Katechizm Kościoła katolickiego
Katechizm Kościoła katolickiego[1] (w skrócie KKK) – oficjalna wykładnia doktryny wiary i zasad moralności Kościoła katolickiego. Obowiązująca wersja opublikowana została po raz pierwszy w 1992 roku[2]. Zawiera popularnie napisaną wykładnię najważniejszych zasad wiary, moralności i kultu, do których przestrzegania zobowiązani są wierni Kościoła katolickiego. Oryginalny tekst jest napisany po łacinie. Jest on sporządzany przez specjalną katechetyczną komisję przy papieskiej Kongregacji Nauki Wiary i ostatecznie zatwierdzany przez papieża.
 Rysunek zdobiący okładkę | |
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Wydanie oryginalne | |
| Język | |
| Data wydania |
1992 |
| Pierwsze wydanie polskie | |
| Data wydania polskiego |
1994 |
| Wydawca | |
Poprzednie katechizmy
edytujPierwszym powszechnym katechizmem w Kościele katolickim był Katechizm Rzymski, wydany w 1566 roku, będący odpowiedzią na reformację. Na podstawie zebranych w Katechizmie prawd wiary opracowano szereg katechizmów dla prostego, wówczas niewykształconego, ludu. Autorami popularnych katechizmów byli m.in. kardynałowie Robert Bellarmin (przełom XVI/XVII w.) i Pietro Gasparri (przełom XIX/XX w.).
Powstanie katechizmu Kościoła katolickiego
edytujW latach 80. XX wieku w łonie Kościoła katolickiego zaobserwowano potrzebę wskazania nowych dróg ewangelizacji, nowych wskazań dotyczących aplikacji wymagań wiary w codziennym życiu. Wierni napotykali trudności z jasnym wyrażeniem prawd, które Kościół uważał za wiarygodne i przyjęte przez tradycję. Pytano też o wskazania dotyczące życia moralnego, jako odpowiedzi na zmieniające się warunki życia, przede wszystkim w społeczeństwach wysoko uprzemysłowionych. Jan Paweł II podjął wówczas decyzję o przygotowaniu we współpracy z wszystkimi biskupami świata książki, w której przeciętny katolik mógłby znaleźć odpowiedź na pytania dotyczące swojej wiary. W duchu posoborowym postanowiono napisać obszerne dzieło wyjaśniające, w co wierzy współcześnie Kościół. Koordynatorem przedsięwzięcia wybrany został, Joseph Ratzinger[3], wówczas kardynał.
W 1992 roku opublikowano oficjalny tekst w języku francuskim. Jan Paweł II uznał to za jedno z „najważniejszych wydarzeń najnowszej historii Kościoła”[4][5]. Tekst ten przetłumaczono na języki narodowe i przekazano wiernym, aby zgłosili uwagi. Pierwsza wersja polska ukazała się w 1994 roku nakładem wydawnictwa Pallottinum. Kolejnym etapem było przesłanie poprawek przez biskupów i opracowanie oficjalnego tekstu po łacinie. Do ważnych korekt zaliczyć trzeba zredagowanie punktów 2266-2267, które mówią o karze śmierci, która obecnie uważana jest za niedopuszczalną ponieważ „jest zamachem na nienaruszalność i godność osoby”, zaś Kościół w świetle Ewangelii z determinacją angażuje się na rzecz jej zniesienia na całym świecie[6]. Łacińska editio typica została ogłoszona w 1998 roku. Na jej podstawie opracowano ponowne tłumaczenia. W Polsce opublikowano najpierw same Corrigenda (poprawki), a w 2002 roku drugie wydanie polskie całego katechizmu.
Struktura i treść Katechizmu
edytujKatechizm składa się z 2865 punktów. Całość podzielona jest na części, działy, rozdziały, artykuły i niekiedy na paragrafy. Charakterystyczne jest to, że punkty znajdujące się na końcu artykułu stanowią skrót poprzednich. Opublikowany w 1992 r. Katechizm składa się z pełniącej rolę wstępu konstytucji apostolskiej Jana Pawła II Fidei depositum oraz z 4 części.
