Karol
Karol – imię męskie pochodzenia frankijskiego oznaczające człowieka mężnego lub wojownika[1]. Staroskandynawskie znaczenie – „człowiek, mąż”. Imię jest również rozpowszechnione w krajach latynoskich.
W Polsce wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Karol w 2017 r. zajmował 33. miejsce w grupie imion męskich[2]. W całej populacji Polaków Karol zajmował w 2017 r. 47. miejsce (159 590 nadań)[3].
Do Polski imię to dotarło po przyjęciu chrześcijaństwa. Od imienia cesarza Karola I Wielkiego, pochodzi najprawdopodobniej nazwa polskiego władcy – król[4]
Karol imieniny obchodzi: 6 stycznia, 28 stycznia[5], 2 marca, 16 marca, 20 maja, 3 czerwca[6][7][8][9], 4 czerwca[5], 10 września, 21 października, 4 listopada oraz 18 listopada.
Żeńskie odpowiedniki: Karolina, Karola.
Imię Lolek jest zdrobnieniem od Karol, tak jak Lola jest zdrobnieniem od Karolina lub Karola[10].
Odpowiedniki w innych językach
edytuj- afrikaans: Karel
- angielski: Carl, Charles, Charlie, Chuck
- bułgarski: Карл (Karł)
- czeski: Karel
- esperanto: Karolo
- fiński: Kaarle
- francuski: Charles
- grecki: Καρολος (Karolos)
- hiszpański: Carlos, Carles
- islandzki: Karl
- irlandzki: Séarlas
- japoński: シャルル (Sharuru \ Karoru)
- litewski: Karolis
- łacina: Carolus
- język niderlandzki: Karel
- niemiecki: Karl
- norweski: Karl
- portugalski: Carlos
- rumuński: Carol
- szwedzki: Karl
- walijski: Siarl
- węgierski: Károly
- włoski: Carlo
Władcy o imieniu Karol
edytujCesarze
edytuj- Karol I Wielki (742–814), król Franków od 768, cesarz rzymski od 800
- Karol II Łysy (823–877), król zachodniofrankijski od 843, król Italii od 876, cesarz rzymski od 875
- Karol III Otyły (ok. 832–888), król Franków, cesarz rzymski od 881
- Karol IV Luksemburski (1318–1378), król Niemiec od 1346, król Czech od 1347, cesarz rzymski od 1355
- Karol V (1500–1558), król Hiszpanii 1516–1556 (jako Karol I) i cesarz rzymski 1519–1556
- Karol VI (1685–1740), cesarz rzymski oraz król Czech i Węgier od 1711
- Karol VII (1697–1745), książę-elektor Bawarii od 1726, cesarz rzymski od 1742
- Karol I (1887–1922), władca Austro-Węgier od 1916
Królowie Francji i Franków
edytuj- Karol I Wielki (742–814)
- Karol II Łysy (823–877)
- Karol Otyły (ok. 832–888)
- Karol III Prostak (879–929), król 898–923
- Karol IV Piękny (1294–1328), król Francji i Nawarry od 1322
- Karol V Mądry (1337–1380), król od 1337–1380
- Karol VI Szalony (1368–1422), król od 1380
- Karol VII (1403–1461), król od 1422
- Karol VIII (1470–1498), król od 1483
- Karol IX (1550–1574), król od 1560
- Karol X (1757–1836), król 1824–1830
- Karol I – patrz Karol V Habsburg
- Karol II Habsburg (1661–1700), król od 1665
- Karol III Burbon (1716–1788), król Neapolu i Sycylii 1735–1759, król Hiszpanii 1759–1788
- Karol IV Burbon (1748–1819), król 1788–1808
- Karol Swerkersson, król 1161–1167
- Karol VIII Knutsson Bonde (1408/1409–1470), król 1438–1440, 1448–1457, 1464–1465, 1467–1470
- Karol IX Sudermański (1550–1611), król od 1604
- Karol X Gustaw (1622–1660), król od 1654
- Karol XI (1655–1697), król od 1660
- Karol XII (1682–1718), król od 1697
- Karol XIII (1748–1818), król Szwecji od 1809 i Norwegii od 1814
- Karol XIV Jan (1763–1844), król Szwecji i Norwegii od 1818
- Karol XV (1826–1872), król Szwecji i Norwegii od 1859
- Karol XVI Gustaw (ur. 1946), król od 1973
