Herman Han

Herman Han
	; autoportret artysty, fragment Wskrzeszenie Piotrowina przez św. Stanisława ok. (1615)
Data i miejsce urodzenia	1580 ; Nowe Ogrody; dzielnica Gdańska
Data i miejsce śmierci	1627 lub 1628 ; Chojnice
Dziedzina sztuki	malarstwo
	Ważne dzieła
	Koronacja Najświętszej Marii Panny – Katedra w Pelplinie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Herman Han (ur. 1580 w Nowych Ogrodach, dzielnicy Gdańska^[2], zm. 1627 lub 1628 w Chojnicach) – malarz gdański.

*król Stefan Batory z pożarem klasztoru w Oliwie w tle* XVII w., Oliwa

*Wskrzeszenie Piotrowina przez św. Stanisława* ok. (1615)

Życiorys

Urodził się w 1580 w Nowych Ogrodach, ochrzczony w wówczas protestanckim kościele Mariackim w Gdańsku^[2].

Pierwsze nauki w zakresie malowania pobierał od ojca, który również był malarzem. Następnie wyjechał za granicę, istnieje hipoteza, że do Niderlandów lub Włoch. Po powrocie ok. 1597 osiedlił się w Gdańsku i założył własną pracownię.

Poza kształceniem młodych artystów, malował głównie obrazy religijne dla cystersów w Oliwie i Pelplinie. W 1623 przeniósł się do Chojnic, ale dalej utrzymywał swoją gdańską pracownię. Wtedy powstało jego słynne dzieło Koronacja Najświętszej Marii Panny, które zostało umieszczone na ołtarzu katedry w Pelplinie. Arcydziełem jest też Koronacja Madonny w lewym bocznym ołtarzu katedry w Oliwie. Znakomity obraz Trójca Święta znajduje się w Muzeum Narodowym w Gdańsku.

Han należy do mistrzów polskiego malarstwa epoki baroku. Bezbłędną i wyrazistą kolorystykę, wyrafinowaną kompozycję łączy z bogatymi treściami swych dzieł, które w symboliczny sposób ujawniają rzeczywistość duchową i stają się projektem doświadczeń wewnętrznych.

Zmarł w Chojnicach między 18 grudnia 1627 a 22 marca 1628. Pochowany został w podziemiach chojnickiej Bazyliki pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela.

Najbardziej znane obrazy Hermana Hana

Koronacja Najświętszej Marii Panny,
- katedra w Pelplinie (1623–1624),
- katedra w Oliwie (po 1624),
- kościół w Wielkim Buczku, powiat złotowski (przed 1623),
Trójca Święta,
- Muzeum Narodowe w Gdańsku (?),
- kościół w Czersku, pow. Chojnice (1611),
- katedra w Pelplinie (1618),
Wniebowzięcie NMP (1616) – katedra w Pelplinie,
Koncert anielski (1611) – kościół w Czersku, pow. Chojnice.
Alegoria cnoty małżeńskiej (Alegoria małżeństwa Agaty von der Linde)
Wskrzeszenie Piotrowina przez św. Stanisława ok. (1615)
- bazylika Wniebowzięcia NMP w Koronowie – obecnie Pelplin, Muzeum Diecezjalne

Przypisy

↑ Katalog. W: ZMIENNOŚĆ FORTUNY ALEGORIE HERMANA HANA. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2023, s. 72. ISBN 978-83-7022-309-0. Cytat: Pasierb (J.S. Pasierb „Malarz gdański Herman Han”, Warszawa, 1974) wskazał, że przedstawienie mężczyzny przy lewej krawędzi obrazu to autoportret autora…. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Jacek Tylicki, Jacek Żukowski: Chwila i marność świata. Moralizatorskie imaginarium Hana. W: ZMIENNOŚĆ FORTUNY ALEGORIE HERMANA HANA. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2023, s. 10–12. ISBN 978-83-7022-309-0. Cytat: Dawniej sądzono, iż Herman Han urodził się w Neuss na terenie arcybiskupstwa w Kolonii bądź w 1574 r. – jako katolik – w śląskiej Nysie (stąd określenie „mistrz z Nysy”). Sugestię śląskiego pochodzenia artysty wysunęła jego druga monografistka Hildegard Basner (H. Basner, Der Danzinger Maler Herman Han. Ein Beitrag zur Geschichte der Danzinger Malerei im 17. Jahrhundert, Danzig, 1935, s. 10), a wpis z księgi chrztów kościoła św. Jakuba w Nysie, rzekomo odnoszący się do przyszłego malarza, zaprezentował ks. Janusz Pasierb (J. Pasierb, Życie Hermana Hana, malarza i obywatela gdańskiego (1574–1628), „Rocznik Gdański”, 1956/57, t. 15/16, s. 152, 155; T. Hirsch, Das Kloster Oliva, Danzig, 1850, s. 35). Dziś wiemy, że syn pochodzącego z Holandii Hermana Hana st.[arszego] (ein hollendisch man) na świat przyszedł w 1580 r. w Nowych Ogrodach, leżącej poza murami dzielnicy Gdańska (Neÿs; Neugarten). Ich skrótowa nazwa, zapisana w księdze obywatelstwa gdańskiego [Adÿ 28 Juny (1614) Herman Han von der Neÿs, ein Maller, Archiwum Państwowe w Gdańsku, 300, 60/5 s. 79], była źródłem pomyłek badaczy odnośnie miejsca urodzenia twórcy. […] Han został ochrzczony w kościele Mariackim (J. Tylicki, „Herman Han – Holender z Gdańska”, Biuletyn Historii Sztuki, 2009, r. 71, nr 1–2, s. 202), wówczas [protestanckim].. (pol.).
↑ Grażyna Antoniewicz. Muzeum Narodowe ogłasza zbiórkę na na zakup obrazu Hermana Hana. „Dziennik Bałtycki”, 2015-07-25. Redaktor Naczelny Przemysław Szymańczyk. Polska Press Sp. z o.o. ul. Domaniewska 45 02-672 Warszawa NIP: 522-01-03-609. [dostęp 2023-04-27]. Cytat: Obraz namalowany olejno na desce, o znacznie wydłużonym, prostokątnym kształcie mógł pierwotnie stanowić wieko wirginału. Sam instrument być może został podarowany pannie młodej jako ślubny prezent. Instrumenty tego typu, przypominające późniejsze klawesyny czy szpinety, były niezwykle popularne w północnej Europie od XVI do XVII wieku i często pojawiały się na obrazach mistrzów holenderskich ukazujących zaciszne wnętrza mieszczańskich domów.. (pol.).
↑ Katalog. W: ZMIENNOŚĆ FORTUNY ALEGORIE HERMANA HANA. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2023, s. 100. ISBN 978-83-7022-309-0. Cytat: [Jacek] Tylicki ustalił, że obraz był klapą wirginału stanowiącego dar ślubny dla Agaty von der Linde, córki luterańskiego burmistrza Gdańska Johanna, poślubionej Valentinowi von Bodeck w 1600 r.. (pol.).

