Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Wikipedia

Clint Eastwood

aktor i reżyser amerykański

Clinton Eastwood Jr. (ur. 31 maja 1930 w San Francisco) – amerykański aktor, reżyser, producent, kompozytor muzyki filmowej, polityk i przedsiębiorca.

Clint Eastwood
Ilustracja
Clint Eastwood (2010)
Prawdziwe imię i nazwisko

Clinton Eastwood Jr.

Data i miejsce urodzenia

31 maja 1930
San Francisco

Zawód

aktor, reżyser, producent filmowy, kompozytor

Współmałżonek

Maggie Johnson
(1953–1984; rozwód)
Dina Ruiz Eastwood
(1996–2014; rozwód)

Lata aktywności

od 1954

Odznaczenia
Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja) Złote Promienie ze Wstęgą Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia)
podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Wielokrotny zdobywca najważniejszych nagród filmowych – czterech Oscarów, czterech Złotych Globów, pięciu Nagród Błękitnej Wstęgi, trzech Cezarów, dwóch nagród Davida di Donatello, jedenastu Nagród Japońskiej Akademii Filmowej, pięciu People’s Choice Award, jednej nagrody Roberta, dwóch Nagród Satelity, a także honorowej Złotej Palmy Festiwalu w Cannes za całokształt twórczości w 2009 roku[1]. Odznaczony Narodowym Medalem Sztuk[2].

Życiorys

edytuj

Rodzina i edukacja

edytuj

Urodził się w San Francisco w stanie Kalifornia w dobie kryzysu jako jedyny syn i młodsze dziecko w rodzinie Margaret Ruth (z domu Runner), pracownicy fabryki IBM, i Clintona Eastwooda seniora, bezrobotnego buchaltera i wędrownego robotnika. Jego przodkowie byli pochodzenia angielskiego, szkockiego, irlandzkiego, a także niemieckiego, holenderskiego i walijskiego[3]. Ma siostrę Jean Bernhard (ur. 1929). Dorastał w klasycznym protestanckim domu klasy robotniczej. Był introwertycznym dzieckiem, bawił się pluszowym misiem, którego przejął po dziadku i ojcu, roznosił gazety, zbierał butelki. Zagrał tylko raz w szkolnym przedstawieniu. W dzieciństwie często przemieszczał się z rodzicami po Zachodnim Wybrzeżu. W wieku dojrzewania dorastał w Piedmoncie w stanie Kalifornia.

W 1948 ukończył Oakland Technical High School. Będąc nastolatkiem, zatrudnił się jako hutnik, potem pompiarz na stacji benzynowej, pianista w domu publicznym i narzędziowy w zakładach Boeinga. Studiował ekonomię w Los Angeles City College, uczęszczał także na Uniwersytet w Seattle.

Kariera filmowa

edytuj

Po odbyciu służby wojskowej w Armii Stanów Zjednoczonych podjął pracę w wytwórni Universal i rozpoczął karierę aktorską. W wojsku, gdzie był instruktorem pływania, poznał człowieka, który miał kontakty w Hollywood i zachęcił go do pójścia na plan filmowy. W Eastwoodzie dopatrywano się podobieństwa do Johna Wayne’a, Gary’ego Coopera i Jamesa Deana[4]. Uczył się aktorstwa u Michaiła Czechowa[5] w Hollywood. Po występie w drugoplanowych rolach w takich klasy B: horror Zemsta potwora (Revenge of the Creature, 1955), komedia Frank marynarz (Francis in the Navy, 1955), dramat historyczny Lady Godiva (Lady Godiva of Coventry, 1955) i Tarantula (1955), a trzy lata później zabłysnął w roli młodego weterana wojny secesyjnej Keitha Williamsa w westernie Zasadzka na przełęczy (Ambush at Cimarron Pass, 1958). Jego pierwszym sukcesem stał się udział w serialu CBS Rawhide (1959–1965), gdzie zagrał rolę rewolwerowca Rowdy’ego Yatesa zabijającego bandytów.

Prawdziwie kasowego aktora zrobiły z niego spaghetti westerny Sergia Leone. Uznanie zdobył w roli człowieka bez nazwiska ze słynnej „dolarowej trylogii” – Za garść dolarów (Per un pugno di dollari, 1964), Za kilka dolarów więcej (Per qualche dollaro in più, 1965) i Dobry, zły i brzydki (Il Buono, il brutto, il cattivo, 1966), tworząc styl małomównego twardziela o pochmurnej twarzy, strażnika sprawiedliwości ryzykującego życiem, gotowego na każde bezprawie w imię zwalczania zła. Pierwszą główną rolę w amerykańskim filmie zagrał w westernie Powieście go wysoko (Hang ’Em High, 1968) jako zimny, o żelaznej woli, uparty i bezlitosny w swym poszukiwaniu zemsty szeryf Jed Cooper[6].

