Pesa Link
Pesa Link – rodzina normalnotorowych spalinowych pojazdów pasażerskich oferowana przez Pesę Bydgoszcz. Wyprodukowane zostały pojazdy 1-, 2- i 3-członowe, ale producent przewiduje również wersję 4-członową. Linki eksploatowane są w Czechach (České dráhy), Polsce (Koleje Dolnośląskie, Koleje Wielkopolskie i Polregio) i Niemczech (Niederbarnimer Eisenbahn oraz Deutsche Bahn).
Dwa SA139 na stacji Kostrzyn | |
Kraj produkcji | |
---|---|
Producent | |
Lata budowy |
2012–2020 |
Wymiary | |
Szerokość |
2900 mm |
Wysokość |
4185 mm |
Napęd | |
Typ silników | |
Parametry eksploatacyjne | |
Prędkość konstrukcyjna |
140–160 km/h |
Maksymalna prędkość eksploatacyjna |
120–160 km/h |
Parametry użytkowe | |
Wysokość wejścia |
600 mm |
Historia
edytujGeneza
edytujW 2001 powstał spalinowy wagon silnikowy typu 214M Partner[6], a w 2004 jego wersja dwuczłonowa typu 218M[7]. W 2008 Pesa wyprodukowała kolejny model – trójczłonowy zespół typu 219M Atribo[8]. Rodzina Link to trzecia generacja spalinowych pojazdów pasażerskich w ofercie Pesy Bydgoszcz. Autorem sylwetki zewnętrznej i wnętrza pojazdów z tej rodziny jest Bartosz Piotrowski, zaś kabinę maszynisty dla nich opracował Mariusz Gorczyński[9].
Zamówienia
edytuj- 17 marca 2011 – podpisanie umowy na dostawę 31 pojazdów dla České dráhy[10],
- 20 grudnia 2011 – podpisanie umowy na dostawę 12 pojazdów dla Regentalbahn[11], 25 lutego 2015 zamówienie anulowano[12],
- 2 lipca 2012 – podpisanie umowy na dostawę 2 pojazdów dla UM województwa zachodniopomorskiego[13],
- 19 września 2012 – podpisanie umowy ramowej na dostawę do 470 pojazdów dla Deutsche Bahn[14],
- 22 listopada 2013 – podpisanie umowy wykonawczej na dostawę 36 pojazdów[15],
- 12 marca 2014 – podpisanie umowy wykonawczej na dostawę 9 pojazdów[16],
- 24 września 2014 – podpisanie umowy wykonawczej na dostawę 26 pojazdów[17],
- 24 października 2018 – podpisanie umowy wykonawczej na dostawę 1 pojazdu[18],
- 15 marca 2013 – podpisanie umowy na dostawę 4 pojazdów dla UM województwa lubuskiego[19],
- 24 września 2013 – podpisanie umowy na dostawę 9 pojazdów dla Niederbarnimer Eisenbahn[22],
- 2016 – 2 zamówione pojazdy 3-członowe zamieniono na 4 pojazdy 2 członowe[23],
- 9 lutego 2015 – podpisanie umowy na dostawę w formie dzierżawy 4 pojazdów dla Kolei Wielkopolskich[24][25],
- 7 września 2015 – podpisanie umowy na dostawę 4 pojazdów dla Kolei Dolnośląskich[26],
- luty 2017 – podpisanie umowy na dostawę 3 pojazdów dla Przewozów Regionalnych (z opcją na kolejne 2, z której później skorzystano)[27][28][29],
- 13 października 2017 – podpisanie umowy na dostawę 2 pojazdów dla UM województwa wielkopolskiego[30].
Prezentacje promocyjne
edytuj18 września 2012 na targach InnoTrans w Berlinie został zaprezentowany dwuczłonowy link (223M-001[31]/600-001[a]) w barwach Oberpfalzbahn (Kolej Górnego Palatynatu (niem.) – marka Regentalbahn). Pojazd nie był jednak przeznaczony dla tego przewoźnika. Po targach przeznaczono go do przebudowy i sprzedaży województwu zachodniopomorskiemu[32]. W dniach 18–20 czerwca 2013 na targach Czech Raildays w Ostrawie zaprezentowano linka 844-017[33]. We wrześniu 2013 na targach Trako w Gdańsku zaprezentowano jednocześnie dwa egzemplarze (600-003 dla Oberpfalzbahn oraz SA139-002 dla zachodniopomorskiego)[34]. Natomiast na targach InnoTrans we wrześniu 2014 Pesa wspólnie z Deutsche Bahn zaprezentowali jednoczłonowego Linka – pierwszy pojazd w barwach DB[35]. 2 lata później na InnoTrans zaprezentowany 2-członowego Linka dla NEB[36]
Uzyskanie homologacji w Niemczech
edytujW listopadzie 2012 rozpoczęły się jazdy próbne pierwszego egzemplarza wyprodukowanego dla niemieckiego przewoźnika – dwuczłonowego zespołu dla Regentalbahn. Pojazd przeznaczono do ponad rocznych testów, w szczególności homologacyjnych na terenie Niemiec[37]. 5 lutego 2013 pojazd 600-001 przyjechał na tor testowy w Żmigrodzie[38], a w kwietniu i przez część maja jeździł w Niemczech. Pod koniec maja wrócił do Żmigrodu. W czerwcu dołączyły do niego drugi oraz trzeci egzemplarz i testowano jazdę zespołu złożonego z trzech jednostek[39].
Pesa uzyskiwała pozwolenia na jazdy bez pasażerów po sieci DB, np. 28 września 2014 dla jednostek 632-004 i -005, i rozpoczęła szkolenie niemieckich maszynistów[40], nie udało się jednak uzyskać pełnego dopuszczenia do eksploatacji w 2014[41]. Producent tłumaczył opóźnienia zmianą niemieckich przepisów dotyczących oceniania zestawów kołowych, która nastąpiła w czasie starania się o homologację[42].
Równocześnie w drugiej połowie 2014 Pesa wyprodukowała przeznaczone do testów jednostki jednoczłonową i trójczłonową[40]. Pierwszy egzemplarz trójczłonowy (633-001) znajdował się w październiku w Görlitz (po ukończeniu testów do certyfikacji TÜV Süd Rail)[43], a w grudniu został wysłany do testów w komorze klimatycznej w ośrodku testowym Rail Tec Arsenal w Wiedniu. W kwietniu 2015 miał rozpocząć się dla nich (631-001 i 633-001) proces dopuszczenia do sieci PKP PLK i DB[40]. Na przełomie 2015 i 2016 roku Linki dla DB były testowane na torze doświadczalnym koło Żmigrodu. Testowano wówczas napęd i hamulce[44]. W maju 2016 trójczłonowy link ponownie był testowany na torze IK[45]. 3 czerwca Urząd wydał dopuszczenie do eksploatacji dla spalinowego zespołu trakcyjnego Link przewoźnika Niederbarnimer Eisenbahn. To drugi pojazd spalinowy wyprodukowany poza Niemcami, który otrzymał homologację umożliwiającą eksploatację w tym kraju[46]. Pomimo uzyskania dopuszczenia dla Linków dla NEB kontynuowane były prace nad uzyskaniem dopuszczenie dla 2-członowego linka dla DB, w ramach której w drugiej połowie odbywały się testy na torze doświadczalny koło Żmigrodu oraz w komorze klimatycznej w Minden. Jesienią 2016 Pesa podpisała również umowę z DB Systemtechnik odnośnie do współpracy w procesie homologacji[47].
W czerwcu 2017 testy prowadzone przez TÜV SÜD Rail odbywały się w okolicach Innsbrucka, Salzburga oraz Wiednia. Testowano m.in. jazdę jednostki dwuczłonowej w trakcji podwójnej z jednostką trójczłonową, stabilność pojazdów przy dużych prędkościach oraz zachowanie pojazdów na łukach o małych promieniach[48]. Testy zakończyły się wynikiem pozytywnym[49].
30 maja 2018 niemiecki urząd kolejowy wydał dopuszczenie do ruchu dla dwuczłonowych Linków dla DB[50]. W czerwcu pociągi po raz pierwszy zaprezentowano w Dortmundzie, a 11 lipca odbyły się pierwsze przejazdy z pasażerami na trasie z Dortmundu do Lüdenscheid i z powrotem[51][52]. 30 lipca wydane zostało dopuszczenia dla pojazdów trójczłonowych[53].
