Andrzej Kruszewski
Andrzej Kruszewski (ur. 11 lutego 1934 w Warszawie) – polski astronom, profesor doktor habilitowany. Główne obszar jego zainteresowań naukowych to astrofizyka i astronomia statystyczna. Emerytowany profesor zwyczajny w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego[1].
| Data urodzenia |
11 lutego 1934 |
|---|---|
| profesor nauk fizycznych | |
| Specjalność: astrofizyka | |
| Alma Mater | |
| Praca naukowa | |
| Uczelnia |
Uniwersytet Warszawski |
| Instytut | |
Życiorys
edytujUrodził się w Warszawie. Maturę zdał w Liceum im. Batorego w Warszawie w 1951 i w tym samym roku w czasopiśmie Urania zamieszczono jego obserwacje wizualne gwiazd zmiennych[2]. Jako student astronomii UW brał udział w ekspedycji lotniczej na obserwacje całkowitego zaćmienia Słońca 30 czerwca 1954[3]. Rok później uzyskał tytuł magistra. W 1959 został zaproszony przez statystyka Jerzego Spława-Neymana na staż na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, skąd udał się na staż w Obserwatorium Licka. Jego praca została bardzo dobrze oceniona przez dyrektora obserwatorium Alberta Whitforda oraz Nicholasa U. Mayalla, co ułatwiło kolejnym warszawskim astronomom wyjazdy naukowe do tego obserwatorium. W 1962 obronił pracę doktorską „Statystyczna metoda analizy zmian okresów gwiazd zmiennych” na UW[4][5][6]. W kolejnych latach opublikował serię publikacji w serii o wspólnym tytule „Exchange of Matter in Close Binary Systems” cytowanych łącznie ponad 100 razy[7][8][9][10]. Wywarł duży wpływ na młodszego kolegę: Bohdana Paczyńskiego[11][12]. W drugiej połowie lat sześćdziesiątych Kruszewski był redaktorem czasopisma naukowego Acta Astronomica[13]. Brał udział w planowaniu budowy teleskopu o średnicy 2 m, który Polska Akademia Nauk miała postawić w Belsku (powiat grójecki)[14]. Wspólnie z Krzysztofem Serkowskim pracował nad zagadnieniem polaryzacji światła gwiazd[15][16]. Przebywał na stażach naukowych w Europejskim Obserwatorium Południowym[17][18] i na Uniwersytecie Arizony[19]. Był promotorem doktoratów Józefa Juchniewicza (1976), Andrzeja Sołtana (1977) i Jacka Chołoniewskiego (1986)[4][20]. W drugiej połowie lat osiemdziesiątych był wicedyrektorem Obserwatorium Astronomicznego UW[21]. Wkrótce po tym, gdy Andrzej Udalski zainstalował w Obserwatorium UW w Ostrowiku pierwszą w Polsce kamerę CCD, Andrzej Kruszewski wspólnie z Ireną Semeniuk przeprowadzili tą kamerą obserwacje polara pośredniego FO Aqr i opublikowali wyniki analizy tych danych[22][23].
Wybrane publikacje naukowe
edytuj- A. Kruszewski, Exchange of Matter and Period Changes in Close Binary Systems, „Advances in Astronomy and Astrophysics”, 4, 1966, s. 233–299.
- A. Kruszewski, T. Gehrels, K. Serkowski, Wavelength dependence of polarization. XII. Red variables., „The Astronomical Journal”, 73, 1968, s. 677–687.
- A. Kruszewski, I. Semeniuk, Nearby Hipparcos Eclipsing Binaries for Color-Surface Brightness Calibration, „Acta Astronomica”, 49, 1999, s. 561–575.
- A. Kruszewski, I. Semeniuk, A Simple Method of Correcting Magnitudes for the Errors Introduced by Atmospheric Refraction, „Acta Astronomica”, 53, 2003, s. 241–248.
- A. Kruszewski, How Li and Paczyński Model of Kilonova Fits GW170817 Optical Counterpart, „Acta Astronomica”, 68, 2018, s. 205–211.
Przypisy
edytuj- ↑ Prof. dr hab. Andrzej Kruszewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-11-26].
- ↑ Andrzej Kruszewski, Obserwacje gwiazd zmienny długookresowych: S CrB, R Dra, R Sct, R Ser, R Tri, „Urania” (1), 1951, s. 26-29 [dostęp 2024-02-21].
- ↑ Konrad Rudnicki, O celowości ekspedycji lotniczych dla badania zaćmienia Słońca, „Postępy Astronomii” (3), 1955, s. 98–104 [dostęp 2024-02-18].
- ↑ a b Marta Kicińska-Habior, Andrzej Kajetan Wróblewski (red.), 75 lat fizyki na Hożej, 1996, ISBN 83-905334-0-5.
