Czarna brama z grupą rzeźb w Kłodzku
Czarna brama z grupą rzeźb w Kłodzku – pochodząca z 1703 roku barokowa brama z figurami świętych.
 nr rej. A/4336/1073/WŁ z 3.12.1984
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
pl. Kościelny |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
1703 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
Położenie na mapie Kłodzka  | |
 50°26′16″N 16°39′09″E/50,437778 16,652500
| |
Historia
edytujWzniesiona w 1703 brama stanowiła północne wejście na otoczony murem cmentarz przy Kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. W późniejszym okresie, podczas likwidacji cmentarza, mur został rozebrany i pozostawiono samą bramę. Budowla została wzniesiona przez anonimowych twórców i stanowi przykład tzw. małej architektury i rzeźby barokowej.
Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 3 grudnia 1984 obiekt został wpisany do rejestru zabytków[1]
Architektura
edytujBudowla została umiejscowiona przez jezuitów w perspektywie łączącej kościół parafialny z centrum miasta. Jest to typowa późnobarokowa brama, po jej obu stronach przylegają do niej dwa słupy toskańskie. Po lewej stronie zachował się fragment dawnego muru cmentarnego[2]. W zwieńczeniu budowli umieszczono stromy i przerwany fronton zbliżony w kształcie do typu entrecoupé (z przerwą)[3]. Na frontonie stoją figury trzech jezuickich świętych: Franciszka Ksawerego (po lewej), Ignacego Loyoli (w centrum), i Franciszka Borgiasza (po prawej)[4]. Pierwszy ukazany został z księgą reguł, jako założyciel zakonu, drugi z krucyfiksem, jako czciciel męki pańskiej, trzeci z czczonym obrazem Matka Boskiej Śnieżnej, jako propagator kultu maryjnego[4]. Na fryzie bramy umieszczone są litery „A.M.D.G.”. Jest to skrót jezuickiej maksymy: („Ad maiorem Dei gloriam” — „Ku większej chwale Boga”)[5]. Wyrzeźbione w kluczu bramy skrzyżowane palmy pod koroną są symbolem chwały i nagrody wiekuistej[4]. Brama stanowi świetne zamknięcie perspektywy ulicy Kościelnej[6].
Galeria
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2013-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].
- ↑ Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 15. Wyd. I. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1994, s. 211.
- ↑ Fronton. [dostęp 2024-01-18]. (fr.).
- ↑ a b c Ryszard Gładkiewicz: Kłodzko. Dzieje miasta. Kłodzko: Muzeum Ziemi Kłodzkiej, 1998, s. 84. ISBN 83-904888-0-9.
- ↑ Tadeusz Broniewski: Śląsk w zabytkach sztuki. Kłodzko. Wyd. II. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 68.
- ↑ Tadeusz Broniewski: Śląsk w zabytkach sztuki. Kłodzko. Wyd. II. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 69.
Bibliografia
edytuj- Tadeusz Broniewski, "Śląsk w zabytkach sztuki. Kłodzko", wydanie II, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1970
- Ryszard Gładkiewicz (redakcja), "Kłodzko. Dzieje miasta", Kłodzko, MZK, 1998, ISBN 83-904888-0-9
- Marek Staffa (redakcja), "Słownik geografii turystycznej Sudetów", tom 15, Wrocław, I-BiS, 1994, ISBN 83-85773-06-1