Mondi Świecie
Mondi Świecie S.A. – przedsiębiorstwo przemysłu celulozowo-papierniczego w Świeciu, założona w 1961 roku, od 1997 r. w strukturach grupy Mondi. Jest największym w Polsce producentem papieru do opakowań.
Widok zakładu z grodziska „Talerzyk” na krawędzi Doliny Dolnej Wisły | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Siedziba | |
Adres |
ul. Bydgoska 1, |
Data założenia |
1961 |
Forma prawna | |
Prezes |
Tomasz Katewicz |
Nr KRS | |
Zatrudnienie |
1000 |
Dane finansowe | |
Kapitał zakładowy |
50,000,000 PLN |
Położenie na mapie Świecia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu świeckiego | |
Położenie na mapie gminy Świecie | |
53°23′43″N 18°22′49″E/53,395278 18,380278 | |
Strona internetowa |
Charakterystyka
edytujPrzedsiębiorstwo jest jednym z pięciu głównych producentów worków papierowych i tektury falistej w Europie[1][2]. Około 3/4 produkcji jest eksportowana do krajów Europy Zachodniej. Właścicielem 100% kapitału zakładowego spółki jest grupa Mondi. W 2010 roku zatrudnienie przekraczało 1000 osób.
Lokalizacja
edytujPrzedsiębiorstwo zlokalizowane jest w województwie kujawsko-pomorskim, w zachodniej części Świecia (osiedle Przechowo). Od zachodu i północy teren zakładu otacza droga ekspresowa S5. W odległości ok. 3,5 km na południowy wschód przepływa rzeka Wisła.
Produkty
edytujPodstawowym produktem przedsiębiorstwa są papiery do opakowań, w ilości ok. 1,3 mln ton (2010)[3]. Papier workowy produkowany jest dla przemysłu materiałów budowlanych, chemicznego i spożywczego. Z kolei papier do produkcji opakowań z tektury falistej (w tym o podwyższonej odporności na wilgoć) odbierają klienci z branż: spożywczej, AGD i motoryzacyjnej.
Certyfikaty
edytujPrzedsiębiorstwo otrzymało następujące certyfikaty[4]:
- ISO 9001 – System Zarządzania Jakością
- ISO 14001 – System Zarządzania Środowiskowego
- OHSAS 18001 – System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy
- PN-N-18001 – System Zarządzanie Bezpieczeństwem i Higieną Pracy
- FSC® – System Kontroli Pochodzenia Produktu
- PEFC – System Kontroli Pochodzenia Produktu
- PN-EN OSO/IEC 17025 – System Zarządzania w Laboratorium Badawczym
- GMP/GHP – System Zarządzania Higieną Produkcji Papieru
Wsparcie lokalnej społeczności
edytujPrzedsiębiorstwo angażuje się w życie społeczności lokalnej Świecia i Chełmna m.in. poprzez działalność promocyjną i kulturalną. M.in. co roku w ramach obchodów Dnia Papiernika na bezpłatny koncert do Świecia przyjeżdża gwiazda ogólnopolskiego formatu. W Świeciu wystąpili już m.in. Perfect, Kora, Małgorzata Ostrowska, czy Zakopower[5]. Co roku sponsorowany przez Mondi Mikołaj odwiedza lokalne przedszkola obdarowuje ponad 1000 dzieci[6].
Grupa Mondi
edytujWłaścicielem przedsiębiorstwa jest Mondi – międzynarodowa grupa branży opakowaniowej i papierniczej, zatrudniająca około 25 tys. osób w 30 krajach. W Polsce 12 zakładów[a] należących do grupy Mondi produkuje opakowania z tektury falistej, worki przemysłowe, papier biały i powlekany oraz opakowania giętkie. W Świeciu znajduje się największa z fabryk Mondi w Polsce, a także dwie spółki zajmujące się przetwórstwem papieru[b][7]:
Historia
edytujOkres PRL
edytujW listopadzie 1960 Komisja Planowania przy Radzie Ministrów podjęła decyzję o budowie w województwie bydgoskim dużej fabryki przemysłu drzewno-papierniczego[8] o docelowej produkcji 180 tys. ton papieru i kartonu, 50 tys. ton celulozy wiskozowej z drewna bukowego, 100 tys. ton celulozy siarczanowej oraz 100 tys. sztuk worków papierowych[9]
Lokalizacja w Przechowie koło Świecia, na zapleczu Borów Tucholskich sprzyjała dostępowi do surowca (drewna sosnowego), a przepływająca w pobliżu Wisła zapewniała pobór dużych ilości wody oraz odbiór ścieków przemysłowych. Zakład zaplanowano z rozmachem jako największy w Europie kombinat celulozowo-papierniczy. W pakiecie licencyjnym zakupionym w pierwszej połowie lat 60. XX w. w firmie Metex z Finlandii znajdowały się: projekt zakładu, technologia produkcji oraz zestaw specjalistycznych maszyn[10]. Urządzenia pomocnicze zakupiono również na Węgrzech (turbiny elektryczne), Jugosławii (suwnice), Czechosłowacji i Wielkiej Brytanii[10]. Zakład miał produkować papier przeznaczony dla opakowań, w tym tekturę i kartony. Nie przewidziano natomiast produkcji papieru wysokiej jakości m.in. biurowego, piśmiennego lub drukowego[11].