 
Eastwood (1961)
 
Eastwood (1964)
 
Eastwood (1981)
 
Eastwood (1993)
 
Eastwood (2011)

W wojennym filmie sensacyjnym Tylko dla orłów (Where Eagles Dare, 1968) zagrał porucznika Morrisa Schaffera. Sławę zyskał rolą inspektora Harry’ego Callahana w dramacie Brudny Harry (Dirty Harry, 1971) i jego kontynuacjach.

Odebrał nagrodę Złotego Globu dla najlepszego reżysera za dramat biograficzny Bird (1988)[7]. W 1991 uhonorowany został nagrodą publiczności kin amerykańskich za całokształt twórczości. Wielkim sukcesem okazał się antywestern Bez przebaczenia (Unforgiven, 1992), za który otrzymał dwa Oscary – za najlepszą reżyserię i za najlepszy film, Złoty Glob[8].

Przewodniczył obradom jury konkursu głównego na 47. MFF w Cannes (1994).

Był na okładkach magazynów: „Life”, „Time”, „People”, „Playgirl”, „Esquire”, „Rolling Stone”, „L’Officiel Hommes”, „TV Guide”, „Entertainment Weekly”, „GQ”, „The Hollywood Reporter” i „Vanity Fair”[9].

Zdobył nagrodę Błękitnej Taśmy za melodramat Co się wydarzyło w Madison County (The Bridges of Madison County, 1995), nagrodę Future Film Festival Digital Award na 59. MFF w Wenecji za dreszczowiec Krwawa profesja (Blood Work, 2002), Césara i Złoty Powóz na 60. MFF w Cannes za dramat kryminalny Rzeka tajemnic (Mystic River, 2003). W 1998 za swoje dokonania odebrał nagrodę honorową Césara. Kolejne triumfy – Złoty Glob, dwa Oscary, Césara, nagrodę Japońskiej Akademii Filmowej – dostał Eastwood za dramat sportowy Za wszelką cenę (Million Dollar Baby, 2004) z Hilary Swank w roli głównej.

Działalność muzyczna

edytuj

Stał się miłośnikiem jazzu – w szczególności bebopu, bluesa, muzyki country i westernu oraz muzyki klasycznej. Wcześnie parał się muzyką, rozwijając się jako pianista boogie-woogie. Początkowo zamierzał kontynuować karierę muzyczną, studiując teorię muzyki po ukończeniu szkoły średniej. Pod koniec 1959 nagrał album pt. Cowboy Favorites, wydany w 1963 przez wytwórnię Cameo jako Rawhide’s Clint Eastwood Sings Cowboy Favorites[10], który zawierał kilka klasyków, takich jak „Don’t Fence Me In” Cole’a Portera. Czasami z Shebem Wooleyem jeździł i koncertował na rodeo, jarmarkach czy festiwalach. W 1962 ich występ zatytułowany Rozrywkowa kawalkada targów przyniósł im aż 15 tys. dolarów za występ[11]. Jego ulubieni muzycy to saksofoniści Charlie Parker i Lester Young, pianiści Thelonious Monk, Oscar Peterson, Dave Brubeck i Fats Waller oraz bluesman Delta Robert Johnson.

Śpiewane przez Eastwooda utwory pojawiły się w filmach i serialach, w tym Rawhide (1959–1965) – „For All We Know” (1962) i „For You For Me for Evermore” (1962), Za garść dolarów (1964) – „Sweet Betsy from Pike”, Pomaluj swój wóz (1969) – „I Still See Elisa” i „Gold Fever”, Złoto dla zuchwałych (1970) – „When I Loved Her”, Dwa muły dla siostry Sary (1970) – „Sam Hall”, Bronco Billy (1980) – „Dark Blue Feeling”, Honkytonk Man (1982) – „When I Sing About You”, „Honkytonk Man”, „In the Jailhouse Now” i „No Sweeter Cheater Than You”, Północ w ogrodzie dobra i zła (1997) – „Ac-Cent-Tchu-Ate the Positive”, Władza absolutna (1997) – „Power Waltz” i Dopóki piłka w grze (2012) – „You Are My Sunshine”.