W sierpniu na torze koło Żmigrodu odbywały się testy 2-członowych linków w trakcji poczwórnej[54].
W kwietniu 2020 3-członowy link w wersji dla regionu Allgäu otrzymał dopuszczenie[55].
Następca
edytuj26 lutego 2021 Pesa podpisała z przewoźnikiem České dráhy umowę ramową na dostawę 160 spalinowych zespołów trakcyjnych, jednakże umowa nie dotyczyła już Linków, tylko pojazdów bazujących na Linkach[56].
Konstrukcja
edytujCharakterystyka ogólna
edytujW ramach rodziny Link zaprojektowano wagon spalinowy Link I i dwu- oraz trójczłonowe spalinowe zespoły trakcyjne (odpowiednio Link II i Link III)[57]. Później w ofercie pojawiły się także zespoły czteroczłonowe.
Liczba członów |
Typ | Układ osi |
Liczba i moc silników |
Długość całkowita |
Liczba miejsc siedzących |
Liczba miejsc ogółem |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | B'2' | 1×565 kW | 28,65 m (28,05 m) |
70–80 | 150 | |
2 | 223M | B'2'B' | 2×390 kW | 43,73 m (43,75 m) |
100–150 | 250 |
3 | B'2'2'B' | 2×565 kW | 57,13 m (60,77 m) |
150–190 | 350 | |
4 | B'2'2'2'B' | 2×565 kW | 70,53 m | 450 | ||
źródło[4][3]:, w nawiasach podano dane według drugiego źródła |
Wejścia i przestrzeń pasażerska
edytujPojazdy są częściowo niskopodłogowe i mają wejścia (szerokości 1300 mm) na wysokości 600 mm nad poziomem główki szyny (możliwa jest także wersja 760 mm[3]). Dodatkowy schodek umożliwia wsiadanie z peronów wysokości od 230 mm nad PGS. Dostęp z tej wysokości jest także możliwy dla osób na wózkach inwalidzkich poprzez przenośną rampę. W części niskopodłogowej znajduje się przestrzeń dla podróżujących na wózkach inwalidzkich i przystosowana dla nich toaleta oraz miejsce do przewożenia wózków dziecięcych oraz rowerów[58]. Poziom hałasu jest zgodny z Techniczną Specyfikacją Interoperacyjności (TSI) Hałas[3].
Napęd i zawieszenie
edytujDwuczłonowe Linki są napędzane przez dwa silniki spalinowe o mocy 390 kW każdy. Silniki są produkowane przez MTU i spełniają normę emisji spalin Euro III B[59][1]. Dla jednostek napędowych MTU przewidziana jest przekładnia ZF. Producent przewiduje także możliwość zamontowania silników firmy MAN z przekładnią firmy Voith[3]. W dwuczłonie zbiorniki paliwa mieszczą 2 × 780 l (wersja dla Kolei Wielkopolskich[60]).
Pojazdy w wersji podstawowej przeznaczone są do jazdy z prędkością do 120 km/h, ale istnieje możliwość przystosowania do prędkości 140 km/h[3] albo 160 km/h[5].
Linki mogą pracować w trybie trakcji ukrotnionej (do trzech pojazdów[3]), także ze starszymi modelami pojazdów spalinowych Pesy (np. 214Ma, 219M)[61].
Pojazdy poruszają się na klasycznych wózkach napędowych typu 32MNb i tocznych w systemie Jakobsa typu 42ANb. Pierwszym stopniem usprężynowania wózków są sprężyny śrubowe z tłumikami hydraulicznymi, a drugim sprężyny pneumatyczne[62].
Bezpieczeństwo
edytujKonstrukcja Linka spełnia wymagania normy wytrzymałościowej EN-12663 (kat. P II) i normy dla zderzeń EN-15227 (kat. C-1)[1], przewidującej cztery scenariusze zdarzeń[4]. Wymagania pierwszej z tych norm Link spełnia z zapasem – konstrukcja ze stali wysokowytrzymałej ma zapewniać odporność na ściskanie osiowe 6000 kN (wymagane 1500 kN)[63]. Drugą z wymienionych norm Link spełnił jako pierwszy spalinowy zespół trakcyjny na świecie[2]. Dla założeń normy EN-15227 zastosowano (podobnie jak w Elfie) klatkę kabiny maszynisty, przed nią absorbery energii z systemem antywspinającym i blok aluminium komorowego (Honey Comb), a pod spodem zgarniacz o wytrzymałości 300 kN[3]. Szkielet Linka ma pozostać nieodkształcony w czasie kolizji według założeń scenariusza trzeciego przy prędkości zderzenia do 110 km/h[63]. Dodatkowo materiały użyte do wyposażenia spełniają wymagania normy pożarowej EN-13501, a pojazd posiada sygnalizację pożarową[3].
Podzespoły
edytujŁadowarki do baterii typu SMARTcharger do linków dla Oberpfalzbahn i České dráhy dostarczy niemiecka firma SMA Railway Technology[64][65]. Systemy hamulcowe dla pojazdów tych przewoźników dostarcza Knorr-Bremse[66].
Wersje
edytujOdbiorca | Liczba członów |
Seria | Liczba miejsc | Wyposażenie dodatkowe |
Masa własna | Wysokość wejścia (nad główką szyny) |
Liczba i moc silników |
Typ silników | Rodzaj przekładni |
Maksymalna prędkość eksploatacyjna |
||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 klasa |
2 klasa | |||||||||||
České dráhy | 2 | 844 | 9 | 96+15 | 84,4 t | 600/760 mm (różne źródła) |
2 × 390 kW | MTU 6H 1800 R85L | hydromechaniczna | 120 km/h | [67][68][69][70] | |
Zachodniopomorskie | 2 | SA139 | – | 103 | 84,5 t | 600 mm | 2 × 390 kW | MTU 6H 1800 R84P | 120 km/h | [71][62][3][72][73] | ||
Lubuskie | 2 | SA139 | – | 108+26 | 120 km/h | [74][75][76] | ||||||
Koleje Wielkopolskie | 2 | SA139 | – | 126 | 89 t | 2 × 390 kW | MTU 6H 1800 R85L | ZF Ecolife | 120 km/h | [60] | ||
2 | – | 103+21 | 600 mm | 2 × 390 kW | MTU 6H 1800 R85L | 120 km/h | [1][67][77] | |||||
Niederbarnimer Eisenbahn | 2 | BR632 | – | 140 | MTU | 140 km/h | [22] | |||||
3 | – | 200 | MTU | 140 km/h | [22] | |||||||
Deutsche Bahn Hessen |
2 | BR632 | 8 | 102 | 600 mm | 2 × 390 kW | 140 km/h | [78] | ||||
3 | BR633 | 12 | 148 | 600 mm | 2 × 565 kW | 140 km/h | [78] | |||||
Przewozy Regionalne | 2 | SA139 | 130 | [79] | ||||||||
– klimatyzacja części pasażerskiej – stojaki na rowery – gniazdka elektryczne – bezprzewodowy dostęp do internetu |
seria 844 České dráhy
edytujCzeskie linki są wyposażone w klimatyzację, toalety w systemie zamkniętym, kamery monitoringu, system informacji pasażerskiej i mają wydzielone przestrzenie na większy bagaż, wózki i rowery[80]. W tej wersji zastosowano zestawy kołowe czeskiego producenta Bonatrans[81].
Zachodniopomorskie
edytujDwa pojazdy zamówione przez województwo zachodniopomorskie są dwuczłonowe i mogą mieścić co najmniej 100 pasażerów na miejscach siedzących (w układzie 2+2) i 140 na stojących[82]. Do wyposażenia dodatkowego ma należeć m.in. punkt dostępu wi-fi do internetu[83]. Zespoły miały uzyskać do sierpnia 2014 roku dopuszczenie do jazdy po torach w Niemczech[82].