Zakłady Celulozy i Papieru w Świeciu w budowie funkcjonowały już od 1961 roku. W 1962 r. plac budowy rozpościerał się na 100 hektarach. Uruchamianie kombinatu przebiegało w kilku etapach[10]. 1 lipca 1967 oddano do użytku celulozownię o zdolności produkcyjnej 240 ton celulozy wiskozowej na dobę (dla potrzeb przemysłu chemicznego). Nowością było zastosowanie do jej wytwarzania niestosowanego do tej pory w kraju surowca – drewna bukowego, którego znaczne zasoby istniały w północno-wschodniej Polsce[9]. Głównym jej elementem technologicznym była maszyna sprowadzona z Finlandii, która wykazywała jednak dużą awaryjność[10]. W 1970 roku oddano do użytku: workownię o mocy produkcyjnej 200 mln worków papierowych rocznie oraz dwie maszyny do produkcji papieru (240 ton na dobę) i kartonu (270 ton na dobę)[10]. W lutym 1972 ukończono celulozownię II, zasilaną drewnem sosnowym[10]. Z powodu deficytu drewna, licencyjną maszynę dostosowano do przerobu odpadów sosnowych oraz drewna brzozowego gorszej jakości. Zainstalowano również nowe maszyny papiernicze do produkcji: kartonów wielowarstwowych, wkładki falowanej do tektury falistej oraz cienkich papierów pakunkowych[10]. W 1974 roku zdecydowano o zakupie na kredyt w Finlandii linii technologicznej do produkcji furfuralu (środka wykorzystywanego w procesie ekstrakcji ropy naftowej) z odpadów powstających w trakcie produkcji celulozy[10].
Podczas budowy kombinatu miało miejsce szereg nieprawidłowości, m.in. nie zachowywano racjonalnej kolejności inwestycji, uruchamiano wydziały niekompletnie wyposażone, nie zapewniono dostatecznej infrastruktury drogowej i kolejowej itd.[3] Z powodu trudności logistycznych i opóźnień w budowie obiektów towarzyszących, korę i inne łatwopalne odpady składowano na tymczasowych pryzmach, które wielokrotnie płonęły[3]. Pożar z 7 kwietnia 1972 spowodował straty rzędu 1,5 mln złotych, a awarie kotłów sodowych z grudnia 1973 i lutego 1975 na kilka tygodni wstrzymały produkcję. Do produkcji papieru jako wsadu używano około 30% ogólnie przerabianej w kraju makulatury. Mimo tego jej ilość była niewystarczająca, wobec czego od 1974 roku planową produkcję papieru uzależniano od dostaw celulozy sprowadzanej z zagranicy[10]. W kombinacie do obsługi skomplikowanych urządzeń zatrudniano ludzi bez wymaganych kwalifikacji. W latach 70. fluktuacja kadr sięgała 25% rocznie[12].
W 1977 roku budowa kombinatu dobiegła końca[8], lecz zakład nie osiągnął pełnej zdolności produkcyjnej z powodu niedostatecznej ilości surowca i dużej awaryjności maszyn[13]. Do 1981 roku podporządkowany był Zjednoczeniu Przemysłu Papierniczego w Łodzi.
W 1979 roku kombinat produkował: celulozę bukową i sosnową, karton i tekturę (papier workowy, pakowy, karton na fale i wkładkę), worki papierowe, tekturę falistą, furfural i olej talowy[11]. Eksport wyrobów obejmował niewielki ułamek produkcji globalnej i skierowany był do krajów Bloku Wschodniego i tzw. Trzeciego Świata[14].
Budowa kombinatu przyczyniła się do rozwoju Świecia. W latach 1960–1980 miasto 2,5-krotnie zwiększyło liczbę mieszkańców[15]. Zakłady obok działalności produkcyjnej organizowały wczasy pracownicze i kolonie dla dzieci, prowadziły własną gastronomię, dom kultury, zbudowały stadion i basen. W 1975 roku przedsiębiorstwo zatrudniało 4500 pracowników i dysponowało 979 mieszkaniami, które wzniesiono na osiedlach Kościuszki i Marianki w Świeciu[12].
