Pałac Dietla
Pałac Dietla – neobarokowy pałac Heinricha Dietla o wysokich walorach artystycznych, położony w Sosnowcu przy ulicy Stefana Żeromskiego 2[2].
 nr rej. A/1702/98 z 31.12.1998
| |
 Pałac Henryka Dietla | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Stefana Żeromskiego 2 |
| Typ budynku |
pałac |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
ok. 1900[1] |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele | |
| Obecny właściciel |
Stanisław Kuliś (od 1997) |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie Sosnowca  | |
 50°17′06,529″N 19°08′17,653″E/50,285147 19,138237
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujPierwsze plany budynku powstały w latach 80. XIX wieku, a sygnowane były przez Stanisława Waligórskiego[3]. Pierwszy projekt rozbudowy powstał w 1890 roku[2]. Około roku 1900, wraz z pracami wykończeniowymi pałacu, powstało założenie parkowe otoczone murem, z oranżerią i elementami małej architektury. Pałac wchodził w skład zespołu patronackiego, wraz z parkiem, zabudową dawnej fabryki, osiedlem robotniczym, a także kościołem ewangelickim[4]. Jako rezydencja rodowa Dietlów pałac funkcjonował do roku 1945. W styczniu tegoż roku zajęty został przez komendanturę radziecką NKWD miasta na jej potrzeby[5]. Wówczas wiele fragmentów pałacu oraz wyposażenie zostało zniszczonych. Do 1997 roku siedziba Szkoły Muzycznej[5]. Od 1997 budynek znalazł się w rękach prywatnych[5]. Od tego samego roku rozpoczęły się prace związane z renowacją budynku.
Architektura
edytujPałac składa się z dwóch części: węższej północnej i szerszej od południa. Elewacje wykonane są z cegły, z detalem z tynku i sztucznego kamienia. Budynek nakryty jest dachami mansardowymi[6].
Wnętrza
edytujWnętrza pałacu zachowały część oryginalnego wyposażenia i wystroju, co sprawia, że obiekt jest szczególnie cennym zabytkiem. Reprezentacyjne sale usytuowane zostały na pierwszym piętrze. Są to:
- Sala balowa
Dwukondygnacyjna sala balowa utrzymana jest w stylu Ludwika XV[7]. Ściany ozdabiają lustra i sztukaterie. W ścianie zachodniej umieszczony został niewielki balkon.
- Neobarokowa jadalnia
Pomieszczenie to, drugie co do wielkości w pałacu, zwane jest również salą holenderską lub pokojem kredensowym[8]. W jadalni zachowana jest dębowa boazeria z wkomponowanymi w nią kredensami. Dodatkową ozdobą są płyciny z dekoracją nawiązującą do malarstwa holenderskiego z Delftu.
- Neoromański pokój fajkowy
Ozdobiony boazerią z motywami roślinnymi i zwierzęcymi, w którą zostały wkomponowane szafki i siedzisko. Dodatkową dekorację pokoju stanowią dwa witraże.
- Gabinet secesyjny
Pokój połączony jest z jadalnią poprzez masywne rozsuwane drzwi. Sufit ozdobiony jest dekoracją sztukatorską.
- Łazienka
Bogate wyposażenie łazienki zachowało się prawie bez zmian. Ta ekskluzywna pałacowa łazienka „zagrała” m.in. w filmie Między ustami a brzegiem pucharu[9].
Galeria
edytuj-
Pałac z ok. 1900 roku -
Pałac Dietla – przed renowacją elewacji -
Budynek wjazdowy w zespole pałacu -
Sala balowa -
Jadalnia -
Pokój fajkowy -
Witraż przedstawiający śpiącą Brunhildę -
Salon -
Buduar Klary -
-
-
Łazienka -
Klatka schodowa -
Park
Przypisy
edytuj- ↑ Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 2: Zagłębie Dąbrowskie, Ziemia Rybnicka, Ziemia Wodzisławska, Łódź 2023, s. 78.
- ↑ a b Pałac Dietlów, ob. Centrum Artystyczno-Biznesowe - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2023-02-15] (pol.).
- ↑ Dawny Pałac Dietla wciąż zachwyca [online], Kurier Miejski, 29 marca 2024 [dostęp 2024-03-29] (pol.).
- ↑ Pałac Dietla w Sosnowcu i wybrane elementy jego wystroju - Instytut im. Wojciecha Korfantego [online], instytutkorfantego.pl [dostęp 2024-03-07].
- ↑ a b c Pałac Dietla w Sosnowcu – WikiZagłębie [online], wikizaglebie.pl [dostęp 2023-02-15].
- ↑ Irena Kontny: Pałac Dietla w Sosnowcu W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego, tom 2 Zamki. Pałace. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2010, s. 63. ISBN 978-83-85871-59-0.
- ↑ Irena Kontny: Pałac Dietla w Sosnowcu W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego, tom 2 Zamki. Pałace. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2010, s. 67. ISBN 978-83-85871-59-0.
- ↑ Irena Kontny: Pałac Dietla w Sosnowcu W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego, tom 2 Zamki. Pałace. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2010, s. 68. ISBN 978-83-85871-59-0.
- ↑ Artur Ptasiński. Pałac Dietla. „Kurier miejski”. s. 12. ISSN 1232-7395.