Deutsche Bahn
edytujPojazdy dla tego przewoźnika mają od dwóch do trzech członów i rozwijają prędkości do 120 km/h (zadanie pierwsze umowy), bądź do 140 km/h (zadanie drugie umowy)[14]. Linki do obsługi połączeń w regionie Sauerland rozwijają prędkość 140 km/h i każdy z nich posiada 2 miejsca dla niepełnosprawnych, 36 miejsc dla rowerów, biletomaty oraz gniazdka elektryczne dla pasażerów[15]. Dla Hesji zamówiono 2 i 3-członowe pojazdy rozwijające prędkość 140 km/h[78].
Wersje dla tego niemieckiego przewoźnika są napędzane silnikami MTU. Na mocy umowy ramowej maksymalnie 940 jednostek napędowych tej marki miało być dostarczonych do bydgoskich fabryk do 2021. Dla jednostek jedno- i trójczłonowych przeznaczono silniki 12V 1600 R70 mocy 565 kW, a dla zespołów dwuczłonowych wersji 6H 1800 R85L mocy 390 kW[84].
Niederbarnimer Eisenbahn
edytujDla Niederbarnimer Eisenbahn Pesa przygotowała wersje dwu i trzyczłonową; w przestrzeni pasażerskiej, oprócz miejsc siedzących i dla niepełnosprawnych, są przystosowane do przewożenia odpowiednio 12 lub 24 rowerów[22].
Eksploatacja
edytujPaństwo | Przewoźnik | Liczba według liczby członów |
Oznaczenie według liczby członów |
Lata dostaw | Liczba sztuk w danym kraju | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 1 | 2 | 3 | ||||
Czechy | České dráhy | 30 (31) | 844 | 2012–2014 | 31 | ||||
Ghana | Ghana Railway Company | 0 z 1 | brak[b] | od 2024 | 0 z 1 | ||||
Niemcy | Deutsche Bahn | 0 | 23 | 49 | 631 | 632 | 633 | 2018–2020 | 83 |
anulowano | |||||||||
Niederbarnimer Eisenbahn | 11 | 632 SA139 |
2016–2018 | ||||||
Polska | Polregio Oddział Lubuski | 6 | SA139 | 2013–2019 | 21 | ||||
Koleje Wielkopolskie | 3 (4) | 2015 2022 | |||||||
Koleje Dolnośląskie | 4 | 2015 | |||||||
Polregio | 9 | 2017–2018 2021 | |||||||
Łączna liczba sztuk: 135 z 136 |
České dráhy
edytuj17 marca 2011 podpisano umowę na dostarczenie 31 sztuk pojazdów szynowych Pesa Link dla przewoźnika České dráhy[10]. Pojazdy przeznaczono do obsługi tras regionalnych w krajach: karlowarskim, pilzneńskim, usteckim i zlińskim[10]. Linki zastąpiły stare pojazdy serii 810, 842 i 854 oraz część składów lokomotyw z wagonami[59].
Prototyp 844-001 przyjechał 10 maja 2012 na miesięczne testy na torze w czeskim Velimiu[85]. Po publikacji pierwszych zdjęć pojazd otrzymał wśród miłośników kolei przydomek rekin, co skłoniło zarząd ČD do nadania czeskim Linkom oficjalnej nazwy RegioShark[86]. Nazwa nawiązuje do przydomków czeskich elektrycznych zespołów trakcyjnych CityElefant i RegioPanter[87].
10 września 2012 pierwsze dwie jednostki (001 i 002) dotarły do lokomotywowni Česká Třebová. Jednostkę 844-003 dostarczono w to samo miejsce 14 września[88]. Uroczysta inauguracja jazd z pasażerami odbyła się 21 września 2012 na trasie Pilzno – Domažlice[89]. 16 stycznia 2014 dostarczono ostatnią jednostkę[90].
4 sierpnia 2021 jednostka 844 006 uległa zniszczeniu w wypadku kolejowym w Milavčach. Ze względu na skalę zniszczeń nie zdecydowano się na naprawę jednostki, a jedynie na przeznaczeniu jej na części zamienne[91].
Ghana Railways Company
edytujWe wrześniu 2022 podpisano umowę z ghańskim przewoźnikiem na dostawę dwóch spalinowych zespołów trakcyjnych dwóch różnych typów z opcją na dziesięć kolejnych[92] z których jeden miał być oparty na platformie Regio160, a pozostałe, w tym również te z prawa opcji, na Linku[93].
W nocy z 26 na 27 września 2024 roku jednostkę 002 przetransportowano na lawetach do portu w Hamburgu, skąd wyruszyła drogą morską do odbiorcy[94].
Deutsche Bahn
edytuj19 września 2012 zawarto ramową umowę na dostawy Linków dla Deutsche Bahn. Na jej mocy przewoźnik mógł zamówić do 2018 roku do 470 pojazdów i zlecić producentowi ich utrzymanie przez maksymalnie 10 lat. Pesa miała do trzech lat na dostarczenie pojazdu od momentu złożenia konkretnego zamówienia[95]. Do października 2015 miały zostać dostarczone dwie pierwsze sztuki (jedno- i trójczłonowy) wraz ze świadectwami dopuszczenia na niemiecką sieć kolejową[96]. W lipcu 2013 pojazdy te były już w trakcie produkcji[97]. W czasie InnoTrans 2014 zaprezentowany został jednoczłonowy link w malowaniu DB[35]. W październiku zakończyła się także budowa prototypowego trójczłonu[40].
22 listopada 2013 podpisano umowę na 36 Linków w związku z wygranym przez DB przetargiem na obsługę połączeń w regionie Sauerland. Niemiecki przewoźnik zamówił 20 dwuczłonowych i 16 trójczłonowych pojazdów o prędkości maksymalnej 120–140 km/h, których eksploatacja miała rozpocząć się pod koniec 2016 roku[15][98] (jednakże termin ten później został przesunięty na koniec 2017 roku[47]). 12 marca 2014 podpisano umowę na dostawę kolejnych 9 Linków (2 dwuczłonowych i 7 trójczłonowych) do obsługi połączeń w Hesji[16]. Od 30 grudnia 2016 miały kursować na trasie Dreieichbahn (nr 61) łącząc Frankfurt nad Menem z Dieburgiem[43]. 24 września 2014, w czasie targów InnoTrans w Berlinie podpisano umowę na dostawę 26 trójczłonowych Linków do obsługi połączeń w Bawarii[17]. Linki miały w tym landzie obsługiwać dokładnie region Allgäu od grudnia 2017[43].
Pod koniec lipca 2018 dostarczonych było 6 linków dla DB[53], a w połowie sierpnia 10, z których cześć obsługiwała pasażerów w regionie Dortmundu w ramach eksploatacji testowej[99]. Pod koniec września dostarczonych było 16 pojazdów[100]. Pod koniec października zamówienie rozszerzono o jeden dodatkowy egzemplarz 2-członowy dla regionu Allgäu. Na początku listopada 2018, w związku z 75 rocznicą bazy DB w Dortmundzie[101] odbyła się oficjalna prezentacja Linków przez Deutsche Bahn. W tym czasie 20 jednostek kursowało na liniach Emschertal-, Volmetal-, Ardey- i HönnetalBahn[18]. Do końca 2018 roku dostarczono 21 jednostek 2-członowych i 4 jednostki 3-członowe[102]. 31 stycznia 2019 odbyła się prezentacja linków we Frankfurcie[103]. W lutym zakończono negocjacje odnośnie do wysokości kar za opóźnienia w dostawach[104]. W kwietniu 2019 w ruchu były 42 jednostki (36 w Dortmundzie i 6 we Frankfurcie)[105]. 24 kwietnia 2020 rozpoczęto dostawy 3-członowych linków dla regionu Allgäu, który zamówił 26 takich pojazdów[55]. W pierwszych tygodniach eksploatacji pojawiły się liczne problemy techniczne, które doprowadzały do opóźnień. W wyniku tego jednostki spalinowe Baureihe 644 pozostawały na liniach co najmniej do sierpnia. W jednostkach występowały awarie z oprogramowaniem związanym ze sterowaniem napędem, które doprowadzały do zatrzymania na trasie[106]. Przewoźnik ogłosił w lipcu 2019 roku, że utrzymująca się niska dostępność pojazdów Pesy spowodowała spadek liczby pasażerów w regionie Sauerland. Oprócz kar umownych Lokalne Stowarzyszenie Transportowe Westfalia-Lippe domaga się odszkodowania dla pasażerów[107]. W latach 2016–2018 stowarzyszenie odnotowało spadek rocznej liczby pasażerów z 3,4 mln do 3 mln oraz stagnację przychodów. Ponadto informowało o niezadowalającym wskaźniku punktualności i wyjątkowo niskich wskaźnikach bezawaryjności[108][109].
