Merseburg
Merseburg (górnołuż. Mjezybor, pol. hist. Międzybórz[1][2], cz. Meziboř[3]) – miasto powiatowe w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, siedziba powiatu Saale. Miasto leży na przedgórzu gór Harzu u ujścia rzeki Geisel do Soławy. Liczy ok. 33,4 tys. mieszkańców.
 Widok na wzgórze katedralne | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj związkowy | |||
| Powiat | |||
| Kod statystyczny |
15 0 88 220 | ||
| Powierzchnia |
54,73 km² | ||
| Wysokość |
88 m n.p.m. | ||
| Populacja (31 grudnia 2013) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Nr kierunkowy |
03461 | ||
| Kod pocztowy |
06217 | ||
| Tablice rejestracyjne |
SK, MER, MQ, QFT | ||
Położenie na mapie Niemiec  | |||
Położenie na mapie Saksonii-Anhaltu  | |||
 51°21′N 12°00′E/51,350000 12,000000
| |||
| Strona internetowa | |||
W mieście jest stacja kolejowa Merseburg.
Historia
edytuj
Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 850 roku. Od 1004 roku stolica biskupstwa-księstwa Merseburga. W 1565 r. księstwo zostało inkorporowane do Elektoratu Saksonii. W 1657 r. Merseburg został stolicą nowo powstałego Księstwa Saksonii-Merseburga. Od 1806 r. w granicach Królestwa Saksonii, połączonego w latach 1807–1815 unią z Księstwem Warszawskim. Na skutek ustaleń kongresu wiedeńskiego w 1815 r. zostało przyłączone do Królestwa Prus, które od 1871 r. współtworzyło zjednoczone Niemcy.
Centrum miasta zostało zniszczone w trakcie II wojny światowej. Po wojnie miasto znalazło się w radzieckiej strefie wpływów.
W Merseburgu wielokrotnie zapadały ważne decyzje dla dziejów Polski:
- w 1002 roku odbył się tu zjazd, na który przybył Bolesław I Chrobry i następnie ledwo uszedł z życiem z próby zamachu[4]
- podpisany był tu pokój kończący wojnę polsko-niemiecką w roku 1013, pozostawiający przy Polsce Milsko i Łużyce[5]. Tego samego roku w Merseburgu Mieszko II poślubił Rychezę, córką palatyna reńskiego Ezzona, szwagra Ottona III. Obecni byli zarówno Henryk II, jak i Bolesław I Chrobry.
- zjazd w Merseburgu w 1032–1033, w czasie którego Mieszko II uznał cesarza i zawarł z nim pokój kończący IV wojnę polsko-niemiecką
- zjazd w 1046 z udziałem cesarza Henryka III oraz książąt Polski Kazimierza Odnowiciela i Czech Brzetysława I, po którym w Miśni podpisano pokój między Polską a Czechami
- na zjeździe w 1135 r. hołd ze zdobytej ziemi zachodniopomorskiej z Rugią cesarzowi Lotarowi III złożył tu Bolesław III Krzywousty, uzyskując tym samym potwierdzenie jej przynależności do Polski[6].
1 stycznia 2009 przyłączono do miasta gminę Beuna (Geiseltal), a rok później gminę Geusa.
Zabytki
edytuj- Katedra św. Jana i św. Wawrzyńca (gotycka)
- Zamek – renesansowy zamek biskupi
- Stary Ratusz (renesansowy)
- Kościół w Oberbeunie, zwany Kościołem Hoppenhaupta (niem. Hoppenhaupt-Kirche) – barokowy kościół z lat 1725–1743 wzniesiony przez J.M. Hoppenhaupta[7] z łacińską tablicą upamiętniającą króla Polski Augusta III jako króla sarmackiego z 1743
- Kościół w Niederbeuna – neogotycki kościół z 1892[7]
- Kościół św. Sykstusa – ruiny kościoła romańskiego z 1045 z wieżą przebudowaną w XIX w. na wieżę ciśnień
- Studnia Francuzów
- Pałac Zechów z 1782
- Kościół św. Norberta (neogotycki)
Gospodarka
edytujW mieście rozwinął się przemysł chemiczny, papierniczy, materiałów budowlanych oraz aluminiowy[8].
Urodzeni w Merseburgu
edytuj- Maik Franz – niemiecki piłkarz
- Wolf-Heinrich von Helldorf – poseł do Reichstagu z ramienia NSDAP i oficer policji
- Jan Michał Hoppenhaupt – królewsko-polski budowniczy
- Kristina Mundt – niemiecka wioślarka, złota medalistka olimpijska
- Jörg Pfeifer – niemiecki sprinter reprezentujący NRD, medalista olimpijski
- Uta Rohländer – niemiecka sprinterka, medalistka olimpijska
- Karol Fryderyk Wirtemberski – książę oleśnicki
- Szymon Bogumił Zug – polski architekt
Współpraca
edytuj
Miejscowości partnerskie[9]:
Galeria
edytuj-
Kamienice przy Rynku -
Zamek -
Katedra -
Stary Ratusz -
Plac Katedralny -
Kościół św. Norberta
Przypisy
edytuj- ↑ Władysław Krynicki, Dzieje Kościoła powszechnego, tom 1, Włocławek 1925, s. 158.
- ↑ Antoni Błoński, Wracamy nad Odrę. Historyczne, geograficzne i etnograficzne podstawy zachodnich granic Polski, London 1942, s. 19.
- ↑ Přehledná mapa střední Evropy.
- ↑ Paweł Kubiak: Konflikty Bolesława Chrobrego z Henrykiem II od roku 1002 do pokoju poznańskiego. Konflikty.pl, 20 maja 2013. [dostęp 2015-05-04].
- ↑ Jerzy Krasuski, Polska-Niemcy. Stosunki polityczne od zarania po czasy najnowsze, Wrocław: Ossolineum, 2009, s. 46, ISBN 978-83-04-04985-7, OCLC 750890813.
- ↑ Jerzy Krasuski, Polska-Niemcy. Stosunki polityczne od zarania po czasy najnowsze, Wrocław: Ossolineum, 2009, s. 51, ISBN 978-83-04-04985-7, OCLC 750890813.
- ↑ a b Kliatalseiten Beuna Kirche [online], de/ofb/kliatal_untGeiseltal/Geschichte/Kliatal_Beuna_Kirche.htm [dostęp 2024-04-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-31].
- ↑ Merseburg, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-25].
- ↑ Współpraca.