Poglądy polityczne

edytuj

Był członkiem Partii Republikańskiej. W 1952 głosował na Dwighta Eisenhowera, a w 1968 i 1972 wspierał kampanię wyborczą Richarda Nixona. Jednak po aferze Watergate i wojnie w Wietnamie zaczął krytykować ówczesnego prezydenta i nazwał jego podejście niemoralnym[12]. W latach 1986–1988 Clint Eastwood pełnił funkcję burmistrza miasta Carmel-by-the-Sea w Kalifornii, został wybrany jako kandydat bezpartyjny. Po zakończeniu dwuletniej kadencji nie ubiegał się o reelekcję[13].

Od 2009 członek Partii Libertariańskiej[14].

W wielu wywiadach określał się jako libertarianin[15][16]. Wypowiadał się za prawnym zrównaniem małżeństw par homoseksualnych z małżeństwami heteroseksualnymi[17].

Opowiadał się za polityką pro-choice[18].

Podczas wyborów prezydenckich w USA w 2016 roku niektóre media sugerowały, że rzekomo poparł kandydata republikanów, Donalda Trumpa[19]. W wywiadzie na czerwonym dywanie dla Extra 8 września 2016 roku, gdy zapytano go o rzekome poparcie dla Trumpa, Eastwood odpowiedział: “Wiesz, tak naprawdę nie poparłem nikogo” i żartobliwie zasugerował, że Trump i Clinton stanowią współczesną wersję Abbott i Costello, odnosząc się do niezdarnych komików z lat 40. i początku lat 50. XX wieku[20].

W 2020 jego poparcie w wyborach prezydenckich zyskał rywal Donalda Trumpa Michael Bloomberg[21].

Ateizm i medytacja

edytuj

W 1973 roku Eastwood wyjawił krytykowi filmowemu Gene’owi Siskelowi, że jest ateistą[22]. W 1975 roku Eastwood publicznie ogłosił swój udział w medytacji transcendentalnej, kiedy pojawił się w programie The Merv Griffin Show z Maharishim Maheshem Yoginem[23].

Życie prywatne

edytuj

19 grudnia 1953 poślubił modelkę Maggie Johnson, z którą ma syna – muzyka – Kyle’a (ur. 19 maja 1968) i córkę Alison (ur. 22 maja 1972)[24]. Związek ten rozpadł się jednak w 1978. W latach 1963–1977 związany był z tancerką Roxanne Tunis, z którą ma córkę Kimber (ur. 17 czerwca 1964), a w latach 1975–1988 z Sondrą Locke[25]. Spotykał się także ze stewardesą Jacelyn Reeves, z którą ma syna Scotta (ur. 21 marca 1986) i córkę Kathryn (ur. 2 lutego 1988). Miał romans z Frances Fisher, z którą ma córkę Francescę „Franny” Ruth (ur. 7 sierpnia 1993). 31 marca 1996 ożenił się ponownie, tym razem z dziennikarką Diną Ruiz Eastwood, z którą ma córkę Morgan (ur. 12 grudnia 1996)[26]. Clint Eastwood i Dina Ruiz, mimo że uchodzili za idealną parę, na początku listopada 2012 roku podjęli decyzję o rozwodzie[25]. Powodem mogła być chęć Ruiz, by pokazać życie swojej rodziny w reality show, a Eastwood znany jest z tego, że bardzo mocno strzeże swojej prywatności. Aktor i reżyser wyprowadził się od młodszej o 35 lat żony w 2012[27], pozostając w separacji do rozwodu 22 grudnia 2014[28].

Filmografia

edytuj

Obsada aktorska

edytuj

Reżyser

edytuj

Producent

edytuj

Kompozytor

edytuj

Nagrody

edytuj
Rok Nagroda Kategoria Film
1971 Złoty Glob Nagroda Henrietty –
1981 People’s Choice Award Ulubiony aktor filmowy –
1984 Ulubiony aktor filmowy z Burtem Reynoldsem –
1981 Ulubiony aktor filmowy –
1987 –
1988 –
1989 Złoty Glob Najlepszy reżyser Bird (1988)
1993 Oscar Najlepsza reżyseria Bez przebaczenia (1992)
Najlepszy film
Złoty Glob Najlepszy reżyser
1995 Nagroda im. Irvinga G. Thalberga – –
1998 Cezar Honorowy Całokształt twórczości –
2000 57. MFF w Wenecji Honorowy Złoty Lew za całokształt twórczości –
2002 59. MFF w Wenecji Nagroda Future Film Festival Digital Award Krwawa profesja (2002)
2003 56. MFF w Cannes Złoty Powóz Rzeka tajemnic (2003)
2004 César Najlepszy film zagraniczny
Złoty Glob Najlepszy reżyser Za wszelką cenę (2004)
2005 Oscar Najlepsza reżyseria
Najlepszy film
David di Donatello Najlepszy film zagraniczny
2006 César Najlepszy film zagraniczny
Nagroda Satelita Najlepszy reżyser Sztandar chwały (2006)
2007 Najlepsza piosenka Grace odeszła (2007)
2008 61. MFF w Cannes Nagroda specjalna –
2009 62. MFF w Cannes Honorowa Złota Palma –
David di Donatello Najlepszy film zagraniczny Gran Torino (2008)
2010 César Najlepszy film zagraniczny

