Hapaks legomenon

Hapaks legomenon (gr., „rzecz raz powiedziana”; ἅπαξ hapaks – etym. „jednym umocowaniem, jednym wbiciem” – stąd: „jeden raz, raz, raz na zawsze”; λεγόμενον legomenon – „rzecz mówiona”) – słowo, wyrażenie, forma stylistyczna, która występuje tylko jeden raz w danym dokumencie (czy w całej twórczości pisarza) lub jest poświadczona jednym cytatem.

Wykres wystąpień słów w Moby Dicku – kolorem czerwonym zaznaczono hapaks legomena

Na przykład w Piśmie Świętym takich wyrazów jest ponad tysiąc, wiele z nich o niejasnym znaczeniu. Stąd też wyrażenia te są szczególnie trudne do przetłumaczenia.

Bibliografia

• Słownik terminów literackich, Ossolineum, 1989.
• Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, W. Kopaliński, Wiedza Powszechna, 1989.
• Słownik wyrazów obcych, PWN, 1995.