Taça de Portugal
Puchar Portugalii w piłce nożnej (port. Taça de Portugal, wym. [ˈtasɐ dɨ puɾtuˈɣaɫ]) – cykliczne rozgrywki piłkarskie o charakterze pucharu krajowego w Portugalii. Organizowane co sezon przez Portugalski Związek Piłki Nożnej (FPF) i przeznaczone są dla krajowych klubów piłkarskich. Najważniejsze po Primeira lidze piłkarskie rozgrywki w kraju. Triumfator danej edycji Pucharu zyskuje prawo reprezentowania swego kraju w następnej edycji Ligi Europy.
| |
 2023/24
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia | |
| Partner TV | |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
154 |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
Académica Coimbra (1938/39) |
| Obecny zwycięzca |
FC Porto (2023/24) |
| Najwięcej zwycięstw |
SL Benfica (26) |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujW 1912 roku rozpoczęły się pierwsze rozgrywki pucharowe, zwane Puchar Imperium (port.: Taça do Império) z powodu nazwy klubu organizatora (Sport Clube Império)[1]. Rywalizacja obejmowała niewielką liczbę drużyn i została przerwana podczas I wojny światowej. Turniej trwał do 1918 roku. Stworzony w sezonie 1921/22 turniej pucharowy, zwany Campeonato de Portugal[2] (pol. Mistrzostwa Portugalii), był pierwszym oficjalnym ogólnokrajowym turniejem piłkarskim. Kluby zakwalifikowały się z rozgrywek regionalnych (w systemie ligowym), a następnie walczyły o mistrzostwo Portugalii (w systemie pucharowym). Pierwszym zwycięzcą mistrzostw Portugalii został FC Porto. Najwięcej zwycięstw mistrzostw Portugalii ma Sporting CP i FC Porto, które zdobyły cztery trofea.
W sezonie 1938/39 nazwa turnieju została przemianowana na Puchar Portugalii (port. Taça de Portugal, tak jak powstały rozgrywki ligowe, które przyjęły nazwę Campeonato (lub w dłuższej formie Campeonato Nacional da Primeira Divisão). W rzeczywistości trofeum przyznawany zwycięzcom Pucharu Portugalii pozostał ten sam, jaki przyznawano zwycięzcom Campeonato de Portugal, chociaż tytuły w każdym konkursie są liczone osobno. Pierwszym zwycięzcą Pucharu została Académica Coimbra. Najwięcej triumfów w tym turnieju na swoim koncie ma SL Benfica, która po Puchar Portugalii sięgała 26 krotnie. 18 i 17 razy odpowiednio zdobyło puchar FC Porto i Sporting CP.
Mistrzostwa Portugalii rozegrano w 17 edycjach 7 zwycięskich klubów[3]. Puchar Portugalii, w dotychczas rozegranych 80 edycjach, zdobyło 13 klubów.
Format
edytujFormat rozgrywek był wiele razy zmieniany. W rozgrywkach uczestniczą 154 klubów występujących w Mistrzostwach Portugalii. Obecnie wszystkie rywalizacje od rundy pierwszej do finału (oprócz półfinału, który grany systemem każdy z każdym) grane są w jednym meczu. Zwycięzca kwalifikuje się do dalszych gier, a pokonany odpada z rywalizacji. W wypadku kiedy w regulaminowym czasie gry padł remis zarządza się dogrywkę, a jeśli i ona nie przyniosła rozstrzygnięcia, to dyktowane są rzuty karne. Od sezonu 2008/09 rozgrywki składają się z 8 etapów: rundy pierwszej, drugiej i trzeciej eliminacyjnej, 1/8 finału, ćwierćfinałów, półfinałów i finału. Mecz finałowy rozgrywany jest na różnych obiektach, choć zazwyczaj był to stadion Estádio Nacional w Oeiras.
Zwycięzcy i finaliści
edytujTaça do Império
edytuj- Nieoficjalne:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Oficjalne:
Campeonato de Portugal
edytujTaça de Portugal
edytuj
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uwagi:
- wytłuszczono nazwy zespołów, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju,
- kursywą oznaczone zespoły, które w meczu finałowym nie występowały w najwyższej klasie rozgrywkowej.
skreślonorozgrywki nieoficjalne.
Statystyki
edytujKlasyfikacja według klubów
edytujW dotychczasowej historii oficjalnych rozgrywek o Puchar Portugalii na podium oficjalnie stawało w sumie 26 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Benfica Lizbona, która zdobyła 26 Pucharów oraz 3 Mistrzostwa Portugalii (tytuły w każdym konkursie są liczone osobno).