29 września 2020 roku z Bydgoszczy wyjechały ostatnie wyprodukowane Linki dla Deutsche Bahn. Ogółem Pesa dostarczyła 72 pojazdy typu Link, z czego 23 są w wersji dwuczłonowej oznaczone u operatora jak BR632. Natomiast w wersji trójczłonowej jest ich 49 i posiadają oznaczenie BR633[110].
Niederbarnimer Eisenbahn
edytuj24 września 2013 zawarto umowę na dostawę 7 dwuczłonowych i 2 trójczłonowych linków dla Niederbarnimer Eisenbahn do obsługi połączeń na trasie z Berlina do Templina i Kostrzyna nad Odrą[22]. Pojazdy miały być dostarczone do grudnia 2015[111]. 19 sierpnia 2015 pojazdy w trakcji wielokrotnej osiągnęły prędkość 120 km/h[112]. W połowie kwietnia wszystkie 9 pojazdów było gotowe, badania homologacyjne były zakończone i trwało oczekiwanie na wydanie homologacji przez Eisenbahn-Bundesamt[113], co nastąpiło 3 czerwca[46]. W lutym 2016 roku dwa pierwsze Linki służyły do szkoleń maszynistów i personelu serwisowego na terenie bazy przewoźnika w Basdorf koło Berlina[114], a 19 maja zostały wstępnie odebrane przez NEB[115]. 16 czerwca w Berlinie odbyło się uroczyste przekazanie Linka niemieckiemu przewoźnikowi[116]. Skład wyruszył w pierwszy promocyjny kurs do Poczdamu[117]. Wówczas w Niemczech znajdowało się 5 z 7 zamówionych pojazdów 2-członowych[116]. Z powodu braku określenia przewidywanej daty otrzymania dopuszczenia w Niemczech na trójczłonowe linki, przewoźnik zmienił dalsze zamówienie na cztery dodatkowe dwuczłonowe Linki[23], które zostały dostarczone w 2018 roku[118].
W lipcu 2016 pojazdy obsługiwały połączenia z Basdorf do Berlina, Münchberga, Kostrzyna, Küstrin-Kietz, Lichtenberga, Rheinberga i Löwensberga. W połowie tego miesiąca zespoły skierowano na trasę do Kostrzyna, gdzie dowoziły uczestników Przystanku Woodstock[119]. 11 grudnia 2016, wraz z wejściem nowego rozkładu jazdy, linki rozpoczęły obsługę trasy Berlin-Lichtenberg – Gorzów Wielkopolski[120]. Połączenie jest współfinansowane przez stronę polską[121].
Pod koniec kwietnia okazało się, że przewoźnik odmówił odebrania czterech pojazdów z powodu problemów z oprogramowaniem. Dyrektor zarządzający Detlef Bröcker skrytykował stosunek producenta do tej kwestii i groził podjęciem kroków prawnych. Przewoźnik zrezygnował z dalszych zamówień pojazdów w Bydgoszczy[122].
Regentalbahn
edytuj20 grudnia 2011 niemiecki przewoźnik Regentalbahn (z grupy Netinera) zamówił 12 sztuk dwuczłonowych pojazdów Link. Dostawa pierwszego pojazdu miała nastąpić 9 czerwca 2014[11]. Od grudnia 2014 linki miały obsługiwać połączenie Ratyzbona – Marktredwitz – Schirnding[123].
Producentowi nie udało się dostarczyć w terminie zamówionych pojazdów z powodu braku wymaganego dopuszczenia do ruchu kolejowego w Niemczech. 14 grudnia 2014 Oberpfalzbahn rozpoczął obsługę nowych w swojej ofercie połączeń (dla których zamówił Linki) taborem zastępczym Siemens Desiro i Stadler Regio-Shuttle[41]. Ostatecznie przewoźnik anulował zamówienie w Pesie[124] i 25 lutego 2015 ogłosił, że, aby uniknąć dalszych opóźnień we wprowadzaniu fabrycznie nowego taboru na tory, zamówił pojazdy Alstom Coradia Lint 41, które mają zostać dostarczone między marcem i czerwcem 2016[12].
Polregio Oddział Lubuski
edytuj15 marca 2013 podpisano w Zielonej Górze umowę na dostawę czterech 2-członowych linków dla województwa lubuskiego do 13 grudnia 2013[19]. Umowa ta zakładała uzyskanie homologacji dla Linków na niemiecką sieć kolejową do grudnia 2015[125].
Pierwszy pojazd dotarł 31 października[126], a 24 listopada miał miejsce inauguracyjny przejazd na trasie Zieloną Górą – Gorzowem Wielkopolskim, będący jednocześnie inauguracją bezpośredniego połączenia kolejowego obu stolic województwa[127]. 2 z zamówionych linków miały obsługiwać to połączenie, a 2 pozostałe dwa pojazdy relację Kostrzyn – Krzyż (do czasu uzyskania homologacji na terenie Niemiec). Po tym okresie jeden z pojazdów miał trafić na trasę Krzyż – Gorzów Wielkopolski – Kostrzyn – Berlin, drugi zaś na trasę Zielona Góra – Frankfurt nad Odrą[126].
Pod koniec listopada 2015 Pesa poinformowała lubuski UM, że dopuszczenia jednostek SA139 do ruchu po niemieckiej sieci kolejowej jest niemożliwe w terminie do końca 2015 roku. W związku z tym nie było możliwe uruchomienie bezpośrednich połączeń Gorzów Wielkopolski – Berlin, które miały wystartować 13 grudnia 2015[128][129], a województwo lubuskie rozpoczęło naliczanie kar umownych[130], których naliczono łącznie 19 mln złotych[131]. Ze względu na odmowę zapłacenia kar sprawa trafiła do sądu[132]. 2 października 2017 w ramach ugody sądowej postanowiono, że województwo otrzyma 2 dodatkowe pojazdy w wersji dopuszczonej do kursowanie po niemieckiej sieci kolejowej[20]. Jednostki były gotowe pod koniec września 2019[133], a pierwsza z nich została przekazana zamawiającemu na początku października[134].
Polregio Oddział Zachodniopomorski
edytuj2 lipca 2012 podpisano umowę na dostawę 2 dwuczłonowych Linków dla województwa zachodniopomorskiego[13]. Umowa ta zakładała uzyskanie homologacji dla Linków na niemiecką sieć kolejową do 31 sierpnia 2014[135].
Pierwszy pojazd miał zostać dostarczony do 5 grudnia 2012[13] i dokładnie w tym dniu przeprowadzono jego odbiór techniczny[136]. Dzień później najpierw oficjalnie go zaprezentowano na stacji Szczecin Główny[137], a potem rozpoczął obsługę liniową relacji Szczecin – Kołobrzeg[138]. Drugi z zamówionych Linków miał dotrzeć do zachodniopomorskiego do 5 grudnia 2013[82]. Dostarczono go jednak wcześniej i już 8 sierpnia odbyły się podobne uroczystości jak poprzednio, również zakończone przejazdem do Kołobrzegu, ale tym razem obu linków w trakcji podwójnej[139].
31 sierpnia 2014 minął termin do którego producent miał uzyskać homologacją dla jednostek na niemiecką sieć kolejową, jednakże mu się to nie udało[135]. W związku z czym Pesa zapłaciła stosowną karę pieniężną[140].
12 sierpnia 2021 roku oba pojazdy zostały wystawione na sprzedaż przez urząd marszałkowski województwa zachodniopomorskiego razem z SA109-001[141]. Oba Linki razem z Regiovanem zostały nabyte przez Polregio[142].
