Gliese 581 d
Gliese 581 d – niepotwierdzona planeta pozasłoneczna typu superziemia, orbitująca wokół gwiazdy Gliese 581.
 Porównanie wielkości Gliese 581 d z rozmiarami Ziemi i Neptuna | |
| Odkrywca |
zespół Stéphane'a Udry'ego |
|---|---|
| Data odkrycia |
23 kwietnia 2007 |
| Charakterystyka orbity (J2000) | |
| Półoś wielka |
0,22 au |
| Mimośród |
0,25 ± 0,09 |
| Okres orbitalny |
66,64 ± 0,14 |
| Argument perycentrum |
356 ± 19° |
| Czas przejścia przez perycentrum |
54805,7 ± 3,4 JD 2.400.000 JD |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Masa minimalna (M·sin i) |
0,019 MJ |
Nazwa
edytujPierwsza część nazwy, „Gliese 581”, określa że planeta okrąża gwiazdę opisaną w Katalogu Gliesego. Litera „d” oznacza, że była to trzecia odkryta planeta w tym układzie planetarnym.
Odkrycie
edytuj
Planeta została odkryta przez zespół Stéphane’a Udry’ego z Observatoire de Genève w Szwajcarii, odkrycia dokonano za pomocą należącego do Europejskiego Obserwatorium Południowego urządzenia do pomiarów radialnych prędkości gwiazd HARPS, zainstalowanego na 3,6-metrowym teleskopie ESO w Obserwatorium La Silla w Chile.
Kontrowersje
edytujW 2014 roku opublikowano wyniki analiz prędkości radialnej Gliese 581, dowodzące, że planety Gliese 581 d i Gliese 581 g w rzeczywistości nie istnieją[1]. Po analizie danych z instrumentów HARPS oraz HIRES, zainstalowanego w Obserwatorium Kecka na Hawajach astronomowie doszli do wniosku, że sygnał brany za dowód istnienia planet d i g w systemie Gliese 581 pochodzi w rzeczywistości od samej gwiazdy i zachodzących na jej powierzchni zjawisk podobnych do cyklu plam słonecznych. Różnica między sygnałem pochodzącym od aktywności gwiazdy a tym przypisywanym planecie d, miała być powodem pojawienia się sygnału, zinterpretowanego jako dowód istnienia planety Gliese 581 g. Według autorów, po wprowadzeniu poprawek wynikających z obserwacji cyklu słonecznego gwiazdy i wyznaczeniu jej okresu obrotu, równego 130 ± 2 dni, prawdopodobieństwo istnienia planety Gliese 581 d zostaje prawie całkowicie wyeliminowane, co pociąga także za sobą wyeliminowanie istnienia Gliese 581 g[1].
W 2015 roku ukazała się odpowiedź na tę krytykę, podająca w wątpliwość zastosowaną metodę statystyczną. Autorzy stwierdzili, że metoda ta jest nieadekwatna dla tak małych planet jak Gliese 581 d i kwestionowanie istnienia tego ciała jest nieuzasadnione, niezależnie od aktywności gwiazdy[2].
Charakterystyka
edytujGliese 581 d była pierwszą odkrytą superziemią znajdującą się w ekosferze teoretycznie pozwalającej na powstanie na niej życia[3].
Gliese 581 d znajduje się prawdopodobnie w synchronicznej rotacji z jej słońcem, co powoduje, że jedna strona planety zawsze jest zwrócona ku gwieździe i bardzo gorąca, a druga jest bardzo zimna i ciemna. Takie warunki, zdaniem niektórych naukowców, bardzo zmniejszają prawdopodobieństwo powstania na niej życia, jednak nie wykluczają takiej możliwości[4]. Niektóre komputerowe symulacje wskazują, że gęsta atmosfera oparta na dwutlenku węgla[5][6] może stworzyć środowisko pozwalające na powstanie życia, nawet pomimo panowania na planecie tak niesprzyjających warunków[5]
A Message From Earth
edytujW październiku 2008 członkowie witryny sieciowej Bebo wysłali tzw. A Message From Earth („Wiadomość z Ziemi”), silny sygnał radiowy w stronę układu Gliese 581, przy użyciu radioteleskopu Eupatoria RT-70 należącego do Narodowej Agencji Kosmicznej Ukrainy. Wiadomość ma przybyć do układu Gliese 581 w 2029 roku. Najszybsza ewentualna odpowiedź może zostać odebrana w 2049 roku.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Paul Robertson, Suvrath Mahadevan, Michael Endl, Arpita Roy. Stellar activity masquerading as planets in the habitable zone of the M dwarf Gliese 581. „Science Express”. DOI: 10.1126/science.1253253.
- ↑ ‘Habitable’ planet GJ 581d previously dismissed as noise probably does exist. Queen Mary University of London, 2015-03-06. [dostęp 2015-03-08]. (ang.).
- ↑ Robin Wordsworth, François Forget, Franck Selsis, Ehouarn Millour, Benjamin Charnay, Jean-Baptiste Madeleine: Gliese 581d is the first discovered terrestrial-mass exoplanet in the habitable zone. arXiv, 2011-05-05. [dostęp 2011-05-18]. (ang.).
- ↑ Jon Voisey: Update on Gliese 581d’s Habitability. universetoday.com, 2011-05-06. [dostęp 2011-05-18]. (ang.).
- ↑ a b First Habitable Exoplanet? Climate Simulation Reveals New Candidate That Could Support Earth-Like Life. Science Daily, 2011-05-16. [dostęp 2011-05-18]. (ang.).
- ↑ Planety Gliese 581. [dostęp 2011-07-05]. (niem.).
Bibliografia
edytuj- The HARPS search for southern extra-solar planets, XI. An habitable super-Earth (5 M⊕) in a 3-planet system
- HELLO FROM EARTH. [w:] National Science Week [on-line]. 2009. [dostęp 2014-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-01)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Gliese 581 d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)