Bibliografia

J.S. Pasierb, Malarz gdański Herman Han, Warszawa 1974.
ZMIENNOŚĆ FORTUNY ALEGORIE HERMANA HANA. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2023, s. 120. ISBN 978-83-7022-309-0. (pol.).

[1] Katalog. W: ZMIENNOŚĆ FORTUNY ALEGORIE HERMANA HANA. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2023, s. 72. ISBN 978-83-7022-309-0. Cytat: Pasierb (J.S. Pasierb „Malarz gdański Herman Han”, Warszawa, 1974) wskazał, że przedstawienie mężczyzny przy lewej krawędzi obrazu to autoportret autora…. (pol.).

[AHH-2] Jacek Tylicki, Jacek Żukowski: Chwila i marność świata. Moralizatorskie imaginarium Hana. W: ZMIENNOŚĆ FORTUNY ALEGORIE HERMANA HANA. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2023, s. 10–12. ISBN 978-83-7022-309-0. Cytat: Dawniej sądzono, iż Herman Han urodził się w Neuss na terenie arcybiskupstwa w Kolonii bądź w 1574 r. – jako katolik – w śląskiej Nysie (stąd określenie „mistrz z Nysy”). Sugestię śląskiego pochodzenia artysty wysunęła jego druga monografistka Hildegard Basner (H. Basner, Der Danzinger Maler Herman Han. Ein Beitrag zur Geschichte der Danzinger Malerei im 17. Jahrhundert, Danzig, 1935, s. 10), a wpis z księgi chrztów kościoła św. Jakuba w Nysie, rzekomo odnoszący się do przyszłego malarza, zaprezentował ks. Janusz Pasierb (J. Pasierb, Życie Hermana Hana, malarza i obywatela gdańskiego (1574–1628), „Rocznik Gdański”, 1956/57, t. 15/16, s. 152, 155; T. Hirsch, Das Kloster Oliva, Danzig, 1850, s. 35). Dziś wiemy, że syn pochodzącego z Holandii Hermana Hana st.[arszego] (ein hollendisch man) na świat przyszedł w 1580 r. w Nowych Ogrodach, leżącej poza murami dzielnicy Gdańska (Neÿs; Neugarten). Ich skrótowa nazwa, zapisana w księdze obywatelstwa gdańskiego [Adÿ 28 Juny (1614) Herman Han von der Neÿs, ein Maller, Archiwum Państwowe w Gdańsku, 300, 60/5 s. 79], była źródłem pomyłek badaczy odnośnie miejsca urodzenia twórcy. […] Han został ochrzczony w kościele Mariackim (J. Tylicki, „Herman Han – Holender z Gdańska”, Biuletyn Historii Sztuki, 2009, r. 71, nr 1–2, s. 202), wówczas [protestanckim].. (pol.).

[3] Grażyna Antoniewicz. Muzeum Narodowe ogłasza zbiórkę na na zakup obrazu Hermana Hana. „Dziennik Bałtycki”, 2015-07-25. Redaktor Naczelny Przemysław Szymańczyk. Polska Press Sp. z o.o. ul. Domaniewska 45 02-672 Warszawa NIP: 522-01-03-609. [dostęp 2023-04-27]. Cytat: Obraz namalowany olejno na desce, o znacznie wydłużonym, prostokątnym kształcie mógł pierwotnie stanowić wieko wirginału. Sam instrument być może został podarowany pannie młodej jako ślubny prezent. Instrumenty tego typu, przypominające późniejsze klawesyny czy szpinety, były niezwykle popularne w północnej Europie od XVI do XVII wieku i często pojawiały się na obrazach mistrzów holenderskich ukazujących zaciszne wnętrza mieszczańskich domów.. (pol.).

[4] Katalog. W: ZMIENNOŚĆ FORTUNY ALEGORIE HERMANA HANA. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2023, s. 100. ISBN 978-83-7022-309-0. Cytat: [Jacek] Tylicki ustalił, że obraz był klapą wirginału stanowiącego dar ślubny dla Agaty von der Linde, córki luterańskiego burmistrza Gdańska Johanna, poślubionej Valentinowi von Bodeck w 1600 r.. (pol.).

[2]

[1]

[3]

[4]