Koleje Wielkopolskie
edytujW grudniu 2014 Koleje Wielkopolskie ogłosiły przetarg na dostarczenie i dzierżawę 4 dwuczłonowych spalinowych zespołów trakcyjnych, przeznaczonych do obsługi trasy Poznań Główny – Gołańcz. W warunkach przetargu znalazł się zapis o konieczności dopuszczenia na sieci Deutsche Bahn. Przetarg wygrała spółka Pesa Rental z ofertą 4 dwuczłonowych linków[143]. Zgodnie z umową linki miały jeździć w barwach KW od 18 do 24 miesięcy z możliwością późniejszego wykupienia składów przez Koleje Wielkopolskie. 9 lutego umowa na realizację tego zamówienia została podpisana[24][25]. W pierwszej połowie marca 2015 Pesa dostarczył samorządowemu przewoźnikowi pierwsze 3 pojazdy[144], a 31 marca rozpoczęły one służbę[145]. 26 sierpnia do floty przewoźnika dołączył ostatni zamówiony pojazd serii – SA139-010[146]. Przewoźnik otrzymał jednostki pierwotnie wykonane dla Regentalbahn[147].
Pod koniec okresu dzierżawy województwo zdecydowało, że nie będzie wykupywać pojazdów, a zamiast tego ogłosiło przetarg na 4-miesięczną dzierżawę 3 jednostek spalinowych, który wygrała spółka Pesa Rental oferując dzierżawę linków. Umowę podpisano 15 marca 2017[148].
13 października 2017 UM województwa wielkopolskiego podpisał z Pesą umowę na dostawę 2 sztuk dwuczłonowych spalinowych zespołów trakcyjnych wyprodukowanych po 1 stycznia 2015[30]. W drugiej połowie grudnia obie zamówione jednostki były już na stanie KW i były to te same jednostki, które przewoźnik użytkował już wcześniej[149].
4 sierpnia 2021 roku urząd marszałkowski województwa wielkopolskiego ogłosił przetarg na zakup używanego spalinowego zespołu trakcyjnego[150][151] w wyniku którego zgłosiła się Pesa oferując używanego SA139-008, który wcześniej był eksploatowany na wielkopolskich torach[152]. W styczniu 2022 roku pojazd trafił do służby w kolejach Wielkopolskich[153].
Koleje Dolnośląskie
edytuj7 września 2015 Koleje Dolnośląskie zakupiły 4 pojazdy typu 223M[26], a 25 i 26 października jednostki zostały dostarczone[154]. Przewoźnik otrzymał jednostki pierwotnie wykonane dla Regentabahn[155].
22 listopada jeden z pojazdów został zaprezentowany w Legnicy podczas dnia otwartego Kolei Dolnośląskich[156].
Na początku października 2017, ze względu na niedobory taborowe, przewoźnik wypożyczył od Pesy linka SA139-010, który wcześniej był dzierżawiony przez Koleje Wielkopolskie[157].
8 października 2019 roku Koleje Dolnośląskie wynajęły od producenta jednostkę SA139-008 na okres 123 dni[158].
Polregio
edytujPod koniec lutego 2017 Przewozy Regionalne podpisały z Pesą umowę na dostawę 3 sztuk 2-członowych Linków z opcją na rozszerzenie zamówienia o dodatkowe 2 egzemplarze[27][28]. 27 kwietnia na Dworcu Wileńskim w Warszawie miała miejsce prezentacja i przekazanie pierwszej jednostki[159]. Następnie udała się ona do Chojnic, gdzie w międzyczasie dotarł również drugi pojazd[160]. W połowie maja została dostarczona trzecia jednostka i trwały testy wszystkich trzech pojazdów[161]. Wówczas zapowiedziano, że składy te zastąpią wyprodukowane w latach 90. pojazdy serii SA101/SA102[162]. 29 maja odbyła się prezentacja na stacji Gdańsk Wrzeszcz[163], 1 czerwca na stacji Olsztyn Główny[164], a 22 czerwca na stacji Łódź Kaliska (w ramach której przekazano ostatnią, piątą jednostkę)[29]. Po zakończeniu dostaw 3 jednostki trafiły do województwa pomorskiego, a pozostałe pojedyncze egzemplarze rozpoczęły eksploatacje w województwie warmińsko-mazurskim i łódzkim[165].
Pod koniec września 2018 PR wypożyczyły od Pesy jeszcze jednego linka, który został skierowany do obsługi połączeń w województwie zachodniopomorskim[166]. 19 lutego 2020 pojazd został przez Polregio wykupiony na własność[167][168]. W drugiej połowie maja został przetransportowany do bazy taborowej w Chojnicach[169]. W listopadzie 2021 roku Polregio zakupiło od województwa zachodniopomorskiego dwa pierwsze wyprodukowane SA139.[142]
Zobacz też
edytujUwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d Neufahrzeuge für die nördliche Oberpfalz. alex.info, 2011-12-20. [dostęp 2012-06-18]. (ang.).
- ↑ a b mg, Link, czyli... Rekin [online], Rynek Kolejowy, 28 czerwca 2012 [dostęp 2012-06-28] .
- ↑ a b c d e f g h i j Pesa Bydgoszcz: Prezentacja Link PL Zachodniopomorskie II. wzp.pl. [dostęp 2012-08-03].
- ↑ a b c Spalinowe zespoły trakcyjne. pesa.pl. [dostęp 2012-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)].
- ↑ a b Link. pesa.pl. [dostęp 2016-06-14].
- ↑ Paweł Terczyński: Atlas lokomotyw 2002. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2002, s. 78. ISBN 978-83-901902-6-6.
- ↑ Paweł Terczyński: Atlas lokomotyw 2007. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2007, s. 170–172. ISBN 978-83-920757-7-6.
- ↑ Ryszard Piech: Pesa na InnoTrans 2008. InfoRail.pl, 2008-10-14. [dostęp 2013-06-24].
- ↑ Strefa Publiczna 2013. iwp.com.pl. [dostęp 2016-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-22)].
- ↑ a b c Link łączy – wizyta gości z Czech w PESA Bydgoszcz SA. pesa.pl, 2011-06-28. [dostęp 2013-05-06].
- ↑ a b PESA podbiła Niemcy [online], 21 grudnia 2011 [dostęp 2012-01-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-26] .
- ↑ a b Die Länderbahn bestellt neue Fahrzeuge für die oberpfalzbahn – Einsatz ab Frühjahr 2016. laenderbahn.com, 2015-02-26. [dostęp 2015-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-26)]. (niem.).
- ↑ a b c Supernowoczesne Linki przyjadą do nas. wzp.pl, 2012-07-02. [dostęp 2012-07-02].
- ↑ a b DB kupią pół tysiąca Linków w ciągu 5 lat. kurier-kolejowy.pl, 2012-09-19. [dostęp 2012-09-19].
- ↑ a b c Pierwsze Linki dla DB w 2016 roku!. InfoRail.pl, 2013-09-06. [dostęp 2013-09-07].
- ↑ a b Spalinowe Linki zamówione przez DB dla Hesji. rynek-kolejowy.pl, 2014-03-12. [dostęp 2014-03-12].
- ↑ a b Deutsche Bahn und polnischer Hersteller PESA stellen ersten Dieseltriebzug LINK für DB vor. presseservice.pressrelations.de, 2014-09-24. [dostęp 2014-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-25)]. (niem.).
- ↑ a b Deutsche Bahn zaprezentowały LINK-a w Dortmundzie. Oficjalnie. inforail.pl, 2018-11-08. [dostęp 2018-11-08].
- ↑ a b jm, Umowa na Linki dla lubuskiego podpisana [online], rynek-kolejowy.pl, 15 marca 2013 [dostęp 2013-03-15] .
- ↑ a b Zamiast kary – dwa nowe Linki!. gorzowianin.com, 2017-10-10. [dostęp 2017-10-13].
- ↑ Wielkopolska kupi używanego Linka od PESY za blisko 12 mln zł - Portal Kolejowy NaKolei.pl [online], nakolei.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
- ↑ a b c d e Pesa dostarczy 9 spalinowych pociągów dla niemieckiego przewoźnika. gorzow.wyborcza.pl, 2013-09-24. [dostęp 2016-05-23].
- ↑ a b Peter Neumann: Viele Pendler, volle Züge, keine Plätze. [w:] Berliner Zeitung [on-line]. Berliner Verlag GmbH, 16 grudnia 2016. [dostęp 2017-10-09]. (niem.).