Campeonato de Portugal (1922–1938)
edytuj| Lp. | Klub | Zdobywca | Finalista | Lata triumfów |
|---|---|---|---|---|
|
| |||
| 1. | Sporting CP | 4 | 6 | 1922/23, 1933/34, 1935/36, 1937/38 |
| 2. | FC Porto | 4 | 2 | 1922, 1924/25, 1931/32, 1936/37 |
| 3. | CF Os Belenenses | 3 | 3 | 1926/27, 1928/29, 1932/33 |
| 4. | SL Benfica | 3 | 1 | 1929/30, 1930/31, 1934/35 |
| 5. | SC Olhanense | 1 | 0 | 1923/24 |
| CS Marítimo | 1 | 0 | 1925/26 | |
| Carcavelinhos FC | 1 | 0 | 1927/28 | |
| 8. | FC Barreirense | 0 | 2 | |
| 9. | Académica Coimbra | 0 | 1 | |
| Vitória Setúbal | 0 | 1 | ||
| União Foot-Ball Lisboa | 0 | 1 |
Taça de Portugal (od 1938)
edytujStan po finale 2024.
10 i więcej Pucharów Portugalii| Lp. | Klub | Zdobywca | Finalista | Lata triumfów |
|---|---|---|---|---|
|
|
| |||
| 1. | SL Benfica | 26 | 12 | 1939/40, 1942/43, 1943/44, 1948/49, 1950/51, 1951/52, 1952/53, 1954/55, 1956/57, 1958/59, 1961/62, 1963/64, 1968/69, 1969/70, 1971/72, 1979/80, 1980/81, 1982/83, 1984/85, 1985/86, 1986/87, 1992/93, 1995/96, 2003/04, 2013/14, 2016/17 |
| 2. | FC Porto | 20 | 14 | 1955/56, 1957/58, 1967/68, 1976/77, 1983/84, 1987/88, 1990/91, 1993/94, 1997/98, 1999/00, 2000/01, 2002/03, 2005/06, 2008/09, 2009/10, 2010/11, 2019/20, 2021/22, 2022/23, 2023/24 |
| 3. | Sporting CP | 17 | 13 | 1940/41, 1944/45, 1945/46, 1947/48, 1953/54, 1962/63, 1970/71, 1972/73, 1973/74, 1977/78, 1981/82, 1994/95, 2001/02, 2006/07, 2007/08, 2014/15, 2018/19 |
| 4. | Boavista Porto | 5 | 1 | 1974/75, 1975/76, 1978/79, 1991/92, 1996/97 |
| 5. | Vitória Setúbal | 3 | 7 | 1964/65, 1966/67, 2004/05 |
| 6. | CF Os Belenenses | 3 | 5 | 1941/42, 1959/60, 1988/89 |
| SC Braga | 3 | 5 | 1965/66, 2015/16, 2020/21 | |
| 8. | Académica Coimbra | 2 | 3 | 1938/39, 2011/12 |
| 9. | Vitória Guimarães | 1 | 6 | 2012/13 |
| 10. | Leixões SC | 1 | 1 | 1960/61 |
| SC Beira-Mar | 1 | 1 | 1998/99 | |
| 12. | Estrela Amadora | 1 | 0 | 1989/90 |
| CD Aves | 1 | 0 | 2017/18 | |
| 14. | Atlético CP | 0 | 2 | |
| CS Marítimo | 0 | 2 | ||
| Rio Ave FC | 0 | 2 | ||
| 17. | GD Estoril Praia | 0 | 1 | |
| SC Olhanense | 0 | 1 | ||
| SCU Torreense | 0 | 1 | ||
| SC Covilhã | 0 | 1 | ||
| SC Farense | 0 | 1 | ||
| SC Campomaiorense | 0 | 1 | ||
| União Leiria | 0 | 1 | ||
| FC Paços de Ferreira | 0 | 1 | ||
| GD Chaves | 0 | 1 | ||
| CD Tondela | 0 | 1 |
Klasyfikacja według dystryktów
edytujSiedziby klubów: Stan po finale 2023.
| Dystrykt | Liczba tytułów | Drużyny |
|---|---|---|
| Lizbona | 47 | SL Benfica (26), Sporting CP (17), CF Os Belenenses (3), Estrela Amadora (1) |
| Porto | 27 | FC Porto (20), Boavista FC (5), Leixões SC (1), CD Aves (1) |
| Braga | 4 | SC Braga (3), Vitória Guimarães (1) |
| Setúbal | 3 | Vitória Setúbal (3) |
| Coimbra | 2 | Académica Coimbra (2) |
| Aveiro | 1 | SC Beira-Mar (1) |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Portugal - Competitions before World War I [online], RSSSF, 12 lutego 2022 [dostęp 2004-09-15] (ang.).
- ↑ História do Futebol em Portugal, Homero Serpa e Vítor Serpa, Edição CTT, 2004
- ↑ ZeroZero: Campeonato de Portugal 1922-38. [dostęp 2022-06-06].
- ↑ piłkarze Belenenses opuścili boisko na 40 minut przed końcem meczu
Bibliografia
edytuj- Lista Finałów Pucharu w bazie RSSSF (ang.)
- Puchar Portugalii, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2022-06-20].
- Lista Finałów Portugalii w bazie League321 (ang.)
- Taça de Portugal Placard, [w:] baza Transfermarkt (trofeum–najlepsi zawodnicy) [dostęp 2022-06-20].