Duloksetyna
Duloksetyna – organiczny związek chemiczny, lek z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI), stosowany w leczeniu depresji, zespołu lęku uogólnionego, bólu w neuropatii cukrzycowej i fibromialgii. Została zatwierdzona przez FDA w 2004 r.[3] W niektórych krajach stosowana w terapii wysiłkowego nietrzymania moczu (SUI)[potrzebny przypis].
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny |
C18H19NOS | ||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa |
297,41 g/mol | ||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||||||
DrugBank | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||
ATC | |||||||||||||||||||||||||
Stosowanie w ciąży |
kategoria C[2] | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
|
Mechanizm działania
edytujDuloksetyna hamuje transporter serotoniny (SERT) i transporter noradrenaliny (NET), zwiększając przekaźnictwo serotoninergiczne i noradrenergiczne. Ponieważ pompa wychwytu zwrotnego noradrenaliny działa na dopaminę w korze przedczołowej, prawdopodobnie duloksetyna zwiększa również przekaźnictwo dopaminergiczne w tym obszarze mózgu[2]. Hamuje wychwyt zwrotny serotoniny i noradrenaliny nieproporcjonalnie, w stosunku 10:1[a], ponadto działa w tych kierunkach w sposób sekwencyjny, a nie równoległy. Dlatego w jej działaniu dominują efekty wpływu na poziom serotoniny, a później i słabiej na poziom noradrenaliny[2].
Receptor | Ki (nM) |
---|---|
SERT | 0,7–0,8 |
NET | 7,5 |
DAT | 240 |
5-HT2A | 504 |
5-HT2C | 916 |
5-HT6 | 419 |
Farmakokinetyka i metabolizm
edytujCzas półtrwania duloksetyny wynosi około 12 godzin. Lek jest metabolizowany przy udziale izoenzymów cytochromu P450: CYP2D6 i CYP1A2. Prawdopodobnie tylko metabolizm przez CYP2D6 ma znaczenie kliniczne[2]. Jest inhibitorem izoenzymów 1A2, 3A4 oraz 2D6. Stwarza to ryzyko interakcji z innymi lekami metabolizowanymi przez wymienione izoenzymy[3].
Działania niepożądane
edytujWiększość działań niepożądanych leku występuje na początku kuracji i ustępuje w krótkim czasie. Najczęściej są to nudności, biegunka, nadmierna senność w ciągu dnia, bezsenność, nadmierna potliwość. Mogą występować zaburzenia funkcji seksualnych u kobiet i mężczyzn. Lek obniża próg drgawkowy i rzadko może powodować napady drgawkowe. Wyjątkowo może powodować przyrost masy ciała[2], stwarza też niewielkie u osób zdrowych i znaczne w przypadku jednoczesnych chorób afektywnych ryzyko wystąpienia manii lub hipomanii[5].
Preparaty
edytujPreparaty duloksetyny dopuszczone do obrotu w Polsce: Depratal, Duciltia, Duloxetine, Duloxgamma, Dulsevia, Dulxetenon, Dutilox, Strodros[6].
Uwagi
edytuj- ↑ Pod tym względem działa w sposób bardziej zrównoważony niż wcześniej wprowadzona (zatwierdzenie przez FDA w 1993 r.) wenlafaksyna (30:1) i podobnie do nowszej deswenlafaksyny (2008). Pełne zrównoważenie (1:1) osiągają milnacipran (2009) i levomilnacipran (2013)[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Duloxetine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00476 (ang.).
- ↑ a b c d e Stephen M. Stahl , Podstawy psychofarmakologii, Gdańsk: Via Medica, 2008, s. 121–127, ISBN 978-83-60945-73-5 .
- ↑ a b c Randy A. Sansone , Lori A. Sansone , Serotonin Norepinephrine Reuptake Inhibitors: A Pharmacological Comparison, „Innovations in Clinical Neuroscience”, 11 (3-4), 2014, s. 37–42, PMID: 24800132, PMCID: PMC4008300 .
- ↑ Frank P. Bymaster i inni, Comparative Affinity of Duloxetine and Venlafaxine for Serotonin and Norepinephrine Transporters in vitro and in vivo, Human Serotonin Receptor Subtypes, and Other Neuronal Receptors, „Neuropsychopharmacology”, 25 (6), 2001, s. 871–880, DOI: 10.1016/S0893-133X(01)00298-6, PMID: 11750180 (ang.).
- ↑ V. Peritogiannis i inni, Duloxetine-induced hypomania: case report and brief review of the literature on SNRIs-induced mood switching, „Journal of Psychopharmacology”, 23 (5), 2009, s. 592–596, DOI: 10.1177/0269881108089841, PMID: 18562441 .
- ↑ Rejestr Produktów Leczniczych. [dostęp 2019-02-03].
Linki zewnętrzne
edytuj- Duloxetine [online], MedlinePlus Drug Information (ang.).