- ↑ a b Umowa na Linki podpisana. inforail.pl, 2015-02-13. [dostęp 2015-02-13].
- ↑ a b Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia – zamówienia sektorowe. „Suplement do Dziennika Urzędowego Unii Europejskie”. 2015/S 031-052955, 2015-02-11. ted.europa.eu.
- ↑ a b Umowa na dolnośląskie Linki podpisana. inforail.pl, 2015-09-07. [dostęp 2015-09-07].
- ↑ a b PESA z umową na dostawę trzech szt-ów dla Przewozów Regionalnych. inforail.pl, 2017-03-16. [dostęp 2017-03-16].
- ↑ a b Mamy pierwsze zdjęcie szt Pesa Link dla PolRegio. rynek-kolejowy.pl, 2017-03-22. [dostęp 2017-03-23].
- ↑ a b JużLink i zapowiedź zmodernizowanych pociągów. W Łódzkim. inforail.pl, 2017-06-23. [dostęp 2017-08-07].
- ↑ a b Dostawy – 444629-2017. ted.europa.eu, 2017-11-07. [dostęp 2017-12-09].
- ↑ TCB, Re: [DE] Morgen: DB zeichnet ‘letter of intent’ 490 Pesa ELF Triebzuege [online], drehscheibe-foren.de, 18 września 2012 [dostęp 2013-02-09] (niem.).
- ↑ jm, Rynek Kolejowy , Pesa pokazała Linka dla Oberpfaltzbahn [online], Rynek Kolejowy, 18 września 2012 [dostęp 2012-09-18] .
- ↑ Czech Raildays na zdjęciach i filmie. 2013-06-22. [dostęp 2013-06-25].
- ↑ Targi TRAKO już jutro. Zobacz wystawę taboru. rynek-kolejowy.pl, 2013-09-23. [dostęp 2013-09-24].
- ↑ a b InnoTrans: PESA prezentuje Linka i podpisuje kolejną umowę z DB. InfoRail.pl, 2014-09-24. [dostęp 2014-09-24].
- ↑ Startuje rekordowy InnoTrans 2016. Cały kolejowy świat w Berlinie (zdjęcia). rynek-kolejowy.pl, 2016-09-19. [dostęp 2016-09-21]. (pol.).
- ↑ jm, Prawdziwy Link dla Oberpfaltzbahn już w testach [online], Rynek Kolejowy, 29 listopada 2012 [dostęp 2012-11-29] .
- ↑ A German LINK At Żmigród. railvolution.net, 2013-02-07. [dostęp 2013-02-09]. (ang.).
- ↑ Oberpfalzbahn’s LINKs On Test. railvolution.net, 2013-06-28. [dostęp 2013-07-01]. (ang.).
- ↑ a b c d RailwayCube Berlin (čast 2). „Železniční magazín”. 11/2014, s. 18. M-presse plus. ISSN 1212-1851. (cz.).
- ↑ a b Jakub Mardjas , Artur Bogdanowicz , Linki dla Netinery czekają na niemieckie dopuszczenia [online], Rynek Kolejowy, 23 grudnia 2014 [dostęp 2014-12-23] .
- ↑ Konrad Majszczyk: Pesa w tarapatach. Polski producent poległ na niemieckim rynku. forsal.pl, 2015-03-09. [dostęp 2015-04-03].
- ↑ a b c Uwe Miethe. Die Messe der Superlative. „Bahn Extra”. 1-2/2015, s. 64–65. GeraMond Verlag GmbH. ISSN 0937-7174. (niem.).
- ↑ Pesa pokazała Linka dla NEB. Wkrótce otrzyma niemiecką homologację. rynek-kolejowy.pl, 2016-02-08. [dostęp 2016-02-08].
- ↑ Link dla DB już w połowie badań. rynek-kolejowy.pl, 2016-05-23. [dostęp 2016-05-25].
- ↑ a b Pierwszy polski pociąg z dopuszczeniem dla Niemiec. Wielki sukces Linka Pesy. rynek-kolejowy.pl, 2016-06-03. [dostęp 2016-06-03].
- ↑ a b Link dla DB po testach, są też pozytywne oceny DB. inforail.pl, 2016-12-22. [dostęp 2016-12-22].
- ↑ Linki Pesy dla DB już na badaniach w Austrii. rynek-kolejowy.pl, 2017-06-15. [dostęp 2017-07-27].
- ↑ Linki dla DB Regio bliżej homologacji. rynek-kolejowy.pl, 2017-07-11. [dostęp 2017-08-18].
- ↑ Pesa Link dla DB z homologacją na Niemcy!. rynek-kolejowy.pl, 2018-05-31. [dostęp 2018-08-02].
- ↑ Niemieckie Linki wożą pasażerów!. inforail.pl, 2018-07-13. [dostęp 2018-08-02].
- ↑ Linki z Pesy przewożą pasażerów w Niemczech. Start w barwach Deutsche Bahn Regio. 2018-07-16. [dostęp 2018-08-02].
- ↑ a b Trójczłonowy Link dla DB z dopuszczeniem na Niemcy. inforail.pl, 2018-07-30. [dostęp 2018-08-02].
- ↑ Ponad dwa tysiące testów Linka DB. rynek-kolejowy.pl, 2018-08-16. [dostęp 2018-09-29].
- ↑ a b Kolejne dwa pojazdy Pesy z zagranicznym dopuszczeniem do ruchu. rynek-kolejowy.pl, 2020-04-24. [dostęp 2020-04-25].
- ↑ Pesa wygrywa przetarg w Czechach. Dostarczy do 160 spalinowych zespołów trakcyjnych [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-12-04] (pol.).
- ↑ České, Pesa Bydgoszcz , Josef Petrák , Bude to LINK – PESA podepsala kontrakt na 31 jednotek pro ČD [online], zelpage.cz, 17 marca 2011 [dostęp 2012-06-18] (cz.).
- ↑ Spalinowe zespoły trakcyjne. pesa.pl. [dostęp 2013-06-26].
- ↑ a b CD orders Pesa regional mutiple-units. Railway Gazette, 2011-04-11. [dostęp 2012-06-18]. (ang.).
- ↑ a b Nasze pojazdy. koleje-wielkopolskie.com.pl. [dostęp 2015-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)].
- ↑ Marek Synowiecki: Zachodniopomorskie: A jednak Linki?. Rynek Kolejowy, 2012-06-24. [dostęp 2012-06-28]. (pol.).
- ↑ a b Dariusz Kalinowski, Ryszard Rusak. Targi InnoTrans 2012. „Świat Kolei”. 10/2012, s. 12–13. Emi-press. ISSN 1234-5962. (pol.).
- ↑ a b Pesa Bydgoszcz S.A.. steelprize.com. [dostęp 2015-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-02)]. (ang.).
- ↑ SMARTcharger for Netinera Deutschland GmbH. sma-railway.com, 2014-09-24. [dostęp 2012-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-05)]. (ang.).
- ↑ SMARTcharger for Czech Railways. sma-railway.com, 2011-12-21. [dostęp 2014-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-05)]. (ang.).
- ↑ Orders from Germany for PESA. „Informer”. 32, s. 6, maj 2012. knorr-bremse.com. (ang.).
- ↑ a b Power für polnische Triebwagen. news.mtu-online.com. [dostęp 2012-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-10)]. (niem.).
- ↑ Filip Karosiński. PESA na czeskich torach. „Świat Kolei”. 08/2012, s. 3, 2012-06-28. Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ Michał Grobelny. Rekin na czeskie tory. „Rynek Kolejowy”. 8-9/2012, s. 62–63. Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958.
- ↑ Jerzy Gościński: Czechy: Internet pierwsza klasa. Rynek Kolejowy, 2013-01-17. [dostęp 2013-01-18].
- ↑ Spalinowy zespół trakcyjny Link dla województwa zachodniopomorskiego. wzp.pl. [dostęp 2014-09-02].
- ↑ Zdjęcie burty SA139-002.
- ↑ Ewa Ostapowicz: „Super, ładny i elegancki”. Link jest już w Szczecinie. radioszczecin.pl, 2012-12-08. [dostęp 2012-12-08]. (napis z V max widoczny jest na zdjęciu kabiny).
- ↑ ZOPR krytykuje połączenia Gorzów – Zielona Góra. rynek-kolejowy.pl, 2013-12-03. [dostęp 2013-12-03].