W latach 80. XX w. park maszynowy zakładu był wyeksploatowany. W wyniku trudności z zakupem części zamiennych do licencyjnych urządzeń, większy akcent zwrócono na produkcję deficytowego wówczas papieru toaletowego[c][8]. Narastającym problemem było zanieczyszczenie środowiska, gdyż do 1980 roku w planach rozwoju zakładu w ogóle nie uwzględniano nakładów na ochronę środowiska. Ogromny kombinat spowodował obniżenie się wód gruntowych i lustra rzeki Wdy[16]. W otoczeniu zakładu rozchodziła się dusząca woń merkaptanów (siarczki metylu i etylu), a nieoczyszczone ścieki poprodukcyjne kierowano bezpośrednio do Wisły[16]. Od 1976 zakład płacił kary za zatruwanie środowiska naturalnego.
Okres III RP
edytujW styczniu 1991 nastąpiła komercjalizacja przedsiębiorstwa i przekształcenie w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa. W 1997 roku rozpoczęto prywatyzację ówcześnie jednej z największych fabryk papieru w Polsce. 15% akcji wprowadzono na Giełdę Papierów Wartościowych, a większościowy pakiet 60% akcji nabył inwestor strategiczny – Framondi N.V., konsorcjum austriackiego Frantschach AG i południowoafrykańskiego Mondi Holding GmbH. Nazwę zmieniono na Frantschach Świecie S.A. Od tej pory spółka była własnością kapitału zagranicznego, a udziały mniejszościowe posiadał Skarb Państwa oraz drobny kapitał prywatny[3].
W 2004 r., w wyniku globalnych działań konsolidacyjnych, grupa Mondi przejęła całkowitą kontrolę nad Frantschach AG. W wyniku tych działań zakład zmienił nazwę na Mondi Packaging Paper Świecie S.A. W 2012 roku akcje wycofano z GPW w Warszawie. W latach 2000–2012 przedsiębiorstwo otrzymało szereg nagród, m.in.: Perły Polskiej Gospodarki, Orły Rzeczpospolitej, Premium Brand tygodnika Forbes i inne[17]. We wszystkich obszarach działalności spółki (poprawa stanu bezpieczeństwa, wpływ na środowisko, produkcja, sprzedaż, eksport) uzyskano wyraźny postęp[8]. Począwszy od 2000 roku przedsiębiorstwo znajdowało się rokrocznie w rankingu największych polskich firm (Lista 500 Polityki), plasując się na miejscach 50-150[18].
W 2008 roku struktura geograficzna sprzedaży kształtowała się następująco: Polska – 27%, Niemcy – 14%, inne kraje Europy Zachodniej – 34%, Izrael – 4%[19].
Zakład wszedł też w skład europejskiej dywizji Mondi Europe & International i zmienił nazwę na Mondi Świecie S.A.[20] W 2009 podjęto największą w historii zakładu inwestycję (350 mln euro), polegającą na zainstalowaniu nowego ciągu technologicznego produkcji tektury i opakowań[8]. Natomiast w 2016 roku zrealizowano projekt o nazwie Green Świecie (166 mln euro), polegający na instalacji kotła sodowego oraz kotła na biomasę, które zapewniły samowystarczalność zakładu w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną[21].
Nazwy:
- 1961-1991 – Zakłady Celulozy i Papieru w Świeciu
- 1990-1997 – Celuloza Świecie S.A.
- 1998-2005 – Frantschach Świecie S.A.
- 2005-2008 – Mondi Packaging Paper Świecie S.A.
- od 2008 – Mondi Świecie S.A.
Uwagi
edytuj- ↑ W Świeciu, Bystrzycy Kłodzkiej, Dorohusku k/Chełma, Kliniskach k/Szczecina, Mszczonowie, Mielcu, Solcu k. Warszawy, Poznaniu, Dopiewie, Kutnie i Wierzbicy – za http://www.mondijobs.pl/pl/desktopdefault.aspx/tabid-1836/.
- ↑ Mondi Corrugated Świecie sp. z o.o. i Mondi Bags Świecie sp. z o.o.
- ↑ Maszynę do produkcji papieru toaletowego zainstalowano w 1976, dzięki inicjatywie i myśli technicznej pracowników.
Przypisy
edytuj- ↑ https://www.stockwatch.pl/gpw/SWIECIE,wykres,historia.aspx dostęp 2017-10-10.
- ↑ http://www.rynekpapierniczy.pl/firma/mondi-swiecie-sa-110 dostęp 2017-10-10.
