Jerzy Kulej
Jerzy Zdzisław Kulej (ur. 19 października 1940 w Częstochowie[1], zm. 13 lipca 2012 w Warszawie[2]) – polski bokser, dwukrotny mistrz olimpijski, komentator sportowy, poseł na Sejm IV kadencji.
| |||||||||||||||||||||||||
| Pełne imię i nazwisko |
Jerzy Zdzisław Kulej | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
19 października 1940 | ||||||||||||||||||||||||
| Data i miejsce śmierci |
13 lipca 2012 | ||||||||||||||||||||||||
| Wzrost |
167 cm | ||||||||||||||||||||||||
| Dorobek medalowy | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Odznaczenia | |||||||||||||||||||||||||
   
| |||||||||||||||||||||||||
Życiorys
edytuj
Był synem Mieczysława[3]. Wychowywał się w częstochowskiej dzielnicy Ostatni Grosz[4]. W wieku 12 lat poznał trenera boksu Wincentego Szyińskiego, który jednak nie zezwolił mu wówczas na treningi z uwagi na zbyt młody wiek[5]. Karierę boksera rozpoczął cztery lata później w 1955 w Starcie Częstochowa. W 1958 zadebiutował w reprezentacji Polski, której trenerem był wówczas Feliks Stamm. W 1963 na mistrzostwach Europy w Moskwie wywalczył złoty medal w wadze lekkopółśredniej, pokonując obrońcę złotego medalu Aloizsa Tumiņša ze Związku Radzieckiego[6].
Pierwszy złoty medal olimpijski wywalczył na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964. W walce finałowej pokonał reprezentanta ZSRR Jewgienija Frołowa. W 1965 ponownie został mistrzem Europy, a w 1967 wicemistrzem. Na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku w 1968 powtórzył osiągnięcie z Tokio – po pojedynku z Kubańczykiem Enrique Regüeiferosem zdobył drugi złoty medal (wygrał stosunkiem głosów 3:2 przy punktacji sędziów 59:58, 60:59, 60:59, 59:60, 59:60)[6]. W trakcie kariery bokserskiej stoczył 348 walk, 317 wygrał, 6 zremisował i 25 przegrał.
W latach 1962–1972 pracował w Komendzie Stołecznej Milicji Obywatelskiej w Warszawie, gdzie doszedł do stopnia kapitana MO[7]. W 1972 ukończył studia na Wydziale Nauczycielsko-Trenerskim Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. W tym samym roku odszedł ze służby w Milicji Obywatelskiej, której był formalnie funkcjonariuszem jako zawodnik Gwardii Warszawa. Pracował także jako nauczyciel wychowania fizycznego[8].
Od 1975 do 1990 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W wyborach parlamentarnych w 1991 i 1993 kandydował do Sejmu (odpowiednio z listy Polskiej Partii Przyjaciół Piwa oraz Samoobrony – Leppera). W latach 2001–2005 był posłem na Sejm wybranym z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej z okręgu warszawskiego. W 2004 przeszedł do Socjaldemokracji Polskiej, w 2005 z jej ramienia bezskutecznie ubiegał się o reelekcję w wyborach parlamentarnych.
Od lat 90. wspierał zawodników Mazura Ełk, okazjonalnie ich trenując[9]. Pracował również jako komentator sportowy m.in. na antenie Polsatu Sport. Był konsultantem przy produkcji Ogniem i mieczem (oraz serialu pod tym samym tytułem), gościnnie wystąpił w Przepraszam, czy tu biją? oraz w filmie biograficznym Papa Stamm[10]. W 1996 opublikował autobiografię Jerzy Kulej – dwie strony medalu[6].
10 grudnia 2011 doznał rozległego zawału serca[11]. Siedem miesięcy później zmarł w Mazowieckim Szpitalu Bródnowskim w Warszawie[2]. Bezpośrednią przyczyną zgonu była choroba nowotworowa[12]. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 20 lipca 2012 w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie z udziałem przedstawicieli władz państwowych, a także ludzi sportu i kultury. Pochowany został w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[13] (kwatera G-tuje-4)[14].
Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie
edytujOtrzymał Złote Odznaczenie im. Janka Krasickiego, czterokrotnie Złoty Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, odznaki Mistrz Sportu i Zasłużony Mistrz Sportu, Złoty Krzyż Zasługi, a także Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[15]. W 1998, za wybitne zasługi dla ruchu olimpijskiego, za działalność na rzecz rozwoju i propagowania kultury fizycznej oraz osiągnięcia sportowe, został odznaczony przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[3]. W 1995 otrzymał Nagrodę im. Aleksandra Rekszy. W 2017 jego imieniem nazwano rondo w rodzinnej Częstochowie[16].
Odniesienia w kulturze masowej
edytujŻyciu Jerzego Kuleja poświęcony został film Xawerego Żuławskiego pt. Kulej. Dwie strony medalu z 2024. W postać boksera wcielił się Tomasz Włosok[17].
Przypisy
edytuj- ↑ Piotr Osmólski: Leksykon boksu. Warszawa: Sport i Turystyka, 1989, s. 84. ISBN 83-217-2680-1.
- ↑ a b Nie żyje Jerzy Kulej. tvn24.pl, 2012-07-13. [dostęp 2012-07-13].
- ↑ a b M.P. z 1999 r. nr 6, poz. 68.
- ↑ Legenda Gwardii Warszawa nie żyje. tvp.pl, 2012-07-14. [dostęp 2021-10-05].
- ↑ Jerzy Kulej. legendyboksu.pl. [dostęp 2012-07-14].
- ↑ a b c Jerzy Kulej. olimpijski.pl. [dostęp 2023-01-31].
- ↑ Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Warszawa: Interpress, 1984, s. 490.
- ↑ Tomasz Kalemba: Jerzy Kulej. onet.pl, 2014-05-23. [dostęp 2024-06-26].
- ↑ Jerzy Kulej nie żyje. wm.pl, 2012-07-13. [dostęp 2012-07-15].
- ↑ Jerzy Kulej w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2012-07-13].
- ↑ Jerzy Kulej rozpoczyna rehabilitację neurologiczną. interia.pl, 2012-01-02. [dostęp 2012-07-27].
- ↑ Rafał Tymiński, Maciej Petruczenko: Powalił go nowotwór. przegladsportowy.pl, 2012-07-14. [dostęp 2012-07-14].
- ↑ Pogrzeb Jerzego Kuleja. „Stamm tworzy w niebie drużynę marzeń”. dziennik.pl, 2012-07-20. [dostęp 2012-07-20].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-12-10].
- ↑ Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Warszawa: Interpress, 1989, s. 665.
- ↑ W Częstochowie mamy rondo Jerzego Kuleja. PiS był przeciw. wyborcza.pl, 2017-04-25. [dostęp 2017-04-27].
- ↑ Kulej. Dwie strony medalu w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2024-10-09].
Bibliografia
edytuj- Jerzy Kulej. olimpijski.pl. [dostęp 2023-01-31].
- Strona sejmowa posła IV kadencji. [dostęp 2012-07-13].