- ↑ Opis przedmiotu zamówienia – WYMAGANIA TECHNICZNE. bip.lubuskie.pl, 2012-11-14. [dostęp 2013-12-03].
- ↑ Świadectwo Nr/T/2012/0849. swiadectwa.utk.gov.pl, 2012-12-05. [dostęp 2015-04-01].
- ↑ Die Länderbahn: Die Länderbahn gewinnt Ausschreibung „Regionalzüge Ostbayern” – einsatz neuer Fahrzeuge vom typ „Link” des Polnischen Herstellers PESA in der Oberpfalz. mobil-mit-alex.de. (niem.).
- ↑ a b c Neue Diesel-Triebwagen fur die Dreieichbahn: DB Regio beschaft 9 Link der Firma Pesa. deutschebahn.com. [dostęp 2017-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-17)]. (niem.).
- ↑ Imitacja drewna i przestrzeń dla dzieci. Zobacz wnętrza Linka dla PolRegio. rynek-kolejowy.pl, 2017-04-27. [dostęp 2017-04-27].
- ↑ Pesa Link II diesel multiple-unit on test [online], Railway Gazette, 14 maja 2012 [dostęp 2012-05-31] (ang.).
- ↑ jm, Opóźnienia w dostawie Linków dla Czech. Będą kary dla Pesy [online], Rynek Kolejowy, 20 lutego 2013 [dostęp 2013-02-24] .
- ↑ a b c Marek Jaszczyński: Nasze województwo kupi dwa nowoczesne szynobusy. gs24.pl, 2012-06-14. [dostęp 2012-07-14].
- ↑ Marek Jaszczyński: Jak powstają nowoczesne szynobusy budowane dla nas [film]. gs24.pl, 2012-07-03. [dostęp 2012-07-14].
- ↑ Rolls-Royce to supply PESA with up to 940 MTU PowerPacks for Link DMUs for Deutsche Bahn. think-railways.com, 2014-11-06. [dostęp 2014-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-08)]. (ang.).
- ↑ jm, Link przyjechał do Czech. Teraz miesiąc testów [online], Rynek Kolejowy, 12 maja 2012 [dostęp 2012-05-12] .
- ↑ Karol Wach: Czeski Rekin z polskiej fabryki PESY, czyli RegioShark dla Ceskich Drahów. inforail.pl, 2012-07-02. [dostęp 2015-02-28].
- ↑ Panthers and Sharks Head Out into the Regions Hunting for Passengers. ceskedrahy.cz. [dostęp 2015-02-28]. (ang.).
- ↑ First Three Batch-Built LINK DMUs In Czech Republic. railvolution.net, 2012-09-14. [dostęp 2012-09-15]. (ang.).
- ↑ MW, Pierwszy Link trafił na czeskie tory [online], kurier-kolejowy.pl, 22 września 2012 [dostęp 2012-09-23] .
- ↑ Last RegioShark Delivered. railvolution.net, 2014-01-17. [dostęp 2014-01-27]. (ang.).
- ↑ Redakcja, Czesi nie podejmą się naprawy RegioSharka od Pesy po sierpniowej katastrofie. Link pójdzie na części [online], Portal Kolejowy NaKolei.pl, 6 grudnia 2021 [dostęp 2022-12-04] (pol.).
- ↑ Pesa zaczyna podbój Afryki? Polski producent z umową na dostawę pociągów dla Ghany! [online], Nakolei.pl, 23 września 2022 [dostęp 2024-09-23] (pol.).
- ↑ Pesa. Drugi pojazd dla Ghany zaczął testy. To Link [online], Rynek Kolejowy, 23 września 2024 [dostęp 2024-09-23] (pol.).
- ↑ Jakub Rösler , Link dla Ghany wyruszył w drogę. Popłynie statkiem [online], Rynek Kolejowy, 27 września 2014 [dostęp 2014-09-27] .
- ↑ jm, Rynek Kolejowy , Jakie pociągi zamawia w Pesie Deutsche Bahn? [online], Rynek Kolejowy, 19 września 2012 [dostęp 2012-09-19] .
- ↑ Die Deutsche Bahn hat beim polnischen Fahrzeughersteller Pesa nach Angaben von DB Aktuell zwei Fahrzeuge des Typs „Link” bestellt [online], eurailpress.de, 12 marca 2013 [dostęp 2013-03-17] (niem.).
- ↑ Dziennik Gazeta Prawna , Pesa ruszyła z produkcją pierwszych Linków dla Deutsche Bahn [online], Rynek Kolejowy, 30 lipca 2013 [dostęp 2013-09-07] .
- ↑ Jest pierwsze zamówienie DB u Pesy. 120 mln euro za 36 Linków dla Dortmundu. rynek-kolejowy.pl, 2013-11-22. [dostęp 2013-12-01].
- ↑ W Niemczech jest już 10 Linków. kurier-kolejowy.pl, 2018-08-20. [dostęp 2018-09-29].
- ↑ PESA podsumowuje targi w Berlinie: z optymizmem w przyszłość!. inforail.pl, 2018-09-24. [dostęp 2018-01-11].
- ↑ Pesa pokazuje pociągi w Dortmundzie. Wożą pasażerów w Niemczech. 2018-11-08. [dostęp 2018-11-10].
- ↑ PESA dogadała się z Deutsche Bahn, koncentruje się na produkcji Linków. inforail.pl, 2019-01-24. [dostęp 2019-01-24].
- ↑ Linki Pesy zaprezentowane we Frankfurcie. rynek-kolejowy.pl, 2019-01-31. [dostęp 2019-01-31].
- ↑ Pesa uzgodniła wysokość kar z Deutsche Bahn. rynek-kolejowy.pl, 2019-02-11. [dostęp 2019-02-24].
- ↑ Linki dla DB jeżdżą zgodnie z planem. inforail.pl, 2019-04-12. [dostęp 2020-02-26].
- ↑ Jürgen Kortmann , Rückruf: Pesa-Züge nicht unter realen Bedingungen getestet [online], Westfalenpost, 10 kwietnia 2019 (niem.).
- ↑ Sauerlandnetz: Nachhaltige Fahrgastverluste durch Triebzug-Ausfälle [online], Eurailpress, 12 lipca 2019 (niem.).
- ↑ Jürgen Kortmann , Die nächsten Probleme mit den Pannen-Zügen [online], Westfalenpost, 4 marca 2020 (niem.).
- ↑ Weniger Sauerländer fahren mit der Bahn [online], Radio Sauerland, 3 marca 2020 (niem.).
- ↑ Pesa zakończyła dostawy Linków dla DB! - Rynek Kolejowy [online], rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-04-25] .
- ↑ Agnieszka Domka-Rybka: Rząd rusza na pomoc Pesie w sfinalizowaniu kontraktu z Rosją. strefabiznesu.pomorska.pl, 2015-04-02. [dostęp 2015-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
- ↑ jm: Pesa testuje nowe pojazdy dla Niemców. Linki NEB pojechały 120 km/h. rynek-kolejowy.pl, 2015-08-20. [dostęp 2015-08-20].
- ↑ Pesa czeka na wydanie niemieckiej homologacji dla Linków. rynek-kolejowy.pl, 2016-04-20. [dostęp 2016-04-20].
- ↑ Jakub Madrjas: Nowy Link Pesy dla NEB już w Niemczech. rynek-kolejowy.pl, 2016-02-29. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ Przełomowy krok Pesy. Wszystko o Linkach dla NEB. rynek-kolejowy.pl, 2016-06-04. [dostęp 2016-06-04].
- ↑ a b InfoRail: Pesa w lidze mistrzów. inforail.pl, 2016-06-16. [dostęp 2016-06-16].
- ↑ Niemcy odebrali pierwszego Linka dla NEB. kurier-kolejowy.pl, 2016-06-17. [dostęp 2016-06-18].
- ↑ Pesa uzgodniła wysokość kar z Deutsche Bahn. rynek-kolejowy.pl, 2019-03-01. [dostęp 2019-03-01].
- ↑ Pesa: Linki z Pesy dowożą Niemców na Przystanek Woodstock (zdjęcia). rynek-kolejowy.pl, 2016-07-14. [dostęp 2016-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-14)]. (pol.).
