Lucjan Motyka

Lucjan Motyka
Data i miejsce urodzenia	4 maja 1915 ; Kraków, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	22 listopada 2006 ; Warszawa, Polska
	Minister kultury i sztuki
Okres	od 12 grudnia 1964; do 26 października 1971
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Poprzednik	Tadeusz Galiński
Następca	Czesław Wiśniewski (p.o.)
	Ambasador PRL w Czechosłowacji
Okres	od 25 listopada 1971; do 29 kwietnia 1975
Poprzednik	Włodzimierz Janiurek
Następca	Jan Mitręga
	Ambasador PRL w Bułgarii
Okres	od 1978; do 1980
Poprzednik	Jerzy Muszyński
Następca	Władysław Napieraj
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lucjan Motyka (ur. 4 maja 1915 w Krakowie, zm. 22 listopada 2006 w Warszawie) – polski działacz młodzieżowy i związkowy, polityk socjalistyczny, minister kultury i sztuki (1964–1971), ambasador PRL w Czechosłowacji (1971–1975), Bułgarii (1978–1980) i Szwajcarii (1980–1983), poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III, IV, V i VII kadencji. Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys

Posiadał wykształcenie średnie. Od 1931 robotnik budowlany, działacz młodzieżowy i związkowy, m.in. Związku Zawodowego Transportowców i Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, od tego samego roku także działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, w 1937 osadzony przez sześć miesięcy w obozie w Berezie Kartuskiej. Podczas okupacji niemieckiej pracował w Wieliczce, jednocześnie działał w konspiracji. W latach 1943–1944 przebywał w obozie koncentracyjnym w Auschwitz.

Od kwietnia do listopada 1945 I sekretarz Wojewódzkiego Komitetu „lubelskiej” PPS w Krakowie, w latach 1945–1947 sekretarz Komitetu Centralnego Związków Zawodowych. Od 1947 do 1948 był przewodniczącym Centralnego Komitetu Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. W latach 1948–1949 był sekretarzem generalnym Związku Młodzieży Polskiej. W latach 1949–1950 był dyrektorem Głównego Urzędu Kultury Fizycznej, a w latach 1950–1951 był przewodniczącym Głównego Komitetu Kultury Fizycznej. Od 1951 pracował w Ministerstwie Kultury i Sztuki, początkowo jako dyrektor departamentu, a następnie dyrektor Centralnego Zarządu Sztuk Plastycznych i Wystaw. W latach 1955–1957 podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Sztuki.

W 1948 wraz z PPS przystąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1948–1980 był członkiem Komitetu Centralnego PZPR. Zaliczany do byłych członków PPS zbliżonych do „puławian” podczas walki o władzę w kierownictwie PZPR w latach pięćdziesiątych^[1]. Od lutego 1957 do grudnia 1964 był I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie.

Od 12 grudnia 1964 do 26 października 1971 był ministrem kultury i sztuki w trzecim i czwartym rządzie Józefa Cyrankiewicza oraz w rządzie Józefa Cyrankiewicza i Piotra Jaroszewicza. Członek Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w 1968^[2]. W czerwcu 1968 wszedł w skład Komitetu Honorowego obchodów 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika^[3]. W latach 1945–1972 i 1976–1980 był posłem do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III, IV, V i VII kadencji, w latach 1946–1947 przewodniczący Komisji Administracji i Bezpieczeństwa KRN. Od 1971 był członkiem Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie^[4].

Od 1971 do 1975 był ambasadorem PRL w Pradze. Następnie w latach 1975–1977 był kierownikiem Wydziału Kultury KC PZPR. W latach 1978–1980 był ambasadorem w Sofii, a od 1980 do 1983 w Bernie.

Na emeryturze był powoływany w skład wielu ciał doradczych i komitetów honorowych. W latach 1986–1989 członek Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa Wojciechu Jaruzelskim. Był długoletnim członkiem Komitetu Redakcyjnego kwartalnika KC PZPR „Z Pola Walki” oraz członkiem Rady Naczelnej i Zarządu Głównego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. W maju 1985 wybrany na jednego z wiceprezesów Zarządu Głównego ZBoWiD^[5]. Członek Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa (w latach 1988–1990 Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa)^[6]. Wieloletni przewodniczący Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem. 28 listopada 1988 wszedł w skład Honorowego Komitetu Obchodów 40-lecia Kongresu Zjednoczeniowego PPR-PPS – powstania PZPR^[7].