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Clint Eastwood thanks France as Cannes pays tribute. Reuters. [dostęp 2021-08-29]. (ang.).
  2. ↑ Clint Eastwood. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-06-03]. (ang.).
  3. ↑ Clint Eastwood What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-06-03]. (ang.).
  4. ↑ Łukasz Knap: Clint Eastwood: Ostatni twardziel Hollywood. „Vogue”, 2021-05-31. [dostęp 2022-05-25]. (pol.).
  5. ↑ Clint Eastwood Trivia. FamousFix. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  6. ↑ Bruce Eder: Clint Eastwood Biography. AllMovie. [dostęp 2022-06-03]. (ang.).
  7. ↑ Clint Eastwood Awards. AllMovie. [dostęp 2022-06-03]. (ang.).
  8. ↑ Clint Eastwood Awards. FamousFix. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  9. ↑ Clint Eastwood Magazines. FamousFix. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  10. ↑ Clint Eastwood Discography. AllMusic. [dostęp 2022-06-03]. (ang.).
  11. ↑ Patrick McGilligan: Clint: The Life and Legend (updated and revised). OR Books, 2015. ISBN 978-1-939293-96-1.
  12. ↑ Eastwood at 80. „The Independent”. [dostęp 2017-11-25]. (ang.).
  13. ↑ Fun Facts about Carmel: Former Mayor of Carmel. CarmelCalifornia. [dostęp 2022-06-03]. (ang.).
  14. ↑ Emma Brockes (2009-02-14): ‘Eighty? It’s just a number’. „The Guardian”. [dostęp 2017-11-25]. (ang.).
  15. ↑ Jeff Dawson (2008-06-06): Interview: Clint Eastwood. „The Guardian”. [dostęp 2017-11-25]. (ang.).
  16. ↑ Stephen Cass (2016 -09-12): Sullied: with Sully, Clint Eastwood is weaponizing a hero. The Guardian. [dostęp 2017-11-25]. (ang.).
  17. ↑ Clint Eastwood Talks Gay Marriage, RNC Speech Controversy With Ellen DeGeneres. The Huffington Post. [dostęp 2017-11-25]. (ang.).
  18. ↑ Clint Eastwood’s Religion and Political Views. The Hollowverse. [dostęp 2017-11-25]. (ang.).
  19. ↑ Clint Eastwood poparł Trumpa. Mocne słowa legendy kina. „Jestem przeciwko pokoleniu ciot” [online], wPolityce.pl [dostęp 2017-11-22].
  20. ↑ Is Clint Eastwood Supporting Donald Trump? Not So Fast! [online], Extra [dostęp 2024-01-14] (ang.).
  21. ↑ Clint Eastwood Ditches Donald Trump for Mike Bloomberg in 2020 Election. „Variety”. [dostęp 2021-08-29]. (ang.).
  22. ↑ Gene Siskel, "Clint: The Cynical King who Outdrew the Duke," Chicago Tribune, January 7, 1973.
  23. ↑ Oates, Bob (1976). Celebrating the Dawn: Maharishi Mahesh Yogi and the TM Technique. New York: Putnam. p. 17. ISBN 0-399-11815-2.
  24. ↑ Rebecca Keegan (2016-06-16): For father-daughter duo Clint and Alison Eastwood, directing is a family business. „Los Angeles Times”. [dostęp 2017-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-06)]. (ang.).
  25. ↑ a b Clint Eastwood Dating History. FamousFix. [dostęp 2017-11-25]. (ang.).
  26. ↑ Clint Eastwood Biography (1930–). Film Reference. [dostęp 2017-11-25]. (ang.).
  27. ↑ Clint Eastwood rozwodzi się z młodszą o 35 lat Diną Ruiz. Onet.pl. [dostęp 2012-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-06)]. (ang.).
  28. ↑ Clint Eastwood rozwiódł się. Wirtualna Polska. [dostęp 2014-12-28]. (pol.).
  29. ↑ Clint Eastwood odznaczony orderem Legii Honorowej. Wirtualna Polska, 2009-11-14. (fr.).
  30. ↑ Clint Eastwood Devient Chevalier de la Legión de Honneur en 2007. puretrend.com. [dostęp 2014-11-26]. (fr.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Clint_Eastwood&oldid=74968803”