Artur Andrus
Artur Józef Andrus (ur. 27 grudnia 1971 w Lesku) – polski dziennikarz i prezenter telewizyjny i radiowy, aktor, pisarz, poeta, autor tekstów piosenek, piosenkarz, artysta kabaretowy i konferansjer.
Artur Andrus (2017) | |
Data i miejsce urodzenia |
27 grudnia 1971 |
---|---|
Zawód, zajęcie | |
Alma Mater | |
Pracodawca |
Polskie Radio Program III (1994–2017) |
Rodzice |
Józef, Stefania |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
W latach 1994–2017 dziennikarz Programu Trzeciego Polskiego Radia, od 2018 RMF Classic. W latach 2005–2023 komentator Szkła kontaktowego w TVN24. Mistrz Mowy Polskiej (2010).
Życiorys
edytujSyn Józefa i Stefanii[1]. Wychowywał się w Solinie[2]. Uczęszczał do szkół podstawowych w okolicznym Zabrodziu, Bóbrce[3], ostatecznie ukończył naukę w Szkole Podstawowej nr 1 w Sanoku (mieszkał na dzielnicy Błonie)[4]. Był harcerzem Hufca ZHP w Sanoku, zastępcą redaktora naczelnego pisma „Harcerz Sanocki Mały. Harcerskie Pismo Młodych”[5] i redaktorem naczelnym kwartalnika „Harcerz Sanocki”[6][7]. Uczęszczał do II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku, w którym zdał egzamin dojrzałości w 1990[8][9]. W okresie nauki licealnej prowadził audycję Kącik wesołej piosenki w szkolnym radiowęźle[4][10] i akademie szkolne[1]. Ukończył studia dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim[4][11].
Pierwsze kroki w sferze radiowej stawiał w Rozgłośni Harcerskiej[4]. Równolegle prowadził w Radiu Rzeszów audycję kabaretową pt. Pół godzinki przepuklinki, czyli Radiowa Klinika Radości[4]. Następnie przez rok pracował w Programie IV Polskiego Radia, gdzie prowadził audycję Rum tum tum tra la bum, czyli archiwum pieśni bardzo rozrywkowej oraz Ludzie radosnej piosenki[4]. Zajmował się też występami scenicznymi i podczas jednego z festiwali został dostrzeżony przez Andrzeja Zakrzewskiego, szefa Redakcji Rozrywki w Programie Trzecim Polskiego Radia[4], gdzie został zatrudniony w lipcu 1994[4]. Na antenie Trójki współredagował oraz prowadził programy Powtórka z rozrywki[4] oraz Akademia rozrywki. Gospodarz kabaretowych spotkań w warszawskiej Piwnicy pod Harendą[12] i łódzkiej „Przechowalni”, promotor wielu młodych kabaretów i zjawisk okołokabaretowych. Na jego cześć nazwano postać posterunkowego w sztuce Trąbka dla gubernatora kabaretu Potem.
W latach 90. organizował w Sanoku cykliczne występy kabaretowe pod nazwą Goście Artura Andrusa[4]. Został członkiem warszawskiego Koła Towarzystwa Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej[13].
W 2003 razem z Andrzejem Poniedzielskim pisał dialogi i występował w drugoplanowej roli portiera w odc. 1–11 serialu Sprawa na dziś. W 2005 został komentatorem programu publicystyczno-satyrycznego Szkło kontaktowe na TVN24. W 2007 w TV Puls prowadził teleturniej Tylko ty. Poprowadził i użyczył komentarza w programie dokumentalnym Socjalistyczna Filmoteka Powiatowa, którego tematem były filmy Wytwórni Filmów Oświatowych. To produkcja TVN i WFO dla Discovery Historia z 2008 roku[14]. Wcielał się w postać Dziadka w serialu kabaretowym TVP2 Rodzina Trendych oraz w postać Jonathana Owensa w serialu kabaretowym Spadkobiercy.
Autor książki-zbioru piosenek i wierszy pt. Popisuchy, wydanej przez łódzkie wydawnictwo Piątek Trzynastego w grudniu 2004. Natomiast w 2008 tygodnik Polityka wydał Kolekcję polskich kabaretów złożoną z 15 płyt DVD z nagraniami polskich kabaretów wybranych i opatrzonych komentarzem Artura Andrusa[15]. W 2013 podczas 50. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu poprowadził wraz z Katarzyną Kwiatkowską koncert Super Premiery. W 2015 został prezenterem cyklu Z Andrusem po Galicji, emitowanego w TVP Rozrywka, TVP Historia, TVP Polonia oraz TVP3[16][17].