- ↑ G.W. Preston, Bohdan Paczyński's Early Years, [w:] Krzysztof Z. Stanek, The Variable Universe: A Celebration of Bohdan Paczynski ASP Conference Series, t. 403, 1 marca 2009, s. 15 [dostęp 2024-02-21].
- ↑ Michał Różyczka, Jean-Pierre Lasota, Zanim zadrżały detektory LIGO, „Urania – Postępy Astronomii” (5), 2017, s. 10–16, ISSN 1689-6009 [dostęp 2024-05-20].
- ↑ A. Kruszewski, Exchange of Matter in Close Binary Systems. I. Equilibrium Configurations in the Case of Deviations from Synchronism, „Acta Astronomica”, 13, 1963, s. 106, ISSN 0001-5237 [dostęp 2024-02-29].
- ↑ A. Kruszewski, Exchange of Matter in Close Binary Systems II. Particle Trajectories, „Acta Astronomica”, 14, 1964, s. 231, ISSN 0001-5237 [dostęp 2024-02-29].
- ↑ A. Kruszewski, Exchange of Matter in Close Binary Systems III. Changes in Period Caused by Exchange of Matter, „Acta Astronomica”, 14, 1964, s. 241, ISSN 0001-5237 [dostęp 2024-02-29].
- ↑ A. Kruszewski, Exchange of Matter in Close Binary Systems. IV. Ring Formation, „Acta Astronomica”, 17, 1967, s. 297, ISSN 0001-5237 [dostęp 2024-02-29].
- ↑ Bohdan Paczyński, Astronomia – moje szczęcie..., [w:] Andrzej Woszczyk (red.), Astronomem być: świadectwa życia i pracy astronomów polskich, Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizcji i Kierownictwa "Dom Organizatora", 2007, 166 i 168, ISBN 978-83-7285-319-6 [dostęp 2024-03-07].
- ↑ Bohdan Paczyński, Wykład prof. Bohdana Paczyńskiego z okazji nadania Mu tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego 29 czerwca 2005 r., „Urania – Postępy Astronomii” (6), 2005, s. 246–247, ISSN 0032-5414 [dostęp 2024-05-17].
- ↑ Michał Jaroszyński, Andrzej Udalski, 98 lat Acta Astronomica, „Urania – Postępy Astronomii”, 2023 (4), s. 34–39, ISSN 1689-6009.
- ↑ Wojciech Krzemiński, Moje pół wieku z astronomią, [w:] Andrzej Woszczyk (red.), Astronomem być: świadectwa życia i pracy astronomów polskich, Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizcji i Kierownictwa "Dom Organizatora", 2007, s. 160, ISBN 978-83-7285-319-6.
- ↑ A. Kruszewski, T. Gehrels, K. Serkowski, Wavelength dependence of polarization. XII. Red variables., „The Astronomical Journal”, 73, 1968, s. 677–687, DOI: 10.1086/110678, ISSN 0004-6256 [dostęp 2024-02-29].
- ↑ K. Serkowski, A. Kruszewski, Changes in Polarization of the R Coronae Borealis Star RY Sagittarii, „The Astrophysical Journal”, 155, 1969, L15, DOI: 10.1086/180294, ISSN 0004-637X [dostęp 2024-02-29].
- ↑ Personnel movements, „Messenger”, 1980, s. 4 [dostęp 2024-02-17] (ang.).
- ↑ Personnel movements, „Messenger”, 1981, s. 31 [dostęp 2024-02-17] (ang.).
- ↑ G.V. Coyne, A. Kruszewski, Wavelength dependence of polarization. XVII. Be-type stars., „The Astronomical Journal”, 74, 1969, s. 528–532, DOI: 10.1086/110830, ISSN 0004-6256 [dostęp 2024-05-16].
- ↑ Absolwenci,Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika, Warszawa [online], www.camk.edu.pl [dostęp 2024-02-16].
- ↑ Jarosław Włodarczyk, Astronomia, [w:] Andrzej Kajetan Wróblewski (red.), Nauki ścisłe i przyrodnicze na Uniwersytecie Warszawskim, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016, s. 19-49, ISBN 978-83-235-1791-7.
- ↑ A. Kruszewski, I. Semeniuk, CCD Photometry of the Intermediate Polar FO Aquarii, „Acta Astronomica”, 43, 1993, s. 127–138, ISSN 0001-5237 [dostęp 2024-02-19] (ang.).
- ↑ Andrzej Udalski, Pierwsze w Polsce obserwacje CCD, w Ostrowiku..., „Postępy Astronomii”, 1991, 4, s. 180-181, ISSN 0032-5414.
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.
- Wspomnienia prof. Andrzeja Kruszewskiego na konferencji „Wykorzystanie małych teleskopów IV” (2013).
- Odcinek programu Astronarium o układach kataklizmicznych, który zawiera wypowiedzi Andrzeja Kruszewskiego.