Przewodniczący Komisji Europejskiej

Przewodniczący Komisji Europejskiej
	Obecny
	; Obecna przewodnicząca Ursula von der Leyen
	Stanowisko
Organizacja	Unia Europejska
Data utworzenia	1 stycznia 1958
Pierwszy	Walter Hallstein
Długość kadencji	5 lat
Obecny	Ursula von der Leyen
Obecny od	1 grudnia 2019
Siedziba	Bruksela
	Strona internetowa
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Przewodniczący^[1] Komisji Europejskiej – stanowisko w Unii Europejskiej. Nominuje on komisarzy spośród członków Komisji, może też w razie potrzeby zmieniać ich stanowiska, bądź ich zwalniać. Determinuje porządek obrad KE, tylko on jest również upoważniony do zgłoszenia nowego prawa wspólnotowego^[2].

Stanowisko to powstało w roku 1957 na mocy traktatów rzymskich. Obecne prawo przewiduje pięcioletnią kadencję z możliwością jednorazowego powtórzenia. Z dniem 1 grudnia 2019 skończył kadencję Jean-Claude Juncker, członek Europejskiej Partii Ludowej i były premier Luksemburga. 1 grudnia 2019 rozpoczęła się kadencja aktualnej przewodniczącej (trzynastej) – Ursuli von der Leyen, członkini Europejskiej Partii Ludowej i minister w rządzie Angeli Merkel w latach 2005–2019^[3].

Przewodniczącymi było: trzech Luksemburczyków, dwóch Włochów, dwóch Francuzów, dwoje Niemców (w tym jedyna kobieta), Belg, Holender, Brytyjczyk, Hiszpan i Portugalczyk.

Historia

Budynek Berlaymont w Brukseli, siedziba Komisji Europejskiej.

Odpowiednikiem Komisji Europejskiej w Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali była tak zwana Wysoka Władza, którą powołano za sprawą traktatów paryskich w 1951. W 1957, gdy podpisano traktaty rzymskie, ustanowiono KE (choć nazwa ta przyjęła się dopiero po powstaniu Unii Europejskiej). Przejęła ona część uprawnień Wysokiej Władzy i Komisji Euratomu (które to ostatecznie zlikwidowano w 1967)^[4]. Pierwszym przewodniczącym nowego ciała ustawodawczego został Niemiec Walter Hallstein, który od początku skupił swoje wysiłki na podporządkowaniu się kodeksów prawa państw członkowskich prawodawstwu EWG. Z początku nie odnosił zbyt wielu sukcesów, dopiero z czasem, dzięki pomocy aktów i decyzji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, lokalne rządy zaczęły traktować Komisję poważniej^[2].

Lista przewodniczących Komisji Europejskiej

Lp.	Przewodniczący	Objęcie urzędu	Złożenie urzędu	Partia	Partia Narodowa	Państwo	Komisja
1.	Walter Hallstein	1 stycznia 1958	30 czerwca 1967	Chrześcijańscy demokraci Obecnie EPP	CDU	RFN	Pierwsza Komisja Waltera Hallsteina Druga Komisja Waltera Hallsteina
2.	Jean Rey	2 lipca 1967	1 lipca 1970	Liberalni demokraci Obecnie RE	PRL	Belgia	Komisja Jeana Reya
3.	Franco Maria Malfatti	2 lipca 1970	1 marca 1972	Chrześcijańscy demokraci Obecnie EPP	DC	Włochy	Komisja Franco Malfattiego
4.	Sicco Mansholt	22 marca 1972	5 stycznia 1973	Socjaliści Obecnie S&D	PvdA	Holandia	Komisja Sicco Mansholta
5.	François-Xavier Ortoli	6 stycznia 1973	5 stycznia 1977	EPD	RPR	Francja	Komisja François-Xaviera Ortolego
6.	Roy Jenkins	6 stycznia 1977	19 stycznia 1981	Socjaliści Obecnie S&D	Laburzyści	Wielka Brytania	Komisja Roya Jenkinsa
7.	Gaston Thorn	20 stycznia 1981	6 stycznia 1985	Liberalni demokraci Obecnie RE	DP	Luksemburg	Komisja Gastona Thorna
8.	Jacques Delors	7 stycznia 1985	24 stycznia 1995	Socjaliści Obecnie S&D	PS	Francja	Pierwsza Komisja Jacques’a Delorsa Druga Komisja Jacques’a Delorsa Trzecia Komisja Jacques’a Delorsa
9.	Jacques Santer	25 stycznia 1995	15 marca 1999^[a]	EPP	CSV	Luksemburg	Komisja Jacques’a Santera
-	Manuel Marín Tymczasowo	15 marca 1999	17 września 1999	Socjaliści Obecnie S&D	PSOE	Hiszpania	Tymczasowa Komisja Manuela Marína
10.	Romano Prodi	17 września 1999	22 listopada 2004^[b]	ELDR Obecnie RE	Demokraci	Włochy	Komisja Romano Prodiego
11.	José Manuel Barroso	22 listopada 2004	1 listopada 2014	EPP	PSD	Portugalia	Pierwsza Komisja José Manuela Barroso Druga Komisja José Manuela Barroso
12.	Jean-Claude Juncker	1 listopada 2014	1 grudnia 2019	EPP	CSV	Luksemburg	Komisja Jean-Claude’a Junckera
13.	Ursula von der Leyen	1 grudnia 2019	Sprawuje urząd	EPP	CDU	Niemcy	Komisja Ursuli von der Leyen

Oś czasu

Uwagi

↑ Santer zrezygnował przed upływem kadencji. Jego funkcję aż do września tymczasowo pełnił Marín, zastąpiony później przez Prodiego.
↑ Kadencja trwała do 31 października 2004. Z powodu opóźnionego powołania komisji Barroso działanie komisji Prodiego przedłużono do 22 listopada 2004.

Przypisy

↑ Lub Przewodnicząca.
↑ ^a ^b Derk Jan.D.J. Eppink Derk Jan.D.J., Life of a European mandarin. Inside the commission, Tielt, Belgium: Lannoo, 2007, ISBN 978-90-209-7022-7, OCLC 181088042 [dostęp 2019-11-27] .
↑ Von der Leyen tapped to run European Commission [online], POLITICO, 2 lipca 2019 [dostęp 2019-11-27] .
↑ European Commission [online], CVCE.EU by UNI.LU, 7 września 2016 [dostęp 2019-11-27] (ang.).

[5] Santer zrezygnował przed upływem kadencji. Jego funkcję aż do września tymczasowo pełnił Marín, zastąpiony później przez Prodiego.

[6] Kadencja trwała do 31 października 2004. Z powodu opóźnionego powołania komisji Barroso działanie komisji Prodiego przedłużono do 22 listopada 2004.

[1] Lub Przewodnicząca.

[:0-2] Derk Jan.D.J. Eppink Derk Jan.D.J., Life of a European mandarin. Inside the commission, Tielt, Belgium: Lannoo, 2007, ISBN 978-90-209-7022-7, OCLC 181088042 [dostęp 2019-11-27] .

[3] Von der Leyen tapped to run European Commission [online], POLITICO, 2 lipca 2019 [dostęp 2019-11-27] .

[4] European Commission [online], CVCE.EU by UNI.LU, 7 września 2016 [dostęp 2019-11-27] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[b]