Mistrzostwa Polski w piłce nożnej (1920)

Mistrzostwa Polski w piłce nożnej 1920 – premierowa edycja oficjalnych rozgrywek piłkarskich, mających na celu wyłonienie – po raz pierwszy w historii – najlepszej męskiej klubowej drużyny w Polsce, organizowana przez Polski Związek Piłki Nożnej (PZPN) i prowadzona systemem mieszanym (quasi ligowym) w roku kalendarzowym 1920, jako sezonie (tzw. cyklem „wiosna-jesień”), niedokończona na skutek trwającej wojny polsko-bolszewickiej. W przeciwieństwie do wcześniejszych mistrzostw Galicji z sezonu 1913 i sezonu 1914, mistrzostwa Polski 1920 miały charakter ogólnopolski.

Mistrzostwa Polski 1920

— 1921
Szczegóły
Państwo	Polska
Organizator	PZPN
Poziom ligowy	I
Edycja	1.
Liczba zespołów	Turniej finałowy – 5 (plan.)
Termin	29 sierpnia 1920 – 31 października 1920 (plan.)
Liczba kolejek	Turniej finałowy – 8 (plan.)
Liczba meczów	Turniej finałowy – 20 (plan.)
Liczba stadionów	5 (w 5 miejscowościach)
Zwycięzca	nie wyłoniono

Poziomy rozgrywkowe w sezonie 1920
Rozgrywki	P	Nazwa
Centralne	I	Mistrzostwa Polski – nie odbyły się
Okręgowe (5 okręgów)	II	A Klasa (niedokończone)
	III	B klasa

Historia

Tło

W dniach 20–21 grudnia 1919 odbył się w Warszawie „1. zjazd 31 polskich klubów piłki nożnej” (1. Założycielskie Zgromadzenie Polskiego Związku Piłki Nożnej), podczas którego m.in. dokonano podziału kraju na 5 okręgów piłkarskich (Okręgowe Związki Piłki Nożnej): krakowski, lwowski, łódzki, poznański i warszawski, a także ogłoszono regulamin krajowych rozgrywek o mistrzostwo polskie w roku 1920, zaplanowanych do przeprowadzenia w sezonie 1920.

Regulamin pierwszej edycji mistrzostw Polski opracowali wspólnie działacze trzech klubów krakowskich: Cracovii, Wisły oraz Robotniczego KS. Według niego – jak również poczynionych na zjeździe ustaleń – ogólnokrajowe zmagania o tytuł mistrzowski miały odbyć się w cyklu „wiosna-jesień” i na dwóch szczeblach rozgrywkowych: Klasach A (występujące w nich drużyny miały walczyć o mistrzostwo Polski) oraz Klasach B (przydzielono do nich zespoły rezerw drużyn z Klasy A oraz słabsze kluby w danych okręgach). Zmagania klas A planowano przeprowadzić dwufazowo – na wiosnę rozgrywki okręgowe w pięciu grupach miały wyłonić mistrzów pięciu okręgów (krakowskiego, lwowskiego, łódzkiego, poznańskiego i warszawskiego), którzy jesienią rywalizowaliby między sobą w turnieju finałowym o tytuł mistrza Polski (systemem ligowym – „każdy z każdym, mecz i rewanż”).

Przebieg rywalizacji

Do rozgrywek pierwszej fazy mistrzostw Polski, w pięciu okręgowych klasach A, dopuszczono łącznie 19 zespołów, które dla wyłonienia mistrzów każdego okręgu miały rozegrać w sumie 58 meczów (we wszystkich okręgach planowano grać „każdy z każdym, mecz i rewanż”). Pełną fazę eliminacyjną klasy A przeprowadzono jedynie w okręgu krakowskim, w którym odbyły się wszystkie z zaplanowanych 12 spotkań. Rozgrywki zainaugurowano tam 25 kwietnia 1920, a zakończono 29 czerwca 1920, natomiast mistrzem została Cracovia. Plany w czterech pozostałych okręgach pokrzyżowała trwająca wojna polsko-bolszewicka. Zmagania w okręgu poznańskim prowadzono od 9 maja 1920, a udało się rozegrać 16 z 20 zaplanowanych pojedynków. W okręgu lwowskim walczono od 6 czerwca 1920, ale rozegrano tylko 2 z 12 meczów. W okręgach: łódzkim oraz warszawskim rozgrywek nawet nie zainaugurowano. Siłą rzeczy nie odbyła się faza finałowa mistrzostw Polski, zaplanowana na termin od 29 sierpnia 1920 do 31 października 1920 (10 serii gier).

Pierwszy mecz oficjalnych rozgrywek w Polsce odbył się 18 kwietnia 1920 w krakowskiej klasie B, a Wawel Kraków uległ w nim Cracovii II 1:3. 25 kwietnia 1920 rozegrano natomiast premierowy mecz w ramach mistrzostw Polski (w klasie A grupy krakowskiej), w którym Cracovia ograła Jutrzenkę 8:0.

