'''Teoria literatury''', przez niektórych badaczy nazywana "''filozofią literatury''" – [[nauka]], której przedmiotem badań jest [[literatura]], ale która w odróżnieniu od [[historia literatury|historii literatury]] nie skupia się na [[periodyzacja|periodyzacji]] zjawisk literackich, a niew jestodróżnieniu również tożsama zod [[poetyka|poetykąpoetyki]], któranie zajmuje się samą budową dzieła literackiego. Teoria literatury badając konkretne utwory i fakty literackie próbuje wykryć pewne ogólne prawidłowości nimi rządzące oraz określające ich charakter. Pojęcie pojawiło się w latach sześćdziesiątych XX wieku w pracach angielskich badaczy angielskich. We współczesnej teorii literatury dajeda się zauważyć następujące tendencje:
* Powiązaniapowiązania z dziedzinami typu:takimi jak [[epistemologia]], [[ontologia]], [[psychologia]];
* Analizaanaliza własnej historii;
* Próbapróba zawężenia przedmiotu badań;
* Próbapróba ustalenia jednej obowiązującej teorii.
MożnaTeoria literatury bada z jednej strony pewne konkretne wytwory ludzkie, z drugiej zaś prawidłowości rządzące procesem rozwojowym danej ich dziedziny. Stąd też można wyróżnić dwa podstawowe nurty badań teoretyczno-literackich:
* [[synchroniczna teoria literaturydzieła literackiego]] (inaczej „poetyka”), badająca składniki dzieł literackich ''in statu nascendi'',;
* [[diachronicznapoetyka historyczna|teoria literaturyprocesu historycznoliterackiego]], zwana też(inaczej ''poetyką„poetyka historyczną''historyczna”), badająca głównie przekształcenia zjawisk z zakresu teorii literatury w [[historia literatury|historii literatury]].
== Bibliografia ==
Współczesne, najbardziej znane prace polskie z dziedziny teorii literatury to:
* M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, ''Zarys teorii literatury'', Warszawa 1975,.
* Adam Kulawik, " Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego", Kraków 1990
* Zofia Mitosek ''Teorie badań literackich'', Warszawa 1998
* ''Teoretycznoliterackie tematy i problemy'', wybór Danuta Ulicka, Warszawa 2003
* Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski ''Teorie literatury XX wieku'', Kraków 2006
== Linki zewnętrzne ==
{{Literatura stub}}
* [http://teoria-literatury.cba.pl/ Portal tematyczny]
{{Literaturoznawstwo}}
[[Kategoria:Teoria literatury|!]] ▼
{{Kontrola autorytatywna}}
[[bg:Литературознание]]
[[de:Literaturtheorie]]
▲[[Kategoria:Teoria literatury| !*]]
[[en:Literary theory]]
[[es:Teoría literaria]]
[[fr:Théorie de la littérature]]
[[he:תורת הספרות]]
[[lv:Literatūras teorija]]
[[ja:文学理論]]
[[no:Litterær teori]]
[[zh:西方文學理論]]
[[uk:Теорія літератури]]
|