Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                

Partitivus

przypadek gramatyczny

Partitivus, partytyw, cząstkownik[1] - przypadek występujący w niektórych grupach językowych (np. w języku fińskim). Oznacza on niepoliczalną ilość desygnatu bądź występuje z liczebnikami, wskazując, że podmiot jest częścią pewnej całości.

W języku polskim odpowiednikiem tego przypadku jest genetivus partitivus, wskazujący na nieoznaczoną ilość desygnatu w dopełnieniu, np. w momencie, gdy na stole stoi szklanka wody i powiemy naszemu rozmówcy Wypij wodę (woda w bierniku), mamy na myśli, żeby wypił całą wodę, jaka znajduje się w szklance; jeśli jednak użyjemy genetivus partitivus i powiemy Wypij (trochę) wody, mamy na myśli, żeby wypił tylko trochę.

Język fiński

edytuj

Partitivus jest jednym z najważniejszych przypadków. Tworzy się go za pomocą sufiksu -a/-ä-: maito - maitoa, tyttö - tyttöä lub -ta/--: avain - avainta, tie - tietä. Oznacza pewną liczbę desygnatu, np. yksi kissa (mianownik) - kaksi kissaa (partitivus). Może pełnić rolę podmiotu jak też dopełnienia.

Język rosyjski

edytuj

W języku rosyjskim w przypadku, kiedy dopełniacz odnosi się do przedmiotu, który stanowi tylko część całości, tradycyjnie używa się końcówki na -у (выпить квасу, 'wypitь kwasu' - ma się na myśli, że nie cały kwas (chlebowy) został wypity), choć według norm językowych dopełniacz w języku rosyjskim ma końcówkę na -a (нет кваса, 'niet kwasa').

Przypisy

edytuj
  1. Słownik poprawnej polszczyzny Grzegorza Jagodzińskiego [online], grzegorz.jagodzinski.prv.pl [dostęp 2023-01-04].