Książęta i królowie z dynastii sabaudzkiej
edytuj- Karol I Wojownik (1468–1490), książę Sabaudii 1482–1490, tytularny król Cypru i Jerozolimy 1485–1490
- Karol III Dobry (1486–1553), książę Sabaudii od 1503
- Karol Emanuel I Wielki (1562–1630), książę Sabaudii od 1580
- Karol Emanuel II (1634–1675), książę Sabaudii 1638 (faktycznie od 1663)
- Karol Emanuel III (1701–1773), książę Sabaudii i król Sardynii od 1730
- Karol Emanuel IV (1751–1819), król Sardynii 1796–1802
- Karol Feliks (1765–1831), król Sardynii 1821–1831
- Karol Albert (1798–1849), król Sardynii 1831–1849
Inni władcy
edytuj- Karol I Andegaweński (1220–1285), król Neapolu i Sycylii
- Karol I Stuart (1600–1649), król Anglii, Szkocji i Irlandii od 1625
- Karol II Stuart (1630–1683), król Anglii, Szkocji i Irlandii od 1660
- Karol I Hohenzollern-Sigmaringen (1839–1914), król Rumunii 1866–1914
- Karol II Hohenzollern-Sigmaringen (1893–1953), król Rumunii 1930–1940
- Karol III Grimaldi (1818–1889), książę Monako od 1856
- Karol III Wielki (1543–1608), książę Lotaryngii
- Karol IV Lotaryński (1604–1675), książę Lotaryngii
- Karol V Leopold (1643–1690), książę Lotaryngii
- Karol Lotaryński (1712–1780), książę Lotaryngii i Baru
- Karol Śmiały (1433–1477), książę Burgundii
- Karol Młot (689–741), majordom, faktyczny władca Franków
- Karol (1467–1538), książę Geldrii
- Karol III (ur. 1948), król Wielkiej Brytanii od 2022
Święci i błogosławieni
edytuj- Karol Boromeusz (1538–1584) – kardynał, arcybiskup Mediolanu
- Karol Cho Shin-ch’ŏl (1795–1839) – męczennik koreański
- Karol Hyŏn Sŏng-mun (1797–1846) – męczennik koreański
- Karol od św. Andrzeja (1821–1893) – pasjonista
- Karol de Foucauld (1858–1916) – męczennik
- Karol Wojtyła (1920–2005) – papież Jan Paweł II, polski święty
- Karol Acutis (1991–2006) – włoski błogosławiony, internauta
Inne osoby o imieniu Karol
edytuj
|
|
Postacie fikcyjne
edytuj- Charlie Brown
- Charlie Bucket
- Charlie Chan
- Karol Górski
- Koszmarny Karolek
- Charlie Mayeaux
- Karol Porażka
- Charlie Townsend
- Chuck Bass
- Carl Johnson
- Carlos de Vill
- Karol Krawczyk – postać z serialu Miodowe lata
- Karolek i przyjaciele
Zobacz też
edytuj- Karol Borja
- Karolów – 4 miejscowości w Polsce
- Królik – zwierzę
- Karlsruhe
- Charlestown
- Don Carlos
Przypisy
edytuj- ↑ Lista imion bezpłciowych– podsumowanie. se.pl. [dostęp 2018-03-28].
- ↑ Statystyka imion za 2017 rok – podsumowanie. gov.pl. [dostęp 2018-02-11].
- ↑ 100_najpopularniejszych_imion_bez_zgonow_18.01.2017_r. gov.pl. [dostęp 2018-02-11].
- ↑ Krystyna Długosz-Kurczabowa: król. PWN, 29.11.2002. [dostęp 2024-08-31].
- ↑ a b Donat Chruścicki , Skarbczyk imion, Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1983, 26 nlb (pol.).
- ↑ Fundacja Opoka , Święty Karol Lwanga i towarzysze [online], Fundacja Opoka, 17 lipca 2006 [dostęp 2023-06-03] (pol.).
- ↑ Karl Lwanga und Gefährten - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], heiligenlexikon.de [dostęp 2023-06-03] (niem.).
- ↑ CatholicSaints.Info » Blog Archive » Martyrs of Uganda [online] [dostęp 2023-06-03] (ang.).
- ↑ Instytut Gość Media , Spotkamy się w raju - św. Karol Lwanga i Towarzysze [online], Instytut Gość Media, 12 grudnia 2008 [dostęp 2023-06-03] .
- ↑ Andrzej Markowski: Lola, Lolek. Rada Języka Polskiego. [dostęp 2021-05-11].