Burysław
Burysław (duń. Burisleif, isl/nord. Búrizláf, łac. Burislavus) – imię półlegendarnego „króla kraju Wendów”, czyli Słowian (nord. Vinðakonungr, konungr í Vinðlandi, łac. rex Slaviae) wymieniane w skandynawskich sagach z przełomu XII/XIII wieku, w kontekście wydarzeń rozgrywających się pod koniec X wieku.
Przypisywano mu utrzymywanie ożywionych kontaktów z historycznymi władcami, takimi jak Harald Sinozęby (zm. 987), Swen Widłobrody (zm. 1014) i Olaf I Tryggvason (zm. 1000). Burysław poślubił Thyrę, córkę króla Danii Haralda Sinozębego, z którą miał trzy córki: Gunhildę, która została żoną Swena Widłobrodego, Astrydę zaślubioną jarlowi Jomsborga Sigwaldiemu i Geirę. Ta ostatnia wyszła za mąż za księcia bliżej nieznanego nadmorskiego kraju, być może gdzieś na Pomorzu, rychło owdowiała, a po śmierci małżonka miała osobiście zarządzać jakimś nadmorskim krajem z pomocą niejakiego Dixina. Później Geira poślubiła Olafa Tryggvasona, który płynąc z Rusi został zapędzony przez burzę do kraju córki Burysława.
Burysław i Olaf Tryggvason mieli zbrojnie wesprzeć cesarza Ottona II w wojnie przeciwko Haraldowi Sinozębemu (co odpowiada rokowi 974). Po śmierci Geiry Olaf porzucił osiadły tryb życia wracając do wikińskich obyczajów i rzekomo poślubił wdowę po Burysławie, Thyrę.
XII-wieczna Jomsvikinga saga przypisuje Burysławowi, jako władcy „kraju Słowian”, znaczący udział w założeniu przez jarla Palnatokiego osady Jomsborg. Podobne informacje zawiera Fagrskinna oraz Óláfs saga Tryggvasonar en mesta[1].
W literaturze występuje kilka głównych hipotez dotyczące Burysława:
- Była to postać półlegendarna lub fikcyjna, która łączyła cechy Mieszka I (odpowiada mu chronologicznie) i Bolesława Chrobrego (podobieństwo imion)[2]
- Chodzi o Mieszka I, któremu odpowiadają opisane zdarzenia historyczne (np. małżeństwo córki Mieszka ze Swenem Widłobrodym, dowiedzione kontakty polsko-skandynawskie, kontrola Wolina)[3]
- Był to historyczny książę słowiański o tym imieniu, najprawdopodobniej pomorski, żyjący w X wieku[4]
- Pod imieniem tym kryje się żyjący dużo później książę zachodniopomorski Bogusław I (zm. 1187), współczesny i znany autorom sag[2].
Imię Burisleif/Búrizláf uważa się raczej za nordyckie zniekształcenie słowiańskiego imienia Bolesław (względnie Bolesław i Bogusław), niż za występowanie rzeczywistego imienia np. Burzysław.
Przypisy
edytuj- ↑ Przemysław Urbańczyk, Zanim Polska została Polską, Toruń 2015, s. 205–206, ISBN 978-83-231-3399-5, OCLC 948848729 [dostęp 2021-07-01].
- ↑ a b Jerzy Strzelczyk, Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, 1998, s. 53.
- ↑ Karol Szajnocha, Lechicki początek Polski, 1859.
- ↑ Leon Koczy Związki małżeńskie Piastów ze Skandynawami, Slavia Occidentalis, Tom 11 (1932) s. 117–118, 22-41.
Bibliografia
edytuj- Stanisław Zakrzewski, Mieszko I jako budowniczy państwa polskiego, Warszawa 1921
- Jerzy Strzelczyk, Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, Poznań 2007
- Przemysław Urbańczyk, Mieszko Pierwszy Tajemniczy, Toruń 2012
- Jakub Morawiec, Kontakty Olafa Tryggvasona z Jomsborgiem – pomiędzy legendą a historyczną rzeczywistością, Średniowiecze Polskie i Powszechne 1 (5), 19-42 (2009)
- Rafał T. Prinke Świętosława, Sygryda, Gunhilda. Tożsamość córki Mieszka I i jej skandynawskie związki, „Roczniki historyczne”, t. 60 (2004)