- ↑ InfoRail: Niemieckie Linki w Gorzowie Wielkopolskim. inforail.pl, 2016-12-12. [dostęp 2016-12-18].
- ↑ Ile Przewozy Regionalne płacą NEB?. inforail.pl, 2017-02-27. [dostęp 2018-02-27].
- ↑ Jörn Hasselmann , Warum die neuen Züge der NEB Probleme bereiten [online], Der Tagesspiegel, 30 kwietnia 2019 (niem.).
- ↑ KW Pesa , KfW IPEX-Bank finances Regentalbahn DMUs [online], railwaygazette, 25 kwietnia 2013 [dostęp 2013-06-09] (ang.).
- ↑ jm, Pesa nie dostarczy pociągów do Netinery [online], Rynek Kolejowy, 27 lutego 2015 [dostęp 2015-03-01] .
- ↑ Co z pociągiem Gorzów – Berlin? Problem taborowy wciąż nierozwiązany. rynek-kolejowy.pl, 2015-11-24. [dostęp 2015-11-24].
- ↑ a b Bonusowy pociąg spalinowy dotarł do woj. lubuskiego. rynek-kolejowy.pl, 2013-11-06. [dostęp 2013-11-07].
- ↑ Premiera lubuskiego Linka. rynek-kolejowy.pl, 2013-11-25. [dostęp 2013-11-26].
- ↑ Do 19 mln kary za brak niemieckiej homologacji Linków. rynek-kolejowy.pl, 2015-11-30. [dostęp 2015-12-03].
- ↑ PR: Wynajmiemy tabor dla pociągu Gorzów – Berlin. rynek-kolejowy.pl, 2015-12-02. [dostęp 2015-12-03].
- ↑ Lubuskie zaczęło naliczać Pesie kary za brak homologacji Linków. rynek-kolejowy.pl, 2016-01-13. [dostęp 2016-01-14].
- ↑ Kasper Fiszer: UMWL: Pociąg Zielona Góra – Berlin bez opóźnień. rynek-kolejowy.pl, 2016-03-16. [dostęp 2016-03-19].
- ↑ Pociąg do Berlina coraz bardziej popularny. gorzowianin.com, 2017-03-08. [dostęp 2017-03-12].
- ↑ Dwa Linki dla lubuskiego gotowe. Z homologacją na Niemcy. inforail.pl, 2019-09-26. [dostęp 2020-02-26].
- ↑ LINK z podwójną homologacją wyjechał na tory w województwie lubuskim. kurier-kolejowy.pl, 2019-10-07. [dostęp 2019-10-07].
- ↑ a b Homologacja Linków: Kary także w woj. zachodniopomorskim. rynek-kolejowy.pl, 2015-12-04. [dostęp 2015-12-04].
- ↑ Szczecin: Jest pierwszy Link. InfoRail.pl, 2012-12-06. [dostęp 2012-12-06].
- ↑ Pierwszy Link na szczecińskim dworcu. kurier-kolejowy.pl, 2012-12-06. [dostęp 2016-01-30].
- ↑ Najnowocześniejszy szynobus w Polsce [online], miastokolobrzeg.pl, 7 grudnia 2012 [dostęp 2012-12-08] .
- ↑ Pesa Bydgoszcz , Zachodniopomorskie: zadebiutował drugi Link [online], kurier-kolejowy.pl, 8 sierpnia 2013 [dostęp 2013-08-08] .
- ↑ Kiedy Polskie Linki wjadą do Niemiec?. rynek-kolejowy.pl, 2016-07-08. [dostęp 2016-07-09].
- ↑ http://bip.wzp.pl/artykul/ogloszenie-o-przetargu-na-sprzedaz-pojazdow-kolejowych-stanowiacych-wlasnosc-wojewodztwa.
- ↑ a b Polregio kupiło używane pociągi od województwa zachodniopomorskiego - Rynek Kolejowy [online], rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-04-25] .
- ↑ jm, Cztery Linki dla Kolei Wielkopolskich [online], rynek-kolejowy.pl, 19 grudnia 2014 [dostęp 2015-03-04] .
- ↑ Linki Pesy trafiły do Kolei Wielkopolskich. kurier-kolejowy.pl, 2015-03-13. [dostęp 2015-03-14].
- ↑ Pierwszy wielkopolski Link już jeździ z pasażerami. rynek-kolejowy.pl, 2015-03-31. [dostęp 2015-03-31].
- ↑ Czwarty Link dostarczony Kolejom Wielkopolskim. inforail.pl, 2015-08-26. [dostęp 2015-08-26].
- ↑ jm, Cztery Linki zmieniają barwy na wielkopolskie. Są chętni na pozostałe? [online], rynek-kolejowy.pl, 3 marca 2015 [dostęp 2015-03-04] .
- ↑ KW wynajmują Linki. Wkrótce przetarg na autobusy szynowe. rynek-kolejowy.pl, 2017-03-23. [dostęp 2017-03-25].
- ↑ Dwa Linki wracają na wielkopolskie tory. inforail.pl, 2017-12-22. [dostęp 2017-12-23].
- ↑ Postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego na „Dostawa dwuczłonowego spalinowego zespołu trakcyjnego - DT-II.272.2.2021 [online], umww.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
- ↑ Wielkopolska chce kupić używany spalinowy zespół trakcyjny - Rynek Kolejowy [online], rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-04-25] .
- ↑ Wielkopolska blisko zakupu Linka - Rynek Kolejowy [online], rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-04-25] .
- ↑ Ilostan Pojazdów Trakcyjnych ForumKolejowe.pl [online], forumkolejowe.pl [dostęp 2024-04-25] .
- ↑ J. Chiżyński. Nowy tabor w Kolejach Dolnośląskich. „Świat Kolei”. 12/2015, s. 12–13. Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ Czwarty Link dostarczony Kolejom Wielkopolskim. rynek-kolejowy.pl, 2015-10-21. [dostęp 2015-10-21].
- ↑ Dzień Otwarty Kolei Dolnośląskich w Legnicy. legnica.naszemiasto.pl, 2015-11-22. [dostęp 2015-12-03].
- ↑ Koleje Dolnośląskie wynajmują tabor od PESY i Arrivy. inforail.pl, 2017-10-02. [dostęp 2017-11-01].
- ↑ Rynek Kolejowy mobile [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-03-13] .
- ↑ Przewozy Regionalne zamówią kolejne Linki. rynek-kolejowy.pl, 2017-04-27. [dostęp 2017-04-27].
- ↑ Już dwa Linki w Przewozach Regionalnych, w wakacje pojadą do Łeby. inforail.pl, 2017-05-04. [dostęp 2017-05-05].
- ↑ Linki Polregio jeżdżą po Polsce – nawet w trójskładzie. rynek-kolejowy.pl, 2017-05-15. [dostęp 2017-05-15].
- ↑ Michał Szymajda: Linki dla PolRegio zastąpią SA101 i SA102. Gdzie je zobaczymy?. rynek-kolejowy.pl, 2017-05-12. [dostęp 2017-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-12)]. (pol.).
- ↑ Pomorskie dostało Linka. rynek-kolejowy.pl, 2017-05-29. [dostęp 2017-06-01].
- ↑ Huczna prezentacja Linka PR w Olsztynie. Znamy trasy. rynek-kolejowy.pl, 2017-06-01. [dostęp 2017-06-01].
- ↑ Wiemy, gdzie wyjadą Feniksy Przewozów Regionalnych. rynek-kolejowy.pl, 2017-07-04. [dostęp 2017-08-17].
- ↑ Polregio wypożyczyły Linka z Pesy. rynek-kolejowy.pl, 2018-10-01. [dostęp 2018-10-11].
- ↑ PESA dostarczy Linka dla Przewozów Regionalnych. Umowa podpisana. inforail.pl, 2020-02-26. [dostęp 2020-02-26].
- ↑ Polregio kupuje jednego używanego Linka. rynek-kolejowy.pl, 2020-02-26. [dostęp 2020-02-26].
- ↑ SA109 trafił do remontu w ASO Mieczkowski, SA139 już w Polregio [film] [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-05-22] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Wirtualny spacer po SA139-013. kolejedolnoslaskie.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)].