Sobiesław Zasada
Sobiesław Jan Zasada (ur. 27 stycznia 1930 w Dąbrowie Górniczej) – polski kierowca rajdowy, ekonomista i przedsiębiorca.
Sobiesław Zasada podczas uroczystości z okazji 40. rocznicy rekordu prędkości samochodem Fiat 125p w Kątach Wrocławskich (2013) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód, zajęcie | |
Alma Mater | |
Małżeństwo | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Życiorys
edytujAbsolwent Akademii Handlowej w Krakowie.
Kierowca fabryczny Steyr Puch (3 lata), Porsche (5 lat), BMW (2 lata) i Mercedes-Benz (3 lata). Autor wielu książek m.in.: „Samochód, Rajd, Przygoda” i „Moje rajdy”, opisujących jego rajdowe przygody oraz „Szybkość bezpieczna”, „Szybkość bezpieczna – Safari”, a także ich poszerzonej wersji „Szerokiej drogi. Doskonalenie techniki jazdy”.
W 1977 założył w Krakowie działającą do dziś firmę polonijną „Alpha” produkującą głównie zamki błyskawiczne, obecnie zajmującą się również przetwórstwem tworzyw sztucznych.
W latach 1981–1986 był konsultantem w pionie rozwoju firmy Porsche AG. Od 1990 współpracuje z przedsiębiorstwem Mercedes-Benz (do 1996 był generalnym przedstawicielem koncernu w Polsce). Utworzył grupę kapitałową, która w latach 90. XX wieku przejęła kontrolę nad największymi polskimi producentami ciężarówek i autobusów i kontrolowała wówczas m.in. przedsiębiorstwa Autosan i Jelcz, w ramach spółki Polskie Autobusy.
Sobiesław Zasada jest prezesem rady nadzorczej Grupy Zasada[1], jednej z większych grup kapitałowych w Polsce, która działa w branżach: motoryzacyjnej, deweloperskiej, produkcyjnej i lifestyle'owej.
Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[2] oraz przed wyborami prezydenckimi w 2015[3].
Sobiesław Zasada powrócił do rajdów w Rajdzie Safari 2021, co czyni go najstarszym kierowcą startującym w rajdowych mistrzostwach świata[4][5][6]. Wcześniej startował w Rajdzie Safari 8 razy, ostatni raz w 1997[5].
Jego żoną od 1952 była Ewa Zasada (1930–2021), która wielokrotnie była także jego pilotem w rajdach samochodowych[7].
Nagrody
edytujLaureat Nagrody Kisiela 1996. W 2001 otrzymał medal Kalos Kagathos[8], w 2009 nagrodę Laur Magellana za całokształt działalności zawodowej[9]. W 2021 został uhonorowany Nagrodą Miasta Krakowa[10]. W 2024 roku został uhonorowany nagrodą Małopolanina Roku 2023[11].
W 1967 zwyciężył, a ponadto jeszcze cztery razy znalazł się w dziesiątce najlepszych sportowców Polski w Plebiscycie „Przeglądu Sportowego” (1966 – 4 m., 1967 – 1 m., 1968 – 6 m., 1971 – 6 m., 1978 – 6 m.)[12].
Odznaczenia
edytuj1 czerwca 2000 został odznaczony przez Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[13], został również odznaczony Krzyżem Oficerskim (1974) i Krzyżem Kawalerskim (1968) tego orderu. Pięciokrotnie otrzymał Złoty Medal „Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe”[14].
W marcu 2024 otrzymał Złotą Odznakę „Za Zasługi dla Sportu”[15].
