Działy Grabowieckie

Działy Grabowieckie
Megaregion	Pozaalpejska Europa Środkowa
Prowincja	Wyżyny Polskie
Podprowincja	Wyżyna Lubelsko-Lwowska
Makroregion	Wyżyna Lubelska
Mezoregion	Działy Grabowieckie
Zajmowane ; jednostki ; administracyjne	Polska; – woj. lubelskie

Ten artykuł od 2012-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Działy Grabowieckie (343.18) – mezoregion fizycznogeograficzny wschodniej części Wyżyny Lubelskiej, wznoszący się od 190 do 313 m n.p.m. Znajduje się na wschód od doliny Wieprza. Ku wschodowi Działy Grabowieckie mają przedłużenie w Grzędzie Horodelskiej, zaliczonej do Wyżyny Wołyńskiej. Od północy sąsiadują z mezoregionami, zaliczonymi do przejściowego pasa obniżeń i wzgórz, charakterystycznego dla Polesia Wołyńskiego. Od południa przylega Padół Zamojski i częściowo Kotlina Hrubieszowska.

Jest to w większości pokryty lessem garb skał górnokredowych o powierzchni około 1280 km²^[1]. Cechami charakterystycznymi są głębokie doliny rozdzielone wąskimi, wysoko wznoszącymi się grzędami^[2]. Podłużne doliny dopływów Wieprza: Siennicy, Wojsławki i Wolicy nadają wyżynie wygląd wydłużonych działów międzydolinnych, a boczne dolinki i wąwozy tworzą urozmaicony zespół form osiągających wysokości względne do 100 m, przy maksymalnej wysokości bezwzględnej 313 m we wsi Dębowiec na północ od Zamościa^[1].

Region leży na rubieży strefy lasów mieszanych z udziałem buka i jaworu oraz strefy leśno-stepowej ze świetlistymi dąbrowami^[1]. Na Działach położony jest Skierbieszowski Park Krajobrazowy, stanowiący teren polno-leśny z przewagą lasów liściastych (buk, grab, jawor). Park obejmuje całą gminę Skierbieszów i częściowo gminy: Grabowiec, Stary Zamość, Sitno, Izbica, Miączyn, Kraśniczyn i Krasnystaw. Park utworzono w 1995 roku, pow. 35 488 ha + otulina 13 079 ha.

Działy Grabowieckie to teren przenikania kultur. Spotkać można świątynie i cmentarze – zarówno katolickie, jak i prawosławne. Ślady pacyfikacji z czasów II wojny światowej, gdy większość mieszkańców Niemcy wywieźli, osadzając w ich miejsce niemieckich kolonistów z Rumunii i Jugosławii.

Rezerwaty przyrody

„Broczówka” – koło Majdanu Skierbieszowskiego, pow. 6,17 ha, rezerwat roślinności stepowej.
„Głęboka Dolina” – na trasie Hrubieszów–Krasnystaw, pomiędzy wsiami Kukawka i Bończa, pow. 289 ha, rezerwat leśno-krajobrazowy z dolinami i wąwozami porośniętymi jaworem i bukiem.
„Rogów” – w pobliżu miejscowości o tej samej nazwie, pow. 0,95 ha, chroniący płat roślinności kserotermicznej.
„Wygon Grabowiecki” – nieopodal miejscowości Grabowiec-Góra. pow. 6,4 ha, rezerwat faunistyczny chroniący stanowisko susła perełkowanego.

Zabytki architektury

kościoły: Bończa, Skierbieszów i Surhów
Cerkiew Opieki Matki Bożej w Bończy
zespoły dworskie i pałacowe: Orłów Murowany, Stryjów, Kalinówka
park dworski w Hajownikach
zajazd w Kraśniczynie.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c JerzyJ. Kondracki JerzyJ., Geografia regionalna Polski, Warszawa: PWN, 2002, s. 286, ISBN 83-01-13897-1 .
↑ Chałubińska A., Wilgat T., 1954: Podział fizjograficzny województwa lubelskiego. Przewodnik V Zjazdu Pol. Tow. Geogr., Lublin.

[Kondracki-1] JerzyJ. Kondracki JerzyJ., Geografia regionalna Polski, Warszawa: PWN, 2002, s. 286, ISBN 83-01-13897-1 .

[2] Chałubińska A., Wilgat T., 1954: Podział fizjograficzny województwa lubelskiego. Przewodnik V Zjazdu Pol. Tow. Geogr., Lublin.

[1]

[2]