Klasa A

Faza eliminacyjna

Tabela okręgu krakowskiego

Lp.	Drużyna	Mecze	Punkty	Bilans goli
1	Cracovia (A)	6	10	28:2
2	Wisła Kraków	6	7	13:5
3	Makkabi Kraków	6	6	5:8
4	Jutrzenka Kraków	6	1	1:32

(A) – awans do fazy finałowej mistrzostw Polski 1920.

Tabela okręgu lwowskiego

Rozgrywek nie dokończono.

Lp.	Drużyna	Mecze	Punkty	Bilans goli
1	Czarni Lwów	2	2	7:3
2	Pogoń Lwów	1	2	3:1
3	Polonia Przemyśl	1	0	0:6
4	Rewera Stanisławów	0	0	0:0

Tabela okręgu łódzkiego

Rozgrywek nie rozpoczęto.

Lp.	Drużyna	Mecze	Punkty	Bilans goli
1	Klub Turystów Łódź	0	0	0:0
2	ŁKS Łódź	0	0	0:0
3	ŁTSG Łódź	0	0	0:0
4	Szturm Łódź	0	0	0:0

Tabela okręgu poznańskiego

Rozgrywek nie dokończono.

Lp.	Drużyna	Mecze	Punkty	Bilans goli
1	Warta Poznań	7	13	30:4
2	Unia Poznań	7	9	10:17
3	Posnania Poznań	7	8	13:8
4	Pogoń Poznań	7	5	13:22
5	Ostrovia Ostrów Wlkp.	7	2	0:15

Tabela okręgu warszawskiego

Rozgrywek nie rozpoczęto.

Lp.	Drużyna	Mecze	Punkty	Bilans goli
1	Korona Warszawa	0	0	0:0
2	Polonia Warszawa	0	0	0:0

Faza finałowa

Rozgrywek nie rozpoczęto.

Lp.	Drużyna	Mecze	Punkty	Bilans goli
	Cracovia	0	0	0:0
		–	–	–:–
		–	–	–:–
		–	–	–:–
		–	–	–:–

Klasa B

Tabela okręgu krakowskiego

Lp.	Drużyna	Mecze	Punkty	Bilans goli
1	Cracovia II	10	20	47:3
2	Wisła II Kraków	10	13	27:16
3	Wawel Kraków	10	9	20:21
4	Podgórze Kraków	10	9	19:29
5	Makkabi II Kraków	10	5	14:28
6	Jutrzenka II Kraków	10	4	7:37

Ciekawostka

• Co prawda nie udało się wyłonić wszystkich pięciu zespołów bezpośrednio walczących o tytuł mistrzowski, jednak ówczesna prasa miała swoje przewidywania odnośnie do składu turnieju finałowego. Przykładowo, warszawski Kurjer Polski (nr 138 z 22 maja 1920) – piórem Jerzego Grabowskiego – informował na swoich łamach „(...) Przeglądając choć pobieżnie drużyny poszczególnych okręgów i często, niestety, sądząc tylko po wynikach, należy przypuszczać, że do ostatecznych rozgrywek staną: Polonia z Warszawy, Wisła z Krakowa, Pogoń ze Lwowa, Warta z Poznania i drużyna Łódzkiego Klubu Sportowego. (...)”. Z dużą dozą prawdopodobieństwa można założyć, iż w czterech z pięciu mistrzostw okręgowych red. Grabowski typował celnie, ale nie udało mu się poprawnie przewidzieć jedynego zespołu, który oficjalnie wywalczył awans do finałowej fazy mistrzostw (czyli Cracovii).

Zobacz też

• Mistrzostwa Polski w piłce nożnej mężczyzn
• Polskie nieligowe rozgrywki w piłce nożnej

Bibliografia

• Gowarzewski A. i inni: Liga Polska (Encyklopedia piłkarska Fuji, tom 25). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2000, s. 1–216. ISBN 83-88232-02-9.
• Gowarzewski A. i inni: 75 lat PZPN Księga jubileuszowa (Encyklopedia piłkarska Fuji, tom 12). Katowice: Wydawnictwo GiA, 1994, s. 1–199. ISBN 83-902751-1-2.
• Gowarzewski A. i inni: Album 80 lat PZPN (Encyklopedia piłkarska Fuji). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2000. Brak numerów stron w książce
• Gowarzewski A. i inni: Album 90 lat PZPN (Encyklopedia piłkarska Fuji). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2010. Brak numerów stron w książce
• Hałys J.: Polska Piłka Nożna. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986, s. 1–995. ISBN 83-03-00804-8.

Linki zewnętrzne

• Mistrzostwa Polski w piłce nożnej 1920 na rsssf.com