Marywil (Warszawa)
Marywil – nieistniejący już XVII-wieczny kompleks handlowo-usługowo-hotelowy w Warszawie, w rejonie dzisiejszych ulic Senatorskiej i Wierzbowej.
Historia
edytujDo wieku XVII w rejonie tym znajdowały się zabudowania Żupy Solnej, które zostały zniszczone podczas potopu szwedzkiego. Królowa Maria Kazimiera poleciła na jej miejscu wznieść – na pamiątkę czynów wojennych Jana III Sobieskiego – budowlę w kształcie pięciokąta, przeznaczoną na apartamenty królewskie, kaplicę Matki Boskiej Zwycięskiej oraz kilkadziesiąt lokali składających się ze sklepu, magazynu i mieszkań. Marywil był przeznaczony przede wszystkim dla kupców cudzoziemskich[1]. Obiekt zaprojektowany przez Tylmana z Gameren wzniesiono w latach 1685–1696[2]. Nazwa kompleksu pochodzi od imienia inicjatorki przedsięwzięcia.
Po śmierci Marii Kazimiery kompleks przeszedł na własność Jakuba Sobieskiego[3], a w 1738 stał się własnością Andrzeja Stanisława Załuskiego. Zimą tego roku Andrzej Stanisław Załuski i Józef Andrzej Załuski złożyli tu swoje księgozbiory, następnie w 1742 przeniesione do pałacu Daniłowiczowskiego (por. Biblioteka Załuskich). Później kompleks został odkupiony od Andrzeja Stanisława Załuskiego przez Antoninę Zamoyską, która ok. 1745 oddała go na własność klasztorowi Panien Kanoniczek.
Do roku 1807 na terenie Marywilu zbudowano cztery nowe kamienice, a w latach 1817–1821 jego wschodnie skrzydło – od Pociejowa – przebudował Piotr Aigner dodając arkady po stronie domu Pod Kolumnami i siedmiokondygnacyjną wieżę z zegarem.
W 1819 nieruchomość zakupiło miasto[4]. W tym samym roku Kanoniczki przeniosły swój klasztor do znajdującego się po przeciwnej stronie ul. Senatorskiej kościoła św. Andrzeja (dzisiejszego kościoła Środowisk Twórczych).
Marywil został rozebrany w 1825 roku w związku z budową Teatru Wielkiego, który znajduje się częściowo na jego miejscu[5]. Do ok. 1840 nazwę placu Marywilskiego nosił dzisiejszy plac Teatralny[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Jan Stanisław Bystroń: Warszawa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 67.
- ↑ Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 204.
- ↑ Wojciech Fijałkowski: Szlakiem warszawskich rezydencji i siedzib królewskich. Warszawa: Wydawnictwa PTTK „Kraj”, 1990, s. 62. ISBN 83-7005-191-X.
- ↑ Ilustrowany przewodnik po Warszawie wraz z treściwym opisem okolic miasta (wydanie I na podstawie wydania z 1893 roku). Warszawa: Wydawnictwo Ciekawe Miejsca.net, 2012, s. 6. ISBN 978-83-928349-8-4.
- ↑ a b Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 221.