Merowingowie
Merowingowie – dynastia panująca w państwie frankijskim w latach 481–751, wywodząca się od władcy Franków salickich Merowecha (Meroweusza). W połowie VIII wieku na tronie Franków zastąpili ich Karolingowie.
| Kraj | |
|---|---|
| Założyciel | |
| Ostatni przedstawiciel | |
| Rok założenia |
481 |
| Rok rozwiązania |
751 |
| Rok złożenia z funkcji |
751 |
| Pochodzenie etniczne |
Panowanie Chlodwiga
edytujW okresie rozpadu cesarstwa zachodniorzymskiego tereny północno-wschodniej Galii zasiedlone zostały przez plemiona frankijskie[1]. W 481 roku król Franków salickich Chlodwig, syn Childeryka zjednoczył ziemie plemion frankijskich[2]. Szybko rozszerzał granice swego – początkowo małego – kraju. Podbił najpierw gallo-rzymskie państwo Syagriusza, następnie państwo Alemanów, Akwitanię – stanowiącą większość przedpirenejskiej części państwa Wizygotów. W ten sposób w ciągu 30 lat opanował większość Galii i część obecnych Niemiec.
W przeciwieństwie do pozostałych plemion germańskich, które przyjmowały chrześcijaństwo w postaci ariańskiej, władca Franków przyjął chrzest w kościele rzymskim[3]. Sporny jest rok tego wydarzenia (przyjmuje się za możliwe lata 496, 498, 500 i 508), choć wiemy, że miało ono miejsce w Boże Narodzenie[4].
W 508 Chlodwig przeniósł stolicę państwa z Tournai do Paryża. Gdy umierał w 511 roku, państwo Franków rozciągało się od rzeki Wezery na wschodzie po Pireneje na zachodzie.
Rozwój państwa frankijskiego
edytujW VI wieku Merowingowie powiększali terytorium państwa. W 531 roku przyłączyli Turyngię (leżącą między Soławą i górną Wezerą). W latach 532–534 Burgundię, w 536 Prowansję – obejmując poza Septymanią niemal całość dawnej Galii.
Podporządkowali sobie księstwo Bawarów (późniejsza Bawaria), przy czym tamtejszy ród książęcy pozostawiono u władzy jako frankijskich zarządców. W największym swym zasięgu Królestwo Franków dochodziło do Łaby i środkowego Dunaju na wschodzie. W okresach zjednoczenia było to największym i najpotężniejszym państwem w zachodniej Europie.
Słabością państwa był kilkakrotnie przeprowadzony, zgodnie z prawem salickim, podział na pomniejsze królestwa pomiędzy synów zmarłego monarchy[5]. Po śmierci Chlodwiga państwo podzielono więc pomiędzy czterech jego synów[6]. Utrzymywał się podział na dzielnice: Neustria (zachodnia część państwa), Austrazja (północno-wschodnia), Burgundia (południowo-wschodnia) i Akwitania (południowo-zachodnia). Ponowne zjednoczenie nastąpiło dopiero w 558 roku pod rządami Chlotara I i ponownie na dłuższy czas w 634 roku za panowania Dagoberta I (629–639), którego panowanie stanowiło złoty okres Merowingów.
Zmierzch dynastii
edytujKolejni Merowingowie panujący po zmarłym w 639 roku Dagobercie I, nie przejawiali większej aktywności i w średniowiecznych kronikach zapisali się jako królowie gnuśni[7]. Gdy w 737 roku umarł Teuderyk IV, tron pozostał pusty a władzę w państwie sprawował Karol Młot, majordom dworu królewskiego. Zapoczątkował tym dynastię majordomów kontynuując dzieło swego ojca Pepina z Heristalu. Urząd po nim przejęli jego synowie Karloman i Pepin. Osadzili oni wprawdzie w 743 na tronie Childeryka III[8], jednak już w roku 751 Pepin Krótki zdetronizował go[9]. Króla ostrzyżono – władcy merowińscy nosili długie włosy będące symbolem władzy, w których według wierzeń kryła się magiczna moc – i zesłano do klasztoru[10]. W 751 roku biskup Bonifacy na polecenie papieża namaścił Pepina na króla Franków[9][11]. 28 lipca 754 roku namaszczenia udzielił także osobiście papież Stefan II w Saint Denis[12]. W ten sposób zapoczątkowana została nowa dynastia królewska Karolingów.
Przypisy
edytuj- ↑ Jan Balicki, Maria Bogucka, Historia Holandii, wyd. 2, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989, s. 14, ISBN 83-04-03025-X, OCLC 69554026.
- ↑ Weinfurter 2013 ↓, s. 12, 171.
- ↑ Weinfurter 2013 ↓, s. 13, 14.
- ↑ Weinfurter 2013 ↓, s. 13.
- ↑ LIX. De alodis., [w:] Lex Salica [dostęp 2022-09-08], Cytat: § 5. De terra vero nulla in muliere hereditas non pertinebit, sed ad virilem sexum, qui fratres fuerint, tota terra perteneat. (łac.).
- ↑ Weinfurter 2013 ↓, s. 16.
- ↑ Einhard: Einhardi Vita Karoli Magni. [dostęp 2022-09-08]. Cytat: Neque regi aliud relinquebatur, quam ut regio tantum nomine contentus crine profuso, barba summissa, solio resideret ac speciem dominantis effingeret, legatos undecumque venientes audiret eisque abeuntibus responsa, quae erat edoctus vel etiam iussus, ex sua velut potestate redderet; cum praeter inutile regis nomen et precarium vitae stipendium, quod ei praefectus aulae prout videbatur exhibebat, nihil aliud proprii possideret quam unam et eam praeparvi reditus villam, in qua domum et ex qua famulos sibi necessaria ministrantes atque obsequium exhibentes paucae numerositatis habebat. (łac.).
- ↑ Fałkowski 2011 ↓, s. 52.
- ↑ a b Weinfurter 2013 ↓, s. 20.
- ↑ Fałkowski 2011 ↓, s. 71.
- ↑ Fałkowski 2011 ↓, s. 70.
- ↑ Fałkowski 2011 ↓, s. 85.
Bibliografia
edytuj- Wojciech Fałkowski: Wielki Król. Ideologiczne podstawy władzy Karola Wielkiego. Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2011. ISBN 978-83-933736-0-4.
- Rozdział I. Państwo Franków. W: Stefan Weinfurter: Niemcy w średniowieczu 500–1500. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013. ISBN 978-83-01-17326-5.