- ↑ a b c d Kamosiński Sławomir: Miasta przemysłowe dolnej Wisły, [w:] Historia polskich okręgów i rejonów przemysłowych. Tom I. Praca pod redakcją Łukasza Dwilewicza i Wojciecha Morawskiego. Polskie Towarzystwo Historii Gospodarczej. Warszawa 2015. ISBN 978-83-942170-1-3, s. 149–201.
- ↑ https://www.mondigroup.com/en/about-mondi/where-we-operate/our-locations/europe/poland/mondi-%C5%9Bwiecie-sa/ dostęp 2017-10-11.
- ↑ Varius Manx w Świeciu. Grupa zagra w naszym mieście, wstęp na koncert będzie bezpłatny! [online], nswiecie.pl, 15 maja 2019 [dostęp 2019-12-19] .
- ↑ #SpotkanieZMikołajemMondi [online], nswiecie.pl, 13 grudnia 2019 [dostęp 2019-12-19] .
- ↑ http://www.mondijobs.pl/pl/desktopdefault.aspx/tabid-1832/ dostęp 2017-10-10.
- ↑ a b c d e http://swieto-papieru.pl/pl/index.php?t=historia dostęp 2017-10-10.
- ↑ a b Marek Edward Nita: Rozwój przemysłu celulozowo-papierniczego w Polsce w latach 1956–1970. Plany i ich realizacja. [w:] Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Zeszyty Historyczne 2015, t. XIV, s. 161–189.
- ↑ a b c d e f g h i Kamosiński Sławomir , Przemiany w technice i technologii produkcji, [w:] Sławomir Kamosiński, Mikroekonomiczny obraz przemysłu Polski Ludowej w latach 1950–1980 na przykładzie regionu kujawsko-pomorskiego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007, s. 75–179, ISBN 978-83-7177-420-1, OCLC 177361790 .
- ↑ a b Kamosiński Sławomir , Jakość produkcji, [w:] Sławomir Kamosiński, Mikroekonomiczny obraz przemysłu Polski Ludowej w latach 1950–1980 na przykładzie regionu kujawsko-pomorskiego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007, s. 180–234, ISBN 978-83-7177-420-1, OCLC 177361790 .
- ↑ a b Kamosiński Sławomir , Pracownicy przemysłu, [w:] Sławomir Kamosiński, Mikroekonomiczny obraz przemysłu Polski Ludowej w latach 1950–1980 na przykładzie regionu kujawsko-pomorskiego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007, s. 259–307, ISBN 978-83-7177-420-1, OCLC 177361790 .
- ↑ Kamosiński Sławomir , Efektywność ekonomiczna przedsiębiorstw, [w:] Sławomir Kamosiński, Mikroekonomiczny obraz przemysłu Polski Ludowej w latach 1950–1980 na przykładzie regionu kujawsko-pomorskiego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007, s. 316–334, ISBN 978-83-7177-420-1, OCLC 177361790 .
- ↑ Kamosiński Sławomir , Kierunki i asortyment eksportu, [w:] Sławomir Kamosiński, Mikroekonomiczny obraz przemysłu Polski Ludowej w latach 1950–1980 na przykładzie regionu kujawsko-pomorskiego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007, s. 235–258, ISBN 978-83-7177-420-1, OCLC 177361790 .
- ↑ http://www.pomorska.pl/wiadomosci/swiecie/art/6457816,fabryka-papieru-raz-na-zawsze-odmienila-swiecie-wiatru-w-zagle-dostala-tez-kultura,id,t.html dostęp 2017-10-10.
- ↑ a b Kamosiński Sławomir , Przemysł, a ochrona środowiska naturalnego, [w:] Sławomir Kamosiński, Mikroekonomiczny obraz przemysłu Polski Ludowej w latach 1950–1980 na przykładzie regionu kujawsko-pomorskiego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007, s. 335–341, ISBN 978-83-7177-420-1, OCLC 177361790 .
- ↑ https://www.mondigroup.com/en/about-mondi/where-we-operate/our-locations/europe/poland/mondi-%C5%9Bwiecie-sa/ dostęp 2017-10-10.
- ↑ https://web.archive.org/web/20171031071653/http://www.lista500.polityka.pl/companies/show/141 dostęp 2017-10-10.
- ↑ http://grafika.parkiet.com/gparkiet/52888 dostęp 2017-10-10.
- ↑ http://www.mondijobs.pl/pl/desktopdefault.aspx/tabid-1834/ dostęp 2017-10-10.
- ↑ http://www.rynekpapierniczy.pl/artykul/mondi-swiecie-inwestuje-w-zielona-energie-961 dostęp 2017-10-10.