953
rok kalendarzowy w X wieku
Rządzący państwami w 953
Wydarzenia
edytuj- Azja
- Bitwa pod Marasz: Emir Saif al-Dawla wyruszył na północ do Bizancjum i zniszczył wieś Malatya (współczesna Turcja). W drodze powrotnej przeprawił się przez Eufrat i przechwycił bizantyjską armię pod dowództwem Bardasa Fokasa Starszego, niedaleko Marasz. Bizantyjczycy zostali pokonani, a Bardas z trudem uciekł dzięki interwencji swoich podwładnych. Jego syn Konstantyn Fokas, gubernator Seleucji, został schwytany i osadzony w więzieniu w Aleppo, gdzie zmarł z powodu choroby[1].
- Afryka
- 19 marca - kalif Al-Mansur Billah zmarł po ciężkiej chorobie. Jego następcą został jego 21-letni syn Al-Mu'izz li-Din Allah jako władca kalifatu Fatymidów. Autorytet Al-Mu’izz'a został uznany w rejonach, należących współcześnie do Algierii, Maroka i Tunezji.
- Europa
- Zanotowano pierwszą wzmiankę o Getyndze, w której znajdował się wówczas pałac cesarski Grona — odbywały się tam posiedzenia parlamentu oraz spotkania cesarza i królów.
- Lato - Ludolf, książę Szwabii i jego szwagier Konrad I Rudy zbuntowali się przeciwko królowi Ottonowi I. Król Otton wraz ze swą armią podjął nieudaną próbę zdobycia Moguncji i Augsburga. Zaocznie skazał Ludolfa i Konrada na banicję. Jego brat Bruno I, arcybiskup Kolonii, przywrócił władzę królewską w Lotaryngii, ale niektórzy zbuntowani książęta otrzymali wsparcie od Węgrów. Wykorzystali tę szansę do ataku na Bawarię.
- Pierwsza wzmianka o mieście Póvoa de Varzim pod nazwą Villa Euracini (za rządów Mumadony Dias, hrabiny Portugalii).
Urodzili się
edytuj- 14 września — Guo Zongxun, chiński cesarz (zm. 973)
- 21 września — Abu Ishaq Ibrahim, książę z dynastii Bujidów
data nieznana:
- Fujiwara no Korenari, japoński dworzanin (zm. 989)
- Fujiwara no Michitaka, japoński szlachcic (zm. 995)
- Herbert III, hrabia Vermandois (zm. 1015)
- Kisai Marvazi, perski pisarz i poeta (zm. 1002)
- Watanabe no Tsuna, japoński samuraj (zm. 1025)
- Xiao Yanyan, chińska cesarzowa Kitan (zm. 1009)
data prawdopodobna:
- Ælfheah, arcybiskup Canterbury (zm. 1012)
- Al-Karaji, perski matematyk
- Bermudo II, król Leónu i Galicji
- Karol, książę Dolnej Lotaryngii (zm. 993)
Zmarli
edytuj- 19 marca — Al-Mansur Billah, kalif Fatymidów (ur. 913)
- 1 sierpnia — Yingtian, chińska cesarzowa Khitan (ur. 879)
- 18 listopada — Ludgarda, córka Ottona I Wielkiego i Edyty Angielskiej, od 947 roku żona Konrada, księcia Lotaryngii
data nieznana:
- Abas I, król z dynastii Bagratydów (Armenia)
- Mastalus I, przedostatni patrycjusz z Amalfi (Włochy)
- Ma Yinsun, chiński urzędnik i kanclerz
- Muhammad bin Musafir, władca Sallarid (przybliżona data)
- Rasso, frankijski dowódca wojskowy, pielgrzym i święty
- Wang Jun, chiński piosenkarz i kanclerz
data prawdopodobna:
- Garthelgar, biskup z Crediton (Diecezja Exeter)
- Rhodri ap Hywel, król Deheubarth (Walia)
- Eadgifu, córka Edwarda Starszego, króla Anglii, żona Karola III Prostaka, króla Franków Zachodnich, i Herberta III, hrabiego Vermandois
Przypisy
edytuj- ↑ Vasiliev, A.A. (1968). Byzance et les Arabes, Tome II, 1ére partie: Les relations politiques de Byzance et des Arabes à L'époque de la dynastie macédonienne (867–959). Brussels: Éditions de l'Institut de Philologie et d'Histoire Orientales.
