Katarzyna ze Sieny

Święta
Katarzyna ze Sieny OP
Caterina Benincasa
	dziewica; doktor Kościoła; patronka Europy
Data i miejsce urodzenia	25 marca 1347 ; Siena
Data i miejsce śmierci	29 kwietnia 1380 ; Rzym
Czczona przez	Kościół katolicki
Kanonizacja	14 kwietnia 1461; przez Piusa II
Wspomnienie	29 kwietnia
Atrybuty	krzyż, różaniec, lilia, tiara, serce gorejące
Patronka	Europy, świeckich dominikanów, pielęgniarek, strażników i strażaków
Szczególne miejsca kultu	Siena, bazylika Santa Maria sopra Minerva
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Katarzyna ze Sieny wł. Caterina Benincasa (ur. 25 marca 1347 w Sienie, zm. 29 kwietnia 1380 w Rzymie) – włoska tercjarka dominikańska, mistyczka, katolicka święta, doktor Kościoła i patronka Europy.

Życiorys

Libro della divina dottrina, c. 1475

Katarzyna Benincasa pochodziła z mieszczańskiej rodziny ze Sieny. Urodziła się jako przedostatnie dziecko (z 25 rodzeństwa) Jakuba Benincasy i Lapy Piangenti, córki poety Nuccio Piangentiego. Jej bliźniacza siostra zmarła niedługo po narodzeniu. W 1354 w wieku 7 lat prywatnie ślubowała Bogu dziewictwo, a w 1363, wbrew woli rodziców, wstąpiła do fraterni świeckiego Zakonu Braci i Sióstr od Pokuty św. Dominika (tercjarzy dominikańskich) przy kościele dominikanów w Sienie. Po złożeniu przyrzeczeń tercjarskich (profesji tercjarskiej) w wieku 17 lat prowadziła w swoim rodzinnym domu ascetyczne, niemal klasztorne życie zgodne z zasadami duchowości dominikańskiej, pomagając jednocześnie biednym, chorym i trędowatym. W 1370, uzasadniając to wolą Chrystusa, rozpoczęła życie apostolskie.

Mimo że była niepiśmienna, posiadała dużą inteligencję, mądrość i charyzmat apostolski^[1]. Dzięki tym przymiotom i wewnętrznemu natchnieniu zaangażowała się w sprawy Kościoła oraz w problemy polityczne ówczesnej Europy. Jej priorytetem były działania na rzecz powrotu papieża z Awinionu (z Niewoli awiniońskiej) do Rzymu co w końcu się urzeczywistniło. Jej wpływowi przypisuje się liczne nawrócenia osób pochodzących z różnych warstw społecznych. Posiadała charyzmat wypędzania demonów z osób opętanych. 1 kwietnia 1375 w jednym z kościołów w Pizie otrzymała stygmaty w formie krwawych promieni (nie zaś otwartych ran). Zmarła w Rzymie w wieku 33 lat, ofiarowując swoje życie i śmierć za Kościół i papieża. Jej ciało, bez głowy spoczywającej w kościele św. Dominika w Sienie, znajduje się w rzymskiej bazylice Santa Maria sopra Minerva.

Katarzyna ze Sieny jest autorką Dialogu o Bożej Opatrzności, zwanego Księgą Boskiej Nauki (Księgą Bożej Doktryny), którą, nie potrafiąc pisać, podyktowała w mistycznym natchnieniu oraz licznych Listów, które również dyktowała i wysyłała do papieża, biskupów, monarchów i innych wpływowych ludzi i instytucji.

Według niektórych przekazów (np. List Barducciego) Katarzyna zmarła w wyniku choroby żołądka utrudniającej przyjmowanie pokarmów. Istnieje jednak prawdopodobieństwo, że bezpośrednią przyczyną śmierci było zagłodzenie^[2] się w wyniku ścisłego postu i innych umartwień o charakterze ekspiacyjnym. Jest to przypadek zjawiska znanego jako anorexia mirabilis.

Kult

Patronat

Jest patronką: Europy, Włoch, Rzymu, Sieny, diecezji Allentown (Pensylwania, USA), pielęgniarek, strażników i strażaków, osób cierpiących oraz kobiet, które poroniły. Jest również główną patronką Trzeciego Zakonu Dominikańskiego^[3].

Dzień obchodów

Dręczenie św. Katarzyny przez demony na XIV-wiecznym obrazie z Małopolski, Muzeum Narodowe w Warszawie

Wspomnienie liturgiczne jako wspomnienie obowiązkowe w Kościele katolickim obchodzone jest w dzienną rocznicę śmierci (29 kwietnia). W latach 1628–1969 wspomnienie obchodzono 30 kwietnia, aby nie kolidowało ze wspominaniem św. Piotra z Werony. Po reformie liturgicznej powrócono do pierwotnej daty.

W całym Zakonie Kaznodziejskim jej wspomnienie ma rangę uroczystego święta. Również w krajach europejskich ma rangę święta, gdyż jest patronką Europy, ogłoszoną przez Jana Pawła II.

Ikonografia

Atrybutem św. Katarzyny jest m.in. korona cierniowa

W ikonografii święta przedstawiana jest w biało-czarnym habicie dominikańskim, w dłoniach na których widnieją stygmaty trzyma białą lilię (symbolizującą czystość) i książkę (symbol nauki), często różaniec (symbol modlitwy), albo krzyż (śmierć dla uciech światowych), na głowie zazwyczaj korona cierniowa (rozmyślanie nad Męką Pańską).

Kanonizacja

Reliwie głowy Katarzyny Sieneńskiej

Św. Katarzyna ze Sieny kanonizowana została 14 kwietnia 1461 przez papieża Piusa II, 4 października 1970 św. Paweł VI ogłosił ją doktorem Kościoła, a św. Jan Paweł II ogłosił ją w 1999 współpatronką Europy, obok św. Brygidy Szwedzkiej, św. Benedykta z Nursji i św. Cyryla i Metodego.

Zobacz też

Świeccy dominikanie
kult świętych
modlitwa za wstawiennictwem świętego
Kościół katolicki wobec integracji europejskiej
święta Katarzyna – inne święte postaci o tym imieniu

Przypisy

↑ Święta Katarzyna [online], Świeccy Dominikanie [dostęp 2022-04-26] (pol.).
↑ Bell, s. 22–53.
↑ Św. Katarzyna ze Sieny († 1380). [dostęp 2019-04-27].

Bibliografia

Maria Adelaide Mongini. Rozwój kultu i ikonografii św. Katarzyny ze Sieny w Polsce. Lublin. Towarzystwo Naukowe KUL. 2006 ISBN 83-7306-295-5.
Rudolph M. Bell: Holy Anorexia. Chicago: The University of Chicago Press, 1985.
Święta Katarzyna ze Sieny, patronka Europy – materiały na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 29.04.2009]

Linki zewnętrzne

Życie św. Katarzyny ze Sieny na opoka.org.pl
Polskie przekłady dzieł Katarzyny: Dialog, Listy oraz Żywot Rajmunda z Kapui OP
Dzieła Katarzyny ze Sieny w bibliotece Polona
Żywot Ś. Katarzyny z Senny w Żywotach świętych Piotra Skargi

[1] Święta Katarzyna [online], Świeccy Dominikanie [dostęp 2022-04-26] (pol.).

[2] Bell, s. 22–53.

[3] Św. Katarzyna ze Sieny († 1380). [dostęp 2019-04-27].

[1]

[2]

[3]