Dawid Abrahamowicz
Dawid Abrahamowicz[a] (ur. 30 czerwca[b] 1839 w Targowicy Polnej, zm. 24 grudnia 1926 we Lwowie) – polski konserwatywny polityk i działacz społeczny; związany z ugrupowaniem podolaków. Podolski ziemianin pochodzenia ormiańskiego.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Minister ds. Galicji | |
| Okres |
od 1907 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie ziemiańskiej polskich Ormian. Syn Tomasza i Kajetany z Antoniewiczów. Miał dwoje rodzeństwa: brata Adolfa Abrahamowicza i siostrę Gertrudę, żonę Emila Torosiewicza. Jego kuzynem był Eugeniusz Abrahamowicz[2].
Ukończył gimnazjum w Stanisławowie. Studiował we Francji i Niemczech[3].
Ziemianin, od 1863 odziedziczył dobra Targowica Polna, Podwysokie (pow. śniatyński), Demnia (pow. przemyślański) oraz Tyszkowce (pow. horodeński). Od 1875 rezydował w zakupionym majątku Siemianówka (pow. lwowski)[4].
W 1869 ożenił się z Antoniną z Suchodolskich (1848–1928), dzieci nie mieli[3][5]. Ze strony żony jego szwagrami byli Kornel Krzeczunowicz, Edward Podlewski i Filip Zaleski.
Był członkiem Rady Powiatu w Horodence (1867–1872) i Lwowie (1878–1914). Wiceprezes (1878–1882) i prezes (1883–1908) Wydziału Powiatowego we Lwowie[4]. Członek i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, członek jego Komitetu (20 czerwca 1873 – 24 czerwca 1874, 30 czerwca 1881 – 15 czerwca 1902), jego wiceprezes (20 czerwca 1874 – 12 czerwca 1880)[6]. Kurator szkoły rolniczej w Dublanach. Wydawał i redagował Czasopismo Ekonomiczno-Rolnicze i Rolnika (1875–1879).
- 1863–1918 – poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego
- 1875–1918 – poseł do parlamentu austriackiego
- 1898 – otrzymał tytuł tajnego radcy[7]
- 1906–1907 – regimentarz (prezes) Koła Polskiego w Radzie Państwa[8]
- 1907–1909 – minister do spraw Galicji
- 1912 – mianowany dożywotnim członkiem Izby Panów, ale nie przyjął nominacji
- 1919–1922 – poseł na Sejm Ustawodawczy, członek Klubu Pracy Konstytucyjnej[9]
Kazimierz Chłędowski tak go scharakteryzował: Pan Dawid bardzo zaniedbane odebrał wychowanie, szkół nie skończył, ale własną pracą się wyrobił i był bezsprzecznie jednym z najzdolniejszych członków Koła Polskiego i jednym z najwybitniejszych politycznych intrygantów. Wysoki, obrzękły, z dużą twarzą bez zarostu, jakby z gutaperki, z głosem cienkim, piszczącym, stojącym w sprzeczności z dużym, obwisłym cielskiem. Pan Dawid przesadzał się w grzecznościach, zawsze słodko się uśmiechał, a fałsz mu wyłaził z każdego włosa[10].
Fundator Bursy Abrahamowiczów we Lwowie – zakładu szkolno-wychowawczego dla niezamożnej młodzieży (przeznaczył na ten cel, a także na zakup dzieł sztuki dla odbudowanego Zamku Królewskiego na Wawelu cały swój majątek). W budynku bursy Abrahamowiczów w nocy z 3 na 4 lipca 1941 hitlerowcy więzili profesorów lwowskich przed ich rozstrzelaniem na pobliskich Wzgórzach Wuleckich.
Dawid Abrahamowicz został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Odznaczony
edytujOdznaczony austriacką wielką wstęgą Orderu Korony Żelaznej i komandorią Orderu Leopolda[11].
Ciekawostki
edytujZ uwagi na fizyczność Abrahamowicza, był hermafrodytą – Wojciech Dzieduszycki w jego obecności rozpoczął kiedyś swoje przemówienie słowami Piękne Panie, Szanowni Panowie i Ty, Dawidzie Abrahamowiczu![12].
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Poseł Daszyński agituje za strajkiem masowym.. „Kurjer Stanisławowski”, s. 1, 1906-05-13. Zygmunt Miłkowski – redaktor naczelny. Drukarnia i litografia Stanisława Chowańca w Stanisławowie: Józef Wierzejski. [dostęp 2018-05-14].
- ↑ Nagły zgon posła. „Nowości Illustrowane”. 3, s. 2–3, 14 stycznia 1905.
- ↑ a b Stanisław Starzyński, Abrahamowicz Dawid (1839–1926), Polski Słownik Biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 9–10.
- ↑ a b Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Abrahamowicz, Dawid Ritter von – Parlamentarier 1848–1918 online [24.01.2020]
- ↑ Dawid Abrahamowicz – M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego – online [24.01.2020]
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1873, s. 516; 1874, s. 561; 1875, s. 564; 1876, s. 574; 1877, s. 549; 1878, s. 537; 1879, s. 533; 1880, s. 541; 1881, s. 557; 1882, s. 559; 1883, s. 559; 1884, s. 543; 1885, s. 543; 1886, s. 543; 1887, s. 544; 1888, s. 545; 1889, s. 636; 1890, s. 636; 1891, s. 636; 1892, s. 637; 1893, s. 637; 1894, s. 637; 1895, s. 637; 1896, s. 638; 1897, s. 638; 1898, s. 735; 1899, s. 735; 1900, s. 735; 1901, s. 737; 1902, s. 822;
- ↑ Odznaczenia jubileuszowe. „Echo Przemyskie”, s. 1, Nr 97 z 4 grudnia 1898.
- ↑ Zmiany w Kole polskiem w Wiedniu. „Nowości Illustrowane”. Nr 24, s. 13, 16 czerwca 1906.
- ↑ Tadeusz Rzepecki, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919 roku, Poznań 1920, s. 288.
- ↑ Kazimierz Chłędowski, Pamiętniki, t. 2 Wiedeń (1881–1901), oprac. Antoni Knot, Wrocław 1957, s. 93.
- ↑ Andrzej Krzysztof Kunert (red.): Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik Biograficzny. T. 1 (A-D). Warszawa: Wyd. Sejmowe, 1998, s. 32.
- ↑ Ryszard Sadaj: Kto był kim w Galicji.
Bibliografia
edytuj- Stanisław Starzyński: Abrahamowicz Dawid. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 9–10.
- Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Ossolineum, 1988. ISBN 83-04-02817-4.
- „Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej” pod red. Jacka M. Majchrowskiego. Warszawa 1994