Adipocyt
Adipocyt (adypocyt[1], komórka tłuszczowa) – główny rodzaj komórek, z których zbudowana jest tkanka tłuszczowa. Podstawową rolą adipocytu jest synteza i magazynowanie energii pod postacią tłuszczów prostych (trójglicerydy).
Adipocyty mogą się rozrastać w dwojaki sposób: na skutek hipertrofii (zwiększenie rozmiaru komórek), hiperplazji (zwiększenie liczby komórek)[2].
Adipogeneza
edytujKomórka prekursorowa na skutek łączenia wakuoli (lipidowych kropelek) przekształca się w dojrzałego adipocyta. Pierwsze adipocyty pojawiają się u 14 tygodniowego płodu. Szacuje się, że po urodzeniu organizm ludzki liczy ok. 30 mln komórek tłuszczowych[2]. U noworodka tkanka tłuszczowa stanowi 13% masy ciała, by u 9-miesięcznego oseska stanowić już 25 - 28% masy ciała[2]. Badania epidemiologiczne potwierdzają, że choroby infekcyjne u dobrze odżywionych niemowląt lub małych dzieci mają lżejszy przebieg i mniejsze ryzyko śmierci. Jednak przekarmienie dzieci w późniejszym okresie powoduje zwiększenie liczby adipocytów, które w wyniku złej diety z wiekiem powiększają się[2].
Wyróżnia się dwa okresy wzrostu adipocytów:
- I okres to przełom 1 i 2 roku życia wielkość i liczba adipocytów aż do 8 - 10 roku życia utrzymuje się na stałym poziomie. Tkanka tłuszczowa w tym okresie powiększa się na zasadzie hipertrofii[3].
- II okres to wiek 10 - 18 lat. W tym czasie czynniki środowiskowe wywierają największy wpływ na rozwój i funkcjonowanie tkanki tłuszczowej[3]. W okresie dojrzewania tkanka tłuszczowa powiększa się wskutek hiperplazji.
Lipoliza i lipogeneza pozostaje pod silnym wpływem czynników nerwowych, hormonalnych oraz innych czynników biorących udział w metabolizmie[3].
Rodzaje
edytujRozróżniane są trzy rodzaje tkanki tłuszczowej:
- biała (ang. white adipose tissue WAT)
- brązowa lub brunatna (ang. brown adipose tissue BAT)
- różowa (ang. pink adipose tissue PAT)
Odkryto także adipocyty beżowe (ang. Beige/Brite Adipose Tissue), które są podobne morfologicznie do adipocytów tkanki tłuszczowej brązowej. Występują jako rozsiane wysepki w tkance tłuszczowej białej i pochodzą tak samo z mezenchymatycznych komórek macierzystych. Adipocyty beżowe wykazują wysoką zdolność do produkcji ciepła[4], ze względu na dużą zawartość termogeniny[5][6].
Komórki białej (żółtej) tkanki tłuszczowej
edytujZawierają bardzo duże krople tłuszczu, są magazynem substancji zapasowych, tworzą również izolację cieplną. Wydzielają estran. Różne odcienie koloru żółtego adipocyty zawdzięczają obecności rozpuszczanych w kropelce tłuszczu substancji m.in. beta-karotenu[potrzebny przypis].
Komórki brązowej tkanki tłuszczowej
edytujZawierają duże ilości małych kropelek tłuszczu. Odpowiadają za wytwarzanie ciepła i utrzymanie stałej temperatury ciała. U organizmów hibernujących warunkują wyjście ze stanu uśpienia do zwykłej aktywności.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Janusz Stanisław Keller: 2.4.6. Anabolizm tłuszczów. W: Jan Gawęcki, Lech Hryniewiecki: Żywienie człowieka. T. 1: Podstawy nauki o żywieniu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 109. ISBN 83-01-13947-1.
- ↑ a b c d Eugenia Murawska-Ciałowicz, Tkanka tłuszczowa: charakterystyka morfologiczna i biochemiczna różnych depozytów, „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej”, Tom: 71, Strony: 466-484, 2017, ISSN 1732-2693.
- ↑ a b c Marzena Kotwas i inni, Patogeneza i leczenie otyłości u osób w podeszłym wieku, „Forum Medycyny Rodzinnej”, 2 (6), 2008, s. 435–444, ISSN 1897-7839 [dostęp 2020-02-22].
- ↑ Irina G. Shabalina i inni, UCP1 in Brite/Beige Adipose Tissue Mitochondria Is Functionally Thermogenic, „Cell Reports”, 5, 2013, s. 1196–1203, DOI: 10.1016/j.celrep.2013.10.044 [dostęp 2016-12-10].
- ↑ Jun Wu, Bruce M.Spiegelman. Beige Adipocytes Are a Distinct Type of Thermogenic Fat Cell in Mouse and Human. „Science Direct”. 150 (2). s. 366–376. DOI: 10.1016/j.cell.2012.05.016. [dostęp 2016-12-10].
- ↑ Kompendium histologii : podręcznik dla studentów nauk medycznych i przyrodniczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009, ISBN 978-83-233-2752-3, OCLC 750843645.