Marian Drobik
Marian Edward Drobik ps. „Dzięcioł”, „Witold”, „Wujek”, „Siwek” (ur. 4 października 1898 w Komarówce, zm. prawdopodobnie w 1944) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, szef wywiadu i kontrwywiadu AK w latach 1942–1943.
| |
 pułkownik dyplomowany piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
22 Pułk Piechoty |
| Stanowiska |
szef sztabu dywizji |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys
edytujKarierę wojskową zaczynał w latach 1915–1917 jako członek Polskiej Organizacji Wojskowej a następnie od 1918 r., żołnierz Wojska Polskiego. Od 24 marca do 9 czerwca 1919 był słuchaczem Klasy „N” (klasa 9.) Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie. 21 czerwca 1919 został mianowany podporucznikiem piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku[1].
Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, w której został trzykrotnie ranny. W 1921 r. został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. W latach 1918–1924 był dowódcą kompanii, a następnie baonu w 22 pułku piechoty z Siedlec. W okresie od 1926 do 1928 w Wyższej Szkole Wojennej. Od 1928 oficer sztabu w 27 Dywizji Piechoty oraz referent Oddziału I Sztabu Głównego. W 1931 w Dowództwie Okręgu Korpusu nr VII w Poznaniu. W 1933 pełnił obowiązki dowódcy kompanii w 23 pułku piechoty. 27 czerwca 1935 awansował do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 i 10. lokatą w korpusie oficerów piechoty[2]. W 1936 został szefem sztabu 3 Dywizji Piechoty Legionów w Zamościu.
W czasie kampanii wrześniowej był szefem Oddziału III Sztabu Grupy Operacyjnej „Śląsk”. Po klęsce wrześniowej uczestniczył w tworzeniu pierwszych organizacji konspiracyjnych na terenie Lublina. W okresie od października 1939 do maja 1940 był szefem sztabu Komendy Okręgu Lublin SZP-ZWZ. Na przełomie 1941–1942 zastępca Wacława Berki – szefa Oddziału II (wywiad i kontrwywiad) KG ZWZ. Na wiosnę 1942, przejął funkcję szefa Oddziału II i pełnił ją do początku grudnia 1943. W tym okresie uczestniczył między innymi w zdobyciu dokumentacji rakiet V-2 oraz opracował system informacyjny umożliwiający przekazywanie aliantom zachodnim informacji o zdarzeniach na froncie wschodnim. Był autorem tzw. „Testamentu Dzięcioła” czy też „Testamentu-Memoriału Drobika”, w którym zawarł swoje obawy co do niebezpieczeństwa, iż po wojnie może dojść do okupacji sowieckiej na terenie Polski i aktualna polityka Polskiego Państwa Podziemnego w stosunku do ZSRR powinna opierać się na szeregu daleko idących ustępstw w stosunku do Sowietów, a nawet ewentualnego oddania im Kresów w zamian za niepodległość. W czasie spotkania ze sztabem KG AK, gdzie płk Drobik miał wygłosić swój memoriał, doszło do dziwnego incydentu – pułkownik Drobik otruł się ampułką z cyjankiem potasu, jednak jego towarzyszom udało się wyratować niedoszłego samobójcę.
Płk Marian Drobik został aresztowany przez Gestapo w willi swojej siostry przy ulicy Ptasiej w Podkowie Leśnej w nocy z 9 na 10 grudnia 1943. Okoliczności aresztowania pozostają do dzisiaj niejasne. Po aresztowaniu prawdopodobnie został przewieziony do Berlina albo zamordowany w obozie koncentracyjnym. Istnieje teza, iż został zamordowany w ramach represji po powstaniu warszawskim razem z generałem Stefanem Grotem-Roweckim. Według jednej z hipotez Drobik został wydany Niemcom przez swojego zastępcę i odwróconego agenta gestapo kapitana Karola Trojanowskiego. Do udziału w rozpracowaniu płka Drobika przyznał się niemiecki agent Ludwik Kalkstein[3].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 157
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)[4]
- Złoty Krzyż Zasługi (1938)[5]
- Krzyż Niepodległości (1937)[6]
- Krzyż Walecznych – trzykrotnie (po raz drugi w 1921)[7]
Przypisy
edytuj- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 72 z 3 lipca 1919 roku, poz. 2383.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 67.
- ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2013-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-29)].
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2646 z 28 lutego 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 11 poz. 328)
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612 „za zasługi w służbie wojskowej”
- ↑ „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 29, Nr 2 z 11 listopada 1937. Ministerstwo Spraw Wojskowych.
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 59)
Bibliografia, linki
edytuj- Władysław Bułhak Raport szefa Oddziału II KG AK ppłk. dypl. Mariana Drobika "Bieżąca polityka polska a rzeczywistość" i sprawa jego aresztowania w: Wywiad i kontrwywiad Armii Krajowej pod redakcją Władysława Bułhaka, Warszawa 2008, Wyd. IPN, ISBN 978-83-60464-54-0, s. 15-77
- Biogram pułk. Mariana Drobika na stronie gazety Odkrywca. odkrywca-online.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-07)].
- Audycja z cyklu „Tajna Historia Polski” pt. „Tajemnica pułk. Drobika” w Programie I Polskiego Radia (09.09.2007)
- Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939-1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 431. ISBN 83-211-1055-X.
- Andrzej Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 61–62. ISBN 83-211-0758-3.
- Marian Drobik - akta personalne w Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, Wojskowe Biuro Historyczne
- "Memoriał" ppłk. Drobika nowym eksponatem w naszych zbiorach Muzeum Powstania Warszawskiego 8 listopada 2013