W październiku 2017 nie otrzymał zgody zarządu Polskiego Radia na współpracę ze Szkłem kontaktowym TVN24[18] i zrezygnował z pracy w radiowej Trójce[19]. 1 lipca 2018 rozpoczął współpracę z RMF Classic, debiutując w audycji Wakacje z Andrusem[20], a następnie został gospodarzem programu NieDoMówienia, czyli rozmowy niezobowiązujące Artura Andrusa[21]. W 2021 na antenie Radia Nowy Świat pojawiło się 10 odcinków powieści A koń w galopie nie śpiewa autorstwa Andrusa i Wojciecha Zimińskiego[22]. 18 czerwca 2023 zrezygnował z bycia komentatorem programu publicystyczno-satyrycznego Szkło kontaktowe na TVN24[23]. W czerwcu tego samego roku został jednym ze współprowadzących wakacyjnej audycji satyryczno-rozrywkowej Dom Wypoczynkowy Czarna Helena, nadawanej na antenie internetowego Radia 357[24][25].
Publikacje
edytuj- 2004: Popisuchy; Wydawnictwo: Piątek Trzynastego, ISBN 83-7415-047-5.
- 2011: Każdy szczyt ma swój Czubaszek; Wydawnictwo: Prószyński i S-ka, ISBN 978-83-7648-950-6 (wraz z Marią Czubaszek)
- 2012: Blog osławiony między niewiastami; Wydawnictwo: Prószyński i S-ka, ISBN 978-83-7839-138-8.
- 2012: Bzdurki, czyli Bajki dla dzieci i innych; Wydawnictwo ZIELONA SOWA, ISBN 978-83-265-0451-8.
- 2013: Boks na ptaku, czyli każdy szczyt ma swój Czubaszek i Karolak; Wydawnictwo: Prószyński i S-ka, ISBN 978-83-7839-625-3 (wraz z Marią Czubaszek i Wojciechem Karolakiem)
- 2014: Vietato fumare, czyli reszta z bloga i coś jeszcze; Wydawnictwo: Prószyński i S-ka, ISBN 978-83-7839-775-5.
- 2017: Czytanie jest super (autor polskiego tekstu); Wydawnictwo ESTERI, ISBN 978-83-65625-42-7.
- 2018: Bzdurki, czyli bajki dla dzieci(i)innych; Wydawnictwo Nasza Księgarnia, ISBN 978-83-10-13365-6.
- 2021: Antylopa z Podbeskidzia; Wydawnictwo Nasza Księgarnia, ISBN 978-83-10-13418-9.[26]
- 2022: A koń w galopie nie śpiewa; Prószyński i S-ka, ISBN 978-83-8234-393-9 (wraz z Wojciechem Zimińskim).
Dyskografia
edytuj- Albumy studyjne
Rok | Tytuł | Pozycja na liście | Certyfikat ZPAV | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
POL | |||||||||
2005 | Łódzka
|
– | |||||||
2012 | Myśliwiecka
|
1[28] |
| ||||||
2015 | Cyniczne córy Zurychu
|
2[30] |
| ||||||
2018 | Sokratesa 18
|
7[32] |
| ||||||
„–” pozycja nie była notowana. |
- Albumy koncertowe
Rok | Tytuł | Pozycja na liście |
---|---|---|
POL | ||
2013 | Piłem w Spale... I co dalej?
|
5[35] |
- Notowane utwory
Rok | Tytuł | Pozycja na liście | Album |
---|---|---|---|
LP3 [36] | |||
2009 | Cieszyńska | 3 | Świat według Nohavicy |
2010 | Ballada o Baronie, Niedźwiedziu i Czarnej Helenie | 1 | Myśliwiecka |
2011 | Wróci wiosna, baronowo | 22 | |
Czarna Helena po roku | 7 | Myśliwiecka | |
2012 | Piłem w Spale, spałem w Pile | 1 | |
Glanki i pacyfki | 1 | ||
Królowa nadbałtyckich raf | 4 | ||
2014 | Cyniczne córy Zurychu | 2 | Cyniczne córy Zurychu |
2015 | Baba na psy | 2 | |
Nazywali go marynarz – szanta narciarska | 3 | ||
2018 | Od Jokohamy do Fujisawy | 1 | Sokratesa 18 |
Ciocia w gablocie | 4 | ||
Stargard in the Night | 6 |
Nagrody i wyróżnienia
edytujRok | Kategoria | Tytułem | Nagroda | Nota | Źródło |
---|---|---|---|---|---|
2008 | Album roku piosenka poetycka | Przechowalnia 3 | Fryderyki 2008 | Nominacja | [37] |
2010 | Tytuł Mistrza Mowy Polskiej | Artur Andrus | Mistrz Mowy Polskiej | Laur | [38] |
2011 | Akumulator | Artur Andrus Akademia rozrywki | MediaTory | Nominacja | [39] |
2012 | Kultura i sztuka | Twórczość artystyczna w zakresie muzyki | Nagroda Miasta Sanoka | Laur | [40] |
2013 | Artysta roku | Artur Andrus | Fryderyki 2013 | Nominacja | [41] |
Superalbum | Myśliwiecka | Superjedynki | [42] | ||
SuperArtysta | Artur Andrus | ||||
2015 | Muzyka polska | Cyniczne córy Zurychu | Bestsellery Empiku | [43] | |
2016 | Teledysk roku | Nazywali go marynarz – szanta narciarska | Fryderyki 2016 | [44] |
- 1999: Dr Jekyll i Mr Hyde według Wytwórni A’Yoy – konferansjer w kabarecie Biedronka
- 2003: Sprawa na dziś – portier Artur (odc. 1–11)
- 2007: Zamknięci w celuloidzie – wystąpił w roli samego siebie
- 2008: Niania – policjant (odc. 112 Ślub)
- 2008–2015: Spadkobiercy – Jonathan Owens
Ordery i odznaczenia
edytuj- Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2015)[46][47]
- Złoty Krzyż Zasługi (2011)[48][49]
- Srebrny Krzyż Zasługi (2005)[50]
- Złota Odznaka „Zasłużony dla Hufca ZHP Ziemi Sanockiej” (2016, za wspieranie pracy harcerskiej)[51]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Bieszczady Artura Andrusa. zwierciadlo.pl, 21 maja 2010. [dostęp 2014-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 stycznia 2014)].
- ↑ Artur Andrus: Pochodzę z Sanoka, jestem warszawiakiem. 31 marca 2013. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Artur Andrus w Sanoku, czyli spotkanie z człowiekiem „przezdolnym”. nowiny24.pl, 8 marca 2010. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ a b c d e f g h i j Marek Pomykała. Nie muszę robić kawy, nie muszę się golić. „Tygodnik Sanocki”. Nr 17-18, s. 9, 30 kwietnia 1996.
- ↑ Nr 5: Prasa ziemi sanockiej – informator. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 172, Sanok: 2005. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Izabela Wilk. Już wkrótce własne pismo sanockich harcerzy. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, nr 16 (415) z 1–10 czerwca 1987. Sanocka Fabryka Autobusów.
- ↑ Bibliografia województw: krośnieńskiego, przemyskiego, rzeszowskiego i tarnobrzeskiego. Za rok 1987. Rzeszów: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, 1987, s. 1.
- ↑ Księga pamiątkowa 1928-2008 II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku wydana z okazji jubileuszu 80-lecia szkoły. Sanok: 2008, s. 293.
- ↑ Joanna Kozimor. Tych lat nie odda nikt. „Tygodnik Sanocki”, s. 7, nr 27 (869) z 4 lipca 2008.
- ↑ Wywiad Artura Andrusa z Wojciechem Blecharczykiem w: Sanok. Pamiętam. Grzegorz Gajewski. 2013, 29:57 min.
- ↑ na podstawie strony oficjalnej artysty. arturandrus.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-28)]. [dostęp 2011-01-09].
- ↑ Imprezy w klubie Harenda. harenda.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-16)]. [dostęp 2010-11-13].
- ↑ Lista członków warszawskiego Koła Towarzystwa. tpsizs.sanok.pl. [dostęp 2014-06-26].
- ↑ Discovery Historia: Socjalistyczna Filmoteka Powiatowa [online], portalmedialny.pl, 1 września 2008 (pol.).
- ↑ Artur Andrus przedstawia: Kolekcja polskich kabaretów. polityka.pl. [dostęp 2012-05-04]. (pol.).
- ↑ Z Andrusem po Galicji godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć – Sprawdź Online – programtv.naziemna.info [online], programtv.naziemna.info [dostęp 2017-11-22] .
- ↑ Z Andrusem po Galicji. rzeszow.tvp.pl. [dostęp 2017-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-10)].
- ↑ Andrus bez zgody zarządu Polskiego Radia na współpracę z TVN 24., 19.10.2017, press.pl.
- ↑ Artur Andrus odchodzi z „Trójki”. Wybiera „Szkło”., 02.11.2017, rp.pl.
- ↑ Artur Andrus poprowadzi audycję w letniej ramówce RMF Classic., 26.06.2018, press.pl.
- ↑ NieDoMówienia, czyli rozmowy niezobowiązujące Artura Andrusa, rmfclassic.pl.
- ↑ Radio Nowy Świat startuje z powieścią radiową. Kryminał Zimińskiego i Andrusa czyta Jerzy Stuhr [online], Media2.pl [dostęp 2021-01-07] (pol.).
- ↑ Krzysztof Daukszewicz, Artur Andrus i Robert Górski odchodzą ze „Szkła kontaktowego” [online], wirtualnemedia.pl, 18 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-22] (pol.).
- ↑ Artur Andrus z audycją satyryczną w Radiu 357, Tomasz Smokowski z muzyczną [online], www.wirtualnemedia.pl, 22 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-23] (pol.).
- ↑ Podcasty [online], Radio357 [dostęp 2023-07-08] (pol.).
- ↑ Wydawnictwo NASZA KSIĘGARNIA [online], nk.com.pl [dostęp 2022-01-10] .
- ↑ Artur Andrus – „Myśliwiecka”. muzyka.onet.pl. [dostęp 2012-03-21]. (pol.).
- ↑ OLiS – sprzedaż w okresie 19.03.2012 – 25.03.2012. olis.onyx.pl. [dostęp 2012-03-30]. (pol.).
- ↑ ZPAV: platynowe płyty 2012. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2015-06-18]. (pol.).
- ↑ OLiS – sprzedaż w okresie 01.06.2015 – 07.06.2015. olis.onyx.pl. [dostęp 2015-03-27]. (pol.).
- ↑ ZPAV: platynowe płyty 2017. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2017-11-17]. (pol.).
- ↑ OLiS – sprzedaż w okresie 20.04.2018 – 03.05.2018. olis.onyx.pl. [dostęp 2018-05-10]. (pol.).
- ↑ ZPAV: złote płyty 2020. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2020-04-08]. (pol.).
- ↑ Piłem w Spale... I co dalej? – A. Andrus (2 CD + DVD). polskieradio.pl. [dostęp 2013-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-25)]. (pol.).
- ↑ OLiS – sprzedaż w okresie 15.04.2013 – 21.04.2013. olis.onyx.pl. [dostęp 2012-04-29]. (pol.).
- ↑ Artur Andrus – Archiwum Listy Przebojów Programu Trzeciego. lp3.pl. [dostęp 2012-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-05)]. (pol.).
- ↑ Fryderyki 2008: nominowani i laureaci. zpav.pl. [dostęp 2016-03-11]. (pol.).
- ↑ Artur Andrus Mistrzem Mowy Polskiej. wirtualnemedia.pl. [dostęp 2016-03-11]. (pol.).
- ↑ Aleksander Glowania: Mediatory 2011: Znamy nominowanych dziennikarzy! Zobacz, kto ma szansę na nagrodę. warszawa.naszemiasto.pl. [dostęp 2016-03-11]. (pol.).
- ↑ Uchwała Nr XLI/351/13 Rady Miasta Sanoka z dnia 28.05.2013 r. w sprawie przyznania Nagród Miasta Sanoka za rok 2012. bip.um.sanok.pl, 2013-06-03. [dostęp 2018-04-09].
- ↑ Fryderyki 2013: nominowani i laureaci. zpav.pl. [dostęp 2016-03-11]. (pol.).
- ↑ SuperJedynki 2013: poznaliśmy nominacje do nagród. muzyka.onet.pl. [dostęp 2016-03-11]. (pol.).
- ↑ Nominacje do Bestellerów Empiku 2015. empik.com. [dostęp 2016-03-11]. (pol.).
- ↑ Fryderyki 2016: nominowani. zpav.pl. [dostęp 2016-03-09]. (pol.).
- ↑ na podstawie filmpolski.pl [dostęp 2010-11-13].
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 2021-05-05].
- ↑ Wręczenie medali „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”. mkidn.gov.pl, 2015-10-21. [dostęp 2016-02-20].
- ↑ Prezydent odznaczył pracowników Polskiego Radia. 2011-11-04. [dostęp 2011-11-04].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 września 2011 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2012 r. poz. 81).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 września 2005 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2005 r. nr 83, poz. 1174).
- ↑ Rozkaz L. 9/2016 z 2 czerwca 2016. zhpsanok.pl, 2016-06-15. [dostęp 2017-07-08].
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona nieoficjalna Artura Andrusa. arturandrus.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-08-05)].
- Profil w serwisie Polskiego Radia