Gitanas Nausėda
Gitanas Nausėda (ur. 19 maja 1964 w Kłajpedzie[1]) – litewski ekonomista, bankowiec, nauczyciel akademicki i polityk, członek zarządu Banku Litwy w latach 1998–2000. Od 2019 prezydent Litwy.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
19 maja 1964 |
|---|---|
| Prezydent Litwy | |
| Okres |
od 12 lipca 2019 |
| Pierwsza dama | |
| Poprzednik | |
| |
| Odznaczenia | |
   
| |
.jpg)
Życiorys
edytujW latach 1982–1987 studiował na wydziale ekonomiki przemysłu Uniwersytetu Wileńskiego, a od 1987 do 1989 kształcił się na wydziale ekonomicznym tej uczelni[2]. Doktoryzował się w 1993 z nauk społecznych na macierzystym uniwersytecie, pracę przygotowując podczas stażu naukowego na Uniwersytecie w Mannheim (1990–1992). Staże naukowe odbywał później w Bundestagu w Bonn (1994) i w Banku Światowym w Waszyngtonie (1998)[3].
W latach 1992–1993 pracował w instytucie badawczym zajmującym się zagadnieniami z zakresu ekonomii i prywatyzacji. Od 1993 do 1994 kierował wydziałem rynków finansowych w państwowej służbie do spraw cen i konkurencji[2]. W połowie lat 90. publikował w dziale ekonomicznym dziennika „Lietuvos rytas”[3]. Od 1994 związany z Bankiem Litwy, był zastępcą kierownika wydziału w departamencie nadzoru nad bankami komercyjnymi (1994–1996), dyrektorem departamentu polityki pieniężnej (1996–2000) i członkiem zarządu Banku Litwy (1998–2000)[2].
W 2000 podjął pracę w Vilniaus bankas jako doradca prezesa zarządu. W 2008, po przejęciu tego banku przez Skandinaviska Enskilda Banken i przekształceniu w SEB bankas, pozostał na dotychczasowym stanowisku[2]. W latach 2004–2009 był równocześnie doradcą prezydenta Valdasa Adamkusa[3].
Zajął się także działalnością akademicką, w latach 1987–2004 pracował w katedrze finansów Uniwersytetu Wileńskiego[3]. W 2010 zaczął wykładać w działającej na tej uczelni szkole biznesowej na stanowisku profesorskim[3][4]. Autor m.in. monografii Pajamų politika ir ekonomikos stabilizavimas z 1994[3].
W 2019 wystartował jako niezależny kandydat w wyborach prezydenckich. W pierwszej turze głosowania z 12 maja otrzymał 30,9% głosów, zajmując drugie miejsce i przechodząc do drugiej tury z Ingridą Šimonytė (bezpartyjną kandydatką wspieraną przez Związek Ojczyzny, która dostała 31,2% głosów)[5]. W głosowaniu z 26 maja dostał 65,9% głosów, pokonując tym samym swoją konkurentkę i wygrywając wybory[6]. Urzędowanie rozpoczął 12 lipca 2019[7]. W tym samym miesiącu złożył pierwszą wizytę zagraniczną w Polsce[8].
W grudniu 2023 oficjalnie potwierdził, że będzie ubiegał się o reelekcję w majowych wyborach prezydenckich[9]. W pierwszej turze wyborów z 12 maja 2024 otrzymał 43,95% głosów, zajmując pierwsze miejsce spośród 8 kandydatów[10]. Przeszedł do drugiej tury, w której jego konkurentką została ponownie Ingrida Šimonytė (z poparciem na poziomie 20,05%)[10]. 26 maja zwyciężył w drugiej turze wyborów, uzyskując 74,43% głosów[11].
Życie prywatne
edytujŻonaty z Dianą Nausėdienė, z którą ma dwie córki[12].
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Wielki ze Złotym Łańcuchem Orderu Witolda Wielkiego (Litwa, 2019)[13]
- Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy (Ukraina, 2021)[14][15]
- Łańcuch Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia, 2022)[16]
- Order Orła Białego (Polska, 2023)[17]
Przypisy
edytuj- ↑ Kieto ekonomisto širdį tirpdo aviečių uogienė. diena.lt, 2 kwietnia 2018. [dostęp 2018-06-29]. (lit.).
- ↑ a b c d Gitanas Nausėda: „Ekonomikos dėsnius bandoma pakasti po žeme“. lsveikata.lt, 29 września 2016. [dostęp 2018-06-29]. (lit.).
- ↑ a b c d e f G. Nausėda: pigesnės elektros už pagamintą AE žmonija kol kas nesugalvojo. delfi.lt, 14 listopada 2012. [dostęp 2018-06-29]. (lit.).
- ↑ Pavasario semestras: prof. G. Nausėda. tvm.lt. [dostęp 2018-06-29]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2019. [dostęp 2019-05-19]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2019. [dostęp 2019-05-27]. (lit.).
- ↑ Gitanas Nausėda officially becomes President of Lithuania. bnn-news.com, 12 lipca 2019. [dostęp 2019-07-12]. (ang.).
- ↑ Barbara Bodalska: Nowy prezydent Litwy z wizytą w Polsce. euractiv.pl, 17 lipca 2019. [dostęp 2021-05-06].
- ↑ Modesta Gaučaitė-Znutienė: Gitanas Nausėda sieks antros kadencijos prezidento poste. lrt.lt, 7 grudnia 2023. [dostęp 2024-05-26]. (lit.).
- ↑ a b Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2024. [dostęp 2024-05-26]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2024. [dostęp 2024-05-27]. (lit.).
- ↑ Diana Nausėdienė. 15min.lt. [dostęp 2023-09-07]. (lit.).
- ↑ Apdovanotų asmenų duomenų bazė. lrp.lt. [dostęp 2020-10-23]. (lit.).
- ↑ Prezidentui įteiktas Ukrainos valstybės apdovanojimas – Jaroslavo išmintingojo ordinas. lrp.lt, 23 sierpnia 2021. [dostęp 2021-08-23]. (lit.).
- ↑ УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 395/2021 Про нагородження Г. Наусєди орденом князя Ярослава Мудрого. president.gov.ua, 23 sierpnia 2021. [dostęp 2021-08-24]. (ukr.).
- ↑ Nausėda was awarded the Romanian state award. baltics.news, 24 listopada 2022. [dostęp 2023-09-28]. (ang.).
- ↑ M.P. z 2023 r. poz. 923.