Był żonaty z Anielą Zdzisławą z domu Kieres (1921–2003).

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera H-16-4)^[8].

Ordery i odznaczenia (lista niepełna)

Order Budowniczych Polski Ludowej (1980)^[9]
Order Sztandaru Pracy I klasy^[10]
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946)^[11]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (19 lipca 1946)^[12]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Oświęcimski (1985)^[13]
Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej” (1986)^[14]
Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[15]
Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1968)^[16]
Medal im. Ludwika Waryńskiego (1986)^[17]
Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony dla Kultury Narodowej” (1987)^[18]
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej” (1966)^[19]
Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)^[20]
Odznaka honorowa Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (1968)^[21]
Pamiątkowy Medal z okazji 40. rocznicy powstania Krajowej Rady Narodowej (1983)^[22]
Medal pamiątkowy „40-lecia PZPR” (1988)^[23]
Odznaka „Budowniczy Nowej Huty” (1959)^[24]
Honorowy Medal Międzynarodowej Federacji Bojowników Ruchu Oporu (1986)^[25]
Wielki Oficer Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja, 1975)^[26]
Honorowy Medal 50-lecia Mongolskiej Rewolucji Ludowej (Mongolia, 1971)^[27]
Krzyż Wielkiego Oficera Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (Włochy, 1965)^[28]^[29]
Medal 250-lecia Politechniki Czeskiej w Pradze (CVUT) (1973)^[30]

Przypisy

↑ Październik i „Mała stabilizacja”. W: Jerzy Eisler: Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989. Warszawa: POW „BGW”, 1992, s. 62. ISBN 83-7066-208-0.
↑ „Trybuna Robotnicza”, nr 133 (7571) 5 czerwca 1968, s. 2
↑ „Urania”, nr 3, marzec 1969, s. 84
↑ „Biuletyn Zamek”, nr 17a, 19 czerwca 1971, s. 5.
↑ Wierni tradycjom walki o wolność i demokrację – wierni Polsce Ludowej, „Trybuna Robotnicza”, nr 104, 6 maja 1985, s. 1–2
↑ Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl.
↑ „Trybuna Robotnicza”, nr 277, 29 listopada 1988, s. 5
↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie
↑ Lista osób odznaczonych w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 159 z 23 lipca 1980.
↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
↑ M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 237
↑ M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 194 („za wybitne zasługi w dziele organizacji Związków Zawodowych i działalność Związkową na terenie kraju”)
↑ Stefan Oberleitner, Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705–1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944–1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 123
↑ Godnie kontynuować tradycję, „Rzeczpospolita”, nr 263, 11 listopada 1986, s. 7
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 – na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
↑ Min. L. Motyka odznaczony medalem „Za zasługi dla obronności kraju”, „Trybuna Robotnicza”, nr 105, 3 maja 1968, s. 2
↑ „Życie Partii”, styczeń–marzec 1987, s. 55
↑ Odznaczenia dla polskich twórców kultury, „Życie Warszawy”, nr 230, 2 października 1987, s. 2.
↑ Min. L. Motyka otrzymał odznakę „Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej”, „Życie Warszawy”, nr 158, 2 lipca 1966, s. 8.
↑ Nadzwyczajna sesja Sejmu, „Trybuna Robotnicza”, nr 172, 22 lipca 1966, s. 1
↑ Jadwiga Kołodziejska, Księga VI Zjazdu Bibliotekarzy Polskich, 12–14 lutego 1968, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 1969, s. 2
↑ Uhonorowani pamiątkowymi medalami, „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30 grudnia 1983, s. 3
↑ W 40. rocznicę kongresu zjednoczeniowego, „Głos Pomorza”, nr 292, 16 grudnia 1988, s. 2
↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej w m. Krakowie, nr 13, 5 września 1959, s. 7
↑ W Warszawie trwa posiedzenie Biura FIR, „Dziennik Polski", 11 września 1986, s. 1
↑ Československý řád Bílého lva 1923–1990
↑ Wysokie odznaczenia mongolskie dla polskich działaczy, „Trybuna Ludu”, nr 289, 16 października 1971, s. 2
↑ Order Odrodzenia dla G. Saragata. Odznaczenia włoskie dla przywódców polskich. „Dziennik Polski”. 246, s. 1, 16 października 1965.
↑ Dettaglio decorato. Motyka Sig. Lucjan (wł.)
↑ „Głos Ludu”, nr 130, 1 listopada 1973, s. 1