Osiągnięcia
edytuj- w młodości rzucał oszczepem (rekord życiowy 55,65 m w 1951),
- 3 złote medale mistrza Europy w rajdach 1966, 1967, 1971,
- 3 srebrne medale wicemistrza Europy w rajdach 1968, 1969, 1972,
- 8-krotny rajdowy mistrz Polski, 1960, 1961, 1963, 1966, 1967, 1968, 1971, 1973
- zwycięzca 148 rajdów samochodowych, w tym[16]:
- Rajd Polski: 1964, 1967, 1969, 1971
- Rajd Barbórka: 1965, 1966, 1969
- Rajd Dolnośląski: 1959, 1961, 1962, 1966, 1969, 1971, 1972, 1973
- Rajd Wisły: 1959, 1961, 1963, 1965, 1966, 1967, 1969, 1973
- Rajd Kormoran: 1968, 1973
- Rajd Ziemi Lubelskiej: 1962
- Świętokrzyski Rajd Samochodowy: 1962
- Rajd Ziemi Krakowskiej: 1966
- Rajd Kraków – Rzeszów: 1967
- Rallye Vltava: 1964
- Rajd Wartburga: 1964
- Rallye Adriatique: 1965
- Gran Premio Argentino: 1967
- Rajd Austrii: 1967
- Rajd NRD: 1971, 1972
- Rajd Trzech Miast: 1972
- Rajd Złote Piaski: 1972
- Rallye Slovensko Tatry: 1973
- Rajd Press-on-Regardless: 1975
Miejsce na liście najbogatszych Polaków Wprost[17]
edytuj- 2009 – miejsce 33 (800 mln zł)
- 2008 – miejsce 32 (1000 mln zł)
- 2007 – miejsce 25 (1000 mln zł)
- 2006 – miejsce 43 (400 mln zł)
- 2005 – miejsce 38 (405 mln zł)
- 2004 – miejsce 35 (450 mln zł)
- 2003 – miejsce 32 (420 mln zł)
- 2002 – miejsce 29 (400 mln zł)
- 2001 – miejsce 20
- 2000 – miejsce 14
- 1999 – miejsce 11
- 1998 – miejsce 5
- 1997 – miejsce 5
- 1996 – miejsce 5
- 1995 – miejsce 19
- 1994 – miejsce 7
- 1993 – miejsce 14
- 1992 – miejsce 11
- 1991 – miejsce 7
- 1990 – miejsce 2
Publikacje książkowe
edytuj- 1970: „Samochód, Rajd, Przygoda”, wyd. Sport i Turystyka, s. 267.
- 1970, 1992, 1993, 2002: „Szybkość bezpieczna. Rajdy świata”, wyd. Motorpress, s. 366. ISBN 83-923153-1-6 (tłumaczona na języki: czeski 1974 i 1975, bułgarski 1977, litewski 1979 i 2002, łotewski 1982 i 2004, rosyjski).
- 1978: „Uwagi i rady Sobiesława Zasady”, wyd. WKŁ, s. 165. (współautor: Dariusz Piątkowski).
- 1996: „Moje rajdy”, wyd. Moto-Press. ISBN 83-905612-1-2.
- 2004: „Szybkość bezpieczna – Safari”, wyd. Przedsiębiorstwo Zagraniczne ALPHA, Kraków, s. 224. ISBN 83-902196-1-1.
- 2009: „Szerokiej drogi. Doskonalenie techniki jazdy”, wyd. STO, s. 202. ISBN 978-83-60003-29-9.
- 2020: „Moje rajdy”, wyd. Oficyna Wydawnicza Przybylik &, Warszawa, ISBN 978-83-956193-0-4
Przypisy
edytuj- ↑ Władze spółki [online], zasada.pl [dostęp 2017-02-28] (pol.).
- ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego [online], onet.pl, 16 maja 2010 [dostęp 2014-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-20] .
- ↑ Barbara Sowa , Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista [online], Dziennik.pl, 16 marca 2015 [dostęp 2015-03-21] .
- ↑ 91-letni Zasada dojechał do mety pierwszego etapu Rajdu Safari [online], TVN24.pl [dostęp 2021-06-25] (pol.).
- ↑ a b Sobieslaw Zasada: Q & A [online], WRC - World Rally Championship [dostęp 2021-06-25] (ang.).
- ↑ 91-year-old to break record for oldest WRC driver on Safari [online], DirtFish, 21 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-25] (ang.).
- ↑ Grzegorz Chmielewski, Janusz Szymanek Alfabet małopolskich automobilistów, wyd. Auto Klub Dziennikarzy Sportowych, Warszawa 2022, s. 188-191
- ↑ Małgorzata Tomecka The Elite of “Kalos Kagathos” in Poland, w: Athens Journal of Sports (Volume 6, Issue 1), s. 38
- ↑ Sobiesław Zasada z Laurem Magellana. auto-swiat.pl, 2009-02-15. [dostęp 2022-04-02].
- ↑ Nagrody Miasta Krakowa 2021. bip.krakow.pl. [dostęp 2022-04-02].
- ↑ Krzysztof Witkowski i Sobiesław Zasada Małopolaninami Roku 2023 [online], krakow.tvp.pl, 22 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-22] .
- ↑ Kazimierz Marcinek Plebiscyty. Od Kuchara do Maliny, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1988, s. 133, 137, 141, 153, 181
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 czerwca 2000 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2000 r. nr 28, poz. 558).
- ↑ GRUPA ZASADA | SOBIESŁAW ZASADA [online], zasada.pl [dostęp 2022-10-22] .
- ↑ Post Sławomira Nitrasa [online], twitter.com, 29 marca 2024 [dostęp 2024-03-29] .
- ↑ Wyniki na stronie ewrc-results.com
- ↑ Sobiesław Zasada – Ranking 100 Najbogatszych Polaków – edycja 2009.