- Pierwsza część jest szczegółową analizą poszczególnych elementów Credo (wyznania wiary).
- Druga część omawia celebrację misterium chrześcijańskiego, czyli zagadnienie misterium paschalnego – tajemnicy śmierci i zmartwychwstania Chrystusa oraz poszczególne 7 sakramentów Kościoła.
- Trzecia część dotyczy zasad moralności chrześcijańskiej, ze szczególnym uwzględnieniem przykazań Dekalogu.
- Czwarta część określa cechy modlitwy chrześcijańskiej, ze zwróceniem uwagi na modlitwę Ojcze nasz.
Struktura ta odpowiada schematowi katechizmów potrydenckich.
Kompendium katechizmu Kościoła katolickiego
edytujW 2005 roku wydano w języku włoskim Catechismo della Chiesa Cattolica. Compendio (pol. Kompendium katechizmu Kościoła katolickiego), będące syntezą Katechizmu Kościoła katolickiego obejmującą w sposób zwięzły wszystkie istotne i podstawowe elementy wiary Kościoła. Kompendium zostało opracowane przez komisję specjalną powołaną przez Jana Pawła II, której przewodniczył kardynał Joseph Ratzinger, późniejszy papież Benedykt XVI. W kompendium zastosowano schemat „pytanie-odpowiedź”.
YOUCAT
edytujW 2011 roku ukazała się wersja KKK skierowana przede wszystkim do młodzieży, zatytułowana YOUCAT. Publikacja, która składa się z 527 pytań i odpowiedzi, została oparta na Katechizmie i jego Kompendium. Uzupełniona została o cytaty z Pisma Świętego oraz ze świętych, autorytetów i uczonych[7]. Jej redaktorem był metropolita Wiednia, kardynał Christoph Schönborn, a wstęp napisał Benedykt XVI. Celem wydania YOUCAT było powiązanie wiary Kościoła [...] z mentalnością współczesnych młodych ludzi[8]. W Polsce YOUCAT ukazał się 2 czerwca 2011 roku nakładem Edycji Świętego Pawła[7].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Renata Przybylska, Wiesław Przyczyna: Pisownia słownictwa religijnego. Wyd. 2. Tarnów: Biblos, 2018, s. 26. ISBN 978-83-7793-625-2.
- ↑ FIDEI DEPOSITUM
- ↑ Benedykt XVI: Préface écrite par le pape Benoît XVI pour „Youcat”, manuel du Catéchisme de l'Église Catholique destiné aux jeunes, en vu des JMJ 2011 de Madrid. Watykan: 2011. [dostęp 2011-04-16]. (pol.).
- ↑ Jan Paweł II, Prezentacja Katechizmu Kościoła Katolickiego, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) z 7 grudnia 1992 roku.
- ↑ Offmański 2013 ↓, s. 41.
- ↑ Franciszek: Przemówienie do uczestników spotkania zorganizowanego przez Papieską Radę ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji. Watykan: 2017. [dostęp 2018-08-09]. (pol.).
- ↑ a b Prezentacja „Youcat”. ekai.pl, 2011-06-02. [dostęp 2011-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-22)].
- ↑ „YouCat” ewangelizuje. ekai.pl, 2011-03-29. [dostęp 2011-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-28)].
Bibliografia
edytuj- Andrzej Offmański. Katechizm Kościoła Katolickiego ostatnim z dokumentów odnowy soborowej. „Colloquia Theologica Ottoniana”. 1 (2013). s. 41–56.
Linki zewnętrzne
edytujTreść wydań współczesnych:
- Tekst katechizmu oraz kompendium na stronach www Watykanu (brak wersji polskiej)
- polskie tłumaczenie katechizmu wg wydania Pallottinum 1994: wersja www • wersja mobilna (Android)
- KOMPENDIUM KATECHIZMU KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO w języku polskim. 2005-06-28. [dostęp 2023-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-18)].
Treść wydań historycznych:
- Katechizm kardynała Pietro Gasparriego. piusx.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-31)]. (początek XX wieku)
- Katechizm kardynała Roberta Bellarmina (1597) (edycja polska z roku 1844)