienia z Oslo uznawał za nieproporcjonalnie korzystne dla [[Izrael]]a. Był przeciwnikiem dwupaństwowego rozwiązania [[Konflikt izraelsko-palestyński|konfliktu izraelsko-palestyńskiego]], wypowiadając się na rzecz ustanowienia państwa dwunarodowego.

Said położył w sposób spektakularny podstawy pod [[Postkolonializm|teorię studiów postkolonialnych]] swym ''Orientalizmem'' z 1978 roku. Palestyńczyk, profesor literatury, chrześcijanin mieszkający w USA, podjął problematykę sposobu przedstawiania Orientu w dyskursie zachodnim. Doszedł do wniosku, iż w pracach występuje głęboko zakorzeniony i powtarzający się obraz Innego, wyrażający zachodni styl dominacji, który nosi w sobie piętno władzy i przewagi nad Orientem, jest to więc obraz fałszywy. Dyskurs zachodni zasadza się na optyce zewnętrznej i Said pokazuje, w jaki sposób „obiektywizował” on rzeczywistość Orientu poprzez sztukę, literaturę, [[nauki społeczne]]. Mechanizmy te wyrażają się w formulecytacie z [[Rudyard Kipling|Kiplinga]]: Wschód„Wschód jestto Wschód, Zachód jestto Zachód i nigdy się nie spotkają”. Said poddaje rekonstrukcji pojęcie orientalizmu, także polską jego odmianę (na przykładzie [[Adam Mickiewicz|Mickiewicza]]). Orientalista, mianowicie, opisuje Wschód całkowicie na potrzeby Zachodu. Badacz właściwie nie jest zainteresowany poznaniem, a jedynie wskazaniem cech odróżniających od ustalonych formuł. Przedstawia tendencyjnie, jednostronnie, zewnętrznie. „Produktem zewnętrznego spojrzenia” nazywa Said sztukę [[Ajschylos]]a, ''Persowie'', gdzie autor oswaja Orient, wprowadzając zachodnich bohaterów.

Błędem dyskursu było charakteryzowanie Orientu, jako czegoś irracjonalnego, upadłego w przeciwieństwie do rozumnego, dojrzałego i normalnego Zachodu. To Zachód nadawał tożsamość Orientowi, sam tworzył jego obraz i brał go za realny. Orientalizm to zaś zespół ograniczeń, zawężenie myśli, narzucone przez [[europocentryzm]]. Said równocześnie zdefiniował [[orientalizm]] na kilka sposobów:

== Tłumaczenia prac na język polski ==

* ''Orientalizm'', wyd I: tł. Witold Kalinowski, wstęp Zdzisław Żygulski jun., Warszawa 1991, [[Państwowy Instytut Wydawniczy|PIW]], s. 471, seria ''[[Biblioteka Myśli Współczesnej]]'', {{ISBN |83-06-01974-1}}; wyd II: tł. Monika Wyrwas-Wiśniewska. Poznań 2005, [[Zysk i S-ka|Wydawnictwo Zysk i S-ka]], s. 512, {{ISBN |83-7298-647-9}} (''Orientalism'' 1978)

* ''Za ostatnim niebem. Palestyńczycy'', tł. Michał Lipszyc, Warszawa 2002, [[Wydawnictwo Aletheia]], {{ISBN |83-87045-92-6}} (''After the last sky. Palestinian lives'' 1986)

* ''Kultura i imperializm'', tł. Monika Wyrwas-Wiśniewska, Kraków 2009, [[Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego]], 396 s., seria [[Cultura (seria wydawnicza)|''Cultura'']], {{ISBN |978-83-233-2732-5}} (''Culture and imperialism'' 1993)

* (z [[Daniel Barenboim|Danielem Barenboimem]]) ''Paralele i paradoksy. Rozmowy o muzyce i społeczeństwie'', tł. [[Aleksander Laskowski (dziennikarz)|Aleksander Laskowski]], Warszawa 2007, [[Państwowy Instytut Wydawniczy|PIW]], s. 159, seria ''[[Biblioteka Myśli Współczesnej]]'', {{ISBN |978-83-06-03151-5}} (''Parallels and Paradoxes. Explorations in Music and Society'' 2002)

* [http://www.democratsdiary.co.uk/uploaded_images/teddy-713747.jpg Zdjęciezdjęcie Edwarda Saida],

* [http://www.edwardsaid.org/ Archiwumarchiwum Edwarda Saida] {{lang|en}},

{{DEFAULTSORTSORTUJ:Said, Edward}}