Bibliografia

Leksykon historii Polski, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1995
Mała Encyklopedia Sportu (tom 2) z 1986
T. Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991, s. 400
Pamięć wiecznie żywa. 40 lat działalności Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, Warszawa 1988
J. Stroynowski (red.), Who is who in the Socialist countries of Europe: a biographical encyclopedia of more than 12,600 leading personalities in Albania, Bulgaria, Czechoslovakia, German Democratic Republic, Hungary, Poland, Romania, Yugoslavia 1989, tom 3, K.G. Saur Pub., 1989
„Za Wolność i Lud”, 4 maja 1985, nr 18 (1115), s. 9
„Za Wolność i Lud”, 4 lutego 1984, nr 5 (1050), s. 4

[1] Październik i „Mała stabilizacja”. W: Jerzy Eisler: Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989. Warszawa: POW „BGW”, 1992, s. 62. ISBN 83-7066-208-0.

[2] „Trybuna Robotnicza”, nr 133 (7571) 5 czerwca 1968, s. 2

[3] „Urania”, nr 3, marzec 1969, s. 84

[4] „Biuletyn Zamek”, nr 17a, 19 czerwca 1971, s. 5.

[5] Wierni tradycjom walki o wolność i demokrację – wierni Polsce Ludowej, „Trybuna Robotnicza”, nr 104, 6 maja 1985, s. 1–2

[6] Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl.

[7] „Trybuna Robotnicza”, nr 277, 29 listopada 1988, s. 5

[8] Wyszukiwarka grobów w Warszawie

[9] Lista osób odznaczonych w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 159 z 23 lipca 1980.

[10] Profil na stronie Biblioteki Sejmowej

[11] M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 237

[12] M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 194 („za wybitne zasługi w dziele organizacji Związków Zawodowych i działalność Związkową na terenie kraju”)

[13] Stefan Oberleitner, Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705–1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944–1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 123

[14] Godnie kontynuować tradycję, „Rzeczpospolita”, nr 263, 11 listopada 1986, s. 7

[15] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 – na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[16] Min. L. Motyka odznaczony medalem „Za zasługi dla obronności kraju”, „Trybuna Robotnicza”, nr 105, 3 maja 1968, s. 2

[17] „Życie Partii”, styczeń–marzec 1987, s. 55

[18] Odznaczenia dla polskich twórców kultury, „Życie Warszawy”, nr 230, 2 października 1987, s. 2.

[19] Min. L. Motyka otrzymał odznakę „Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej”, „Życie Warszawy”, nr 158, 2 lipca 1966, s. 8.

[20] Nadzwyczajna sesja Sejmu, „Trybuna Robotnicza”, nr 172, 22 lipca 1966, s. 1

[21] Jadwiga Kołodziejska, Księga VI Zjazdu Bibliotekarzy Polskich, 12–14 lutego 1968, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 1969, s. 2

[22] Uhonorowani pamiątkowymi medalami, „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30 grudnia 1983, s. 3

[23] W 40. rocznicę kongresu zjednoczeniowego, „Głos Pomorza”, nr 292, 16 grudnia 1988, s. 2

[24] Dziennik Urzędowy Rady Narodowej w m. Krakowie, nr 13, 5 września 1959, s. 7

[25] W Warszawie trwa posiedzenie Biura FIR, „Dziennik Polski", 11 września 1986, s. 1

[26] Československý řád Bílého lva 1923–1990

[27] Wysokie odznaczenia mongolskie dla polskich działaczy, „Trybuna Ludu”, nr 289, 16 października 1971, s. 2

[28] Order Odrodzenia dla G. Saragata. Odznaczenia włoskie dla przywódców polskich. „Dziennik Polski”. 246, s. 1, 16 października 1965.

[29] Dettaglio decorato. Motyka Sig. Lucjan (wł.)

[30] „Głos Ludu”, nr 130, 1 listopada 1973, s. 1

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]