Bertalan Farkas
Bertalan Farkas (ur. 2 sierpnia 1949 w Gyulaháza, komitat Szabolcs-Szatmár-Bereg) – węgierski generał brygady, pilot wojskowy, pierwszy Węgier i esperantysta[1] w kosmosie.
.jpg)
| |
 generał brygady
| |
| Data i miejsce urodzenia |
2 sierpnia 1949 |
|---|---|
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
kosmonauta |
| Późniejsza praca |
naukowiec, dyplomata, biznesmen |
| |
| Odznaczenia | |
  
| |
Wykształcenie i służba wojskowa
edytujPo ukończeniu w 1967 gimnazjum rozpoczął naukę w wyższej szkole lotniczej im. Györgya Kiliána w Szolnoku. Od 1969 do 1972 kontynuował naukę w ZSRR, w wojskowej szkole lotniczej w Krasnodarze. Po powrocie na Węgry rozpoczął służbę w lotnictwie myśliwskim. W latach 1978–1980 przebywał w ZSRR, przygotowując się do lotu kosmicznego.
Udział w programie Interkosmos
edytujW styczniu 1978 Farkas oraz drugi węgierski kandydat do lotu w kosmos – Béla Magyari – zostali zakwalifikowani do dalszego szkolenia w Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina w Zwiozdnym gorodoku pod Moskwą. Szkolenie rozpoczął w marcu 1978. Obaj od razu zostali przydzieleni do konkretnych załóg. Dowódcą załogi, w której znalazł się Farkas, był Walerij Kubasow. Ta decyzja była podyktowana tym, że początkowo lot był planowany na 1979. Jednak problemy techniczne ze statkiem Sojuz 33 wymusiły przesunięcie misji na następny rok. 11 maja 1980 specjalna komisja zatwierdziła składy załóg podstawowej i rezerwowej. Dublerami Farkasa i Kubasowa zostali: Władimir Dżanibekow oraz Béla Magyari. Sam lot kosmiczny odbył się od 26 maja do 3 czerwca 1980. Kosmonauci wystartowali na pokładzie statku kosmicznego Sojuz 36. 27 maja nastąpiło dokowanie do stacji kosmicznej Salut 6, na której przebywała trzecia stała załoga: Leonid Popow i Walerij Riumin. Po zrealizowaniu wspólnych prac załoga radziecko-węgierska powróciła na Ziemie w kapsule Sojuza 35. Była to piąta załogowa misja realizowana w ramach programu Interkosmos.
Po zakończeniu kariery kosmonauty
edytujPo powrocie na Węgry rozpoczął studia na Politechnice w Budapeszcie, które zakończył w 1986. W 1985 w Paryżu był jednym z założycieli Stowarzyszenia Uczestników Lotów Kosmicznych (Association of Space Explorers). Był organizatorem II Kongresu stowarzyszenia, który w 1986 odbył się na Węgrzech. Po studiach pozostał na uczelni gdzie zajmował się zagadnieniem związanym z opracowywaniem informacji otrzymywanych ze sztucznych satelitów. Poza tym uczestniczył w pracach grupy badawczej Węgierskiej Akademii Nauk, która pracowała w ramach programu Interkosmos. Do służby wojskowej powrócił w 1992. Przez trzy lata był zastępcą dowódcy sił powietrznych. W 1996 został attaché wojskowym w ambasadzie Węgier w Stanach Zjednoczonych. Do rezerwy został przeniesiony w 1997. Po opuszczeniu armii zajął się m.in. biznesem. Został m.in. przedstawicielem rady nadzorczej węgierskiej kompanii lotniczej „Atlant-Hungary Airlines” oraz w 2003 prezesem firmy „Airlines Service and Trade”.
Odznaczenia i nagrody
edytuj- Bohater Węgierskiej Republiki Ludowej (1980)
- Bohatera Związku Radzieckiego (30 czerwca 1980)
- Złota Gwiazda
- Order Lenina
- Medal „Za zasługi w podboju kosmosu” (przyznany dekretem Prezydenta Federacji Rosyjskiej Dmitrija Miedwiediewa, № 435 z 12 kwietnia 2011)[2].
Wykaz lotów
edytuj| Loty kosmiczne, w których uczestniczył Bertalan Farkas. | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 26 maja 1980 | Sojuz 36 | 3 czerwca 1980 | Sojuz 35 | Kosmonauta-badacz | 7 dni 20 godziny 45 minut i 44 sekundy. |
| Łączny czas spędzony w kosmosie — 7 dni 20 godziny 45 minut i 44 sekundy | ||||||
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Szilvási László, Az első eszperantista űrhajós (pierwszy esperancki kosmonauta), eszperanto.hu, Hungara Vivo, 1/1981.
- ↑ Указ Президента Российской Федерации № 435 «О награждении медалью „За заслуги в освоении космоса“ иностранных граждан». kremlin.ru, 12 kwietnia 2011. [dostęp 2011-07-09]. (ros.).
Linki zewnętrzne
edytuj- spacefacts.de (niem.)