Pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu
Pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu – pałac znajdujący się przy placu Bankowym 3/5 w Warszawie, wzniesiony w latach 1823–1825 dla Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. Obecnie siedziba Prezydenta m.st. Warszawy oraz Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego.
 nr rej. 469 z 1.07.1965
| |
 Pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu (2018) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
plac Bankowy 3/5 |
| Typ budynku | |
| Ukończenie budowy |
1823–1825 |
| Zniszczono |
1939 |
| Pierwszy właściciel | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′35″N 21°00′03″E/52,243056 21,000833
| |
Historia
edytujPałac został wzniesiony w latach 1823–1825 w stylu klasycystycznym w wyniku przebudowy barokowego pałacu Leszczyńskich dla Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu Królestwa Polskiego. Składa się z korpusu głównego oraz dwóch skrzydeł z jońskimi kolumnadami od strony placu[1]. W tympanonie znajduje się płaskorzeźba Pawła Malińskiego przedstawiająca Minerwę, Merkurego i Jazona oraz alegorie Wisły i Bugu[1].
W latach 1829–1831 w gmachu jako aplikant Komisji pracował Juliusz Słowacki[2]. Upamiętniają go popiersie oraz tablica pamiątkowa na półpiętrze korpusu głównego[1].
W dwudziestoleciu międzywojennym gmach, po adaptacji dokonanej w latach 1919–1921 przez Mariana Lalewicza, wraz z sąsiednim pałacem Ministra Skarbu był siedzibą Ministerstwa Skarbu (z adresem ul. Rymarska 3/5)[3][4].
Pałac został zniszczony przez niemieckie lotnictwo we wrześniu 1939. Odbudowano go w latach 1950–1954 z przeznaczeniem dla Prezydium Stołecznej Rady Narodowej[5].
Obecnie w budynku mieści się siedziba Prezydenta m.st. Warszawy i biura Urzędu m.st. Warszawy oraz Mazowiecki Urząd Wojewódzki. Miasto zajmuje ok. 15% powierzchni pałacu[6]. Gabinety prezydenta miasta i wojewody mazowieckiego znajdują się na pierwszym piętrze korpusu głównego gmachu. Jest on połączony z sąsiednim pałacem Ministra Skarbu, a oba budynki posiadają wspólny adres.
9 kwietnia 2016 na dziedzińcu pałacu odsłonięto głaz z tablicą upamiętniającą Lecha Kaczyńskiego autorstwa Józefa Henryka Helińskiego[7]. Upamiętnienie wzbudziło kontrowersje, gdyż na ustawienie głazu nie uzyskano zgody stołecznego konserwatora zabytków, a fragment inskrypcji na tablicy zakwestionował sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Kunert[8].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Warszawa. Przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1966, s. 122.
- ↑ Lidia Sadkowska-Mokkas: Przystanek Warszawa. Subiektywny przewodnik literacki. Warszawa: Wydawnictwo Poligraf, 2015, s. 16, 19. ISBN 978-83-7856-294-8.
- ↑ Ryszard Mączewski: Warszawa między wojnami. Łódź: Księży Młyn, 2009, s. 14, 16. ISBN 978-83-61253-51-8.
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 599, 601. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ Tadeusz Jaroszewski: Księga pałaców Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1985, s. 57. ISBN 83-223-2047-7.
- ↑ Tomasz Żółciak. Marszałkowi pałac, prezydentowi ratusz. „Dziennik Gazeta Prawna”, s. A5, 19 marca 2019.
- ↑ Autor płaskorzeźby Lecha Kaczyńskiego: "Projekt jest w porządku, nie ma się czego wstydzić". gazeta.pl. [dostęp 2016-04-14].
- ↑ Iwona Szpala. Prezydent uczczony tymczasowo. „Gazeta Stołeczna”, s. 1, 12 kwietnia 2016.
Linki zewnętrzne
edytuj- Archiwalne widoki pałacu w bibliotece Polona