Bangiowe
Bangiowe (Bangiophyceae Wettst.) – klasa krasnorostów.
 Porphyra yezoensis | |||
| Systematyka[1] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Gromada | |||
| Klasa |
bangiowe | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Bangiophyceae Wettstein 1901: 187 (Handbuch der systematischen Botanik. Vol. 1 pp. [i]-iv, [v], [1]-201. Leipzig & Wein [Vienna]: Franz Deuticke) | |||
| Synonimy | |||
| |||
Budowa i biologia
edytujPlechy nitkowate lub płasko liściowate (jednokomórkowe w grupach obecnie wyłączanych z tej klasy). Wzrost odbywa się przez podziały wszystkich komórek ciała. Otwory zatkane korkami występują jedynie w pokoleniu diploidalnym niektórych przedstawicieli. Heteromorficzna przemiana pokoleń (liściokształtny gametofit i nitkowaty sporofit). Ściany komórkowe sporofitów zbudowane są głównie z celulozy i galaktanu, podczas gdy u gametofitów jest to ksylan i mannan[3]. Różnica między sporofitem a gametofitem jest tak duża, że niegdyś bywały opisywane jako odrębne gatunki[2]. Sporofity wielu bangiowych (np. z rodzajów Porphyra, Bangia czy Scinaia) klasyfikowano jako rodzaj Conchocelis[4].
Rozmnażają się wegetatywnie poprzez podział. Rozmnażanie płciowe jest połączone z przemianą pokoleń. Gametofity oprócz gamet mogą wytwarzać również monospory, z których nie powstaje sporofit, lecz kolejne pokolenie gametofitu.
Gamety męskie (spermacja) powstają przez podział jednej z komórek liściowatej plechy, pełniącej funkcje plemni. Z jednej komórki zwykle powstają 64 spermacja. Karpogonia także powstają z dowolnej komórki plechy, której zawartość funkcjonuje jako gameta żeńska. Po zapłodnieniu zygota dzieli mitotycznie się na 8 lub 16 nagich, ameboidalnych zarodników (karpospor). Karpospory wwiercają się w muszle mięczaków morskich, gdzie kiełkują, dając nitkowatą roślinę żyjącą endolitycznie (tj. wewnątrz mineralnej skorupki). Ten nitkowaty twór produkuje tzw. konchosporangia, w których zachodzi mejoza. Powstają zatem cztery konchospory, które kiełkując tworzą liściowatą plechę.
Systematyka
edytujSystematyka bangiowych (podobnie jak pozostałych krasnorostów) ulega przebudowaniu. Tradycyjnie dzielono je na następujące rzędy:
- bangiowe Bangiales Nägeli 1847
- Cyanidiales
- Erythropeltidales
- Porphyridiales
- Rhodochaetales
- Stylonematales
Według nowszych systemów, opartych na wynikach filogenetyki molekularnej, aby zachować monofiletyzm taksonu, należy wyłączyć z niego wszystkie rzędy poza Bangiales[5]. W tym ujęciu Bangiophyceae są taksonem monotypowym. W niektórych systemach krasnorosty są traktowane jako monotypowa gromada z jedyną klasą Rhodophyceae, gdzie bangiowe mają rangę podklasy Bangiophycidae[6].
Zastosowanie
edytujNiektórzy przedstawiciele, zwłaszcza szkarłatnice Porphyra yezoensis i Porphyra tenera, są uprawiani w Chinach, Korei i Japonii, a ich gametofity służą do produkcji nori[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Class: Bangiophyceae. Algaebase. [dostęp 2010-02-04]. (ang.).
- ↑ a b Richard Harder: Systematyka. W: Botanika: podręcznik dla szkół wyższych. Eduard Strasburger (red.). Wyd. 2 pol. według 28 oryg. Warszawa: PWRiL, 1967, s. 580–585.
- ↑ Fan Xiaolei, Wang Guangce, Li Demao, Xu Pu i Shen Songdong. Study on early-stage development of conchospore in Porphyra yezoensis Ueda. „Aquaculture”. 278 (1-4), s. 143-149, 10 czerwca 2008. DOI: 10.1016/j.aquaculture.2008.02.037. (ang.).
- ↑ Conchocelis rosea Batters. algaebase. [dostęp 2010-02-04]. (ang.).
- ↑ Gary W. Saunders, Max H. Hommersand. Assessing red algal supraordinal diversity and taxonomy in the context of contemporary systematic data. „American Journal of Botany”. 91 (10), s. 1494-1507, 2004. DOI: 10.3732/ajb.91.10.1494. PMID: 21652305. (ang.).
- ↑ Rhodophyta. Tree of Life Web Project. [dostęp 2010-02-04]. (ang.).
- ↑ Tuyosi Oohusa. Recent trends in nori products and markets in Asia. „Journal of Applied Phycology”. 5 (2), s. 155-159, kwiecień 1993. DOI: 10.1007/BF00004011. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika. T. 2: Systematyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999. ISBN 83-01-10951-3.