Elena (miasto)

Elena
Елена
Herb	Flaga
Państwo	Bułgaria
Obwód	Wielkie Tyrnowo
Gmina	Elena
Kmet	Dilan Młyzew
Powierzchnia	62,42 km²
Wysokość	293 m n.p.m.
Populacja (2011); • liczba ludności	; 5 532
Nr kierunkowy	06151
Kod pocztowy	5070
	Położenie na mapie obwodu Wielkie Tyrnowo Elena
	Położenie na mapie Bułgarii Elena
	42°56′N 25°53′E/42,933333 25,883333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Elena (bułg. Елена^[3]) – miasto w środkowej Bułgarii, w obwodzie Wielkie Tyrnowo; siedziba gminy Elena. Według danych Narodowego Instytutu Statystycznego, 31 grudnia 2011 roku miasto liczyło 5532 mieszkańców.

Położenie

Miasto położone jest u podnóża gór Elenskiego bałkanu, przy wzgórzu Kaleto.

Środowisko naturalne

Wody

Elena leży w dolinie rzeki Elenskiej, niedaleko zbiornika retencyjnego Jowkowci.

Przyroda

duży głaz narzutowy Markow kamyk, którego według legendy wyrzucił królewicz Marko oraz Raew kamyk
1300 letni dąb objęty statusem pomnika przyrody
wodospad Christowski

Zbocza są gęsto porośnięte lasami, stąd blisko do szczytów Czumerna, Ostrec i Simanowo.

Historia

Miasto pierwszy raz wspomniane było w 1430 roku pod nazwą Strymena i Elana. W XVIII i XIX wieku miasteczko znane było jako centrum rzemiosła i handlu swojego regionu. Ludzie Eleny odegrali ważną rolę w okresie renesansu w Bułgarii, uczestnicząc w prawie każdych powstaniach przeciwko Turkom, m.in. we Wełczowatej zawerze w 1835 roku oraz w powstaniu tyrnowskim w 1862 roku. Pierwszą świątynią Eleny była cerkiew pw. Sweti Nikoła, zbudowana w XVI wieku. Donjo Gramatnik zapisał, że w 1518 roku cerkiew Sweti Nikoła dostała psałterz z Wenecji. W 1800 roku miejscowość została napadnięta; zniszczono cerkiew Sweti Nikoła i książki znajdujące się w niej. Ze środków zamożnych mieszkańców w 1804 roku odbudowano cerkiew, później wielokrotnie ją przebudowywano. Elena nazywana była Bułgarskim Betlejem, ponieważ jako jedyna w Bułgarii w okresie renesansu miała trzy cerkwie. 2 listopada 1877 roku w trakcie wojny rosyjsko-tureckiej zniszczono znaczną część miasta, natomiast oszczędzono cerkiew wraz z ikonostasem. Cerkiew stała się magazynem do przechowywania zboża. W trakcie wojny bałkańskiej dwóch mieszkańców wstąpiło do legionu Macedońsko-Adrianopolskiego^[4]. Jesienią 1987 roku cerkiew Sweti Nikoła została udostępniony dla zwiedzających.

Demografia

Liczba mieszkańców^[1]

Kultura i oświata

Dom Jordana Chadżipetkowa
Dom Hilariona Makariopolskiego
Muzeum paleontologii
Szkoła średnia "Daskałoliwnica" powstała w 1834 roku

Kuchnia

Zabytki

Do zabytków zalicza się:

Cerkiew Sweti Nikoła
Cerkiew Uśpienia Maryi Panny
Dom Hilariona Makariopolskiego
Popnikołowy dom
Raskukanowe domy
Wieża czasowa

Osoby związane z Eleną

Nikoła Bobczew – filozof
Stefan Bobczew – prawnik, publicysta
Josif Bradati – uczony
Iłarion Dorostołski – duchowny, pisarz
Georgi Georgijew-Gec – aktor
Sawa Katrafiłow – rewolucjonista
Kirczo Kirczew – kmet Burgasu
Aleksandyr Kisjow – generał
Iwan Kyrszowski – dziennikarz, rewolucjonista
Sawa Kyrszowski – prawnik, rewolucjonista
Hilarion (Michajłowski) – duchowny, działacz na rzecz bułgarskiego odrodzenia narodowego
Nikoła Michajłowski – pedagog
Stojan Michajłowski – poeta
Dimityr Mołłow – lekarz, polityk
Iwan Momcziłow – pedagog
Panajot Panajotow – kmet Warny
Aleksandyr Pindikow – działacz kulturalny
Milan Radiwojew – aktywista
Petko Todorow – pisarz
Teodor Teodorew – polityk
Penczo Złatew – oficer, polityk

Miasta partnerskie

Gmina Wolfsbach, Austria

Przypisy

↑ ^a ^b Справка за населението на гр. Елена, общ. Елена, обл. Велико Търново. Код по ЕКАТТЕ – 27190. nsi.bg. [dostęp 2013-06-29]. (bułg.).
↑ Baza kodów Pocztowych – Bułgaria. geopostcodes.com. [dostęp 2013-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]. (bułg.).
↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, Nazewnictwo geograficzne świata. Europa – część I, Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2009, s. 57 [dostęp 2013-06-29] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-30] (pol.).
↑ „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 846.

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona internetowa w Elenie
Muzea w Elenie. museum.elena.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-26)].
Gmina Elena. administration.elena.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-27)].
Gminne wiadomości
Informacja turystyczna – Elena
Muzeum wyzwolenia. museum.elena.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-26)].
Muzeum paleontologii. paleo-elena.hit.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-13)].
Читалище "Напредък" – miasto Elena
СОУ "Иван Момчилов" – miasto Elena
Gminny dziecięcy kompleks
Сдружение "Гражданско общество" – miasto Elena
Centrum Eleny. icentres.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-29)].
Przewodnik po Bułgarii, miasto Elena (bułg.)
Położenie na mapach Bgmaps.com

[nsi-1] Справка за населението на гр. Елена, общ. Елена, обл. Велико Търново. Код по ЕКАТТЕ – 27190. nsi.bg. [dostęp 2013-06-29]. (bułg.).

[2] Baza kodów Pocztowych – Bułgaria. geopostcodes.com. [dostęp 2013-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]. (bułg.).

[3] Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, Nazewnictwo geograficzne świata. Europa – część I, Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2009, s. 57 [dostęp 2013-06-29] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-30] (pol.).

[4] „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 846.

[